1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. REKLAMA

Akka (Akko, Acre) – najstarszy port morski na świecie

Akka leżąca na północnym krańcu Zatoki Hajfy, to chyba najbardziej „klimatyczne” miasto w Izraelu. Wielokrotnie w swojej historii atakowana, zdobywana i odbijana, z powodzeniem opiera się tak upływowi czasu, jak i najazdom turystów. Za zabytkowym falochronem, zbudowanym jeszcze przez krzyżowców, skrzy się w słońcu Morze Śródziemne, a na Starym Mieście gotyckie łuki sąsiadują z minaretami.

Akka ma wyjątkowo bogatą i chlubną historię. Miasto skutecznie broniło się przed Szymonem  Machabeuszem i Napoleonem Bonapartem; pomiędzy tymi dwoma wydarzeniami, w 1104 r., Baldwin I uczynił zeń główny port Królestwa Jerozolimskiego. Dziś jest on może i prowincjonalny, ale niezwykle malowniczy – niewiele jest w Ziemi Świętej miejsc, które bardziej zasługują na odwiedzenie.

Stolica krzyżowców

Akka należy do najstarszych portów morskich na świecie. Była sporym ośrodkiem miejskim już w czasach, gdy na północnym wybrzeżu mieszkali Fenicjanie. W starożytności słynęła z produkcji szkła (rzymski historyk Pliniusz twierdził nawet, że to tutaj opracowano tajniki tego przemysłu) i purpurowego barwnika uzyskiwanego z morskich ślimaków Purpura. Około 333 r. p.n.e. tę kwitnącą wówczas grecka kolonię odwiedził Aleksander Wielki; 300 lat później pojawił się tu Juliusz Cezar, na którego przybycie wybudowano pierwszą brukowaną drogę w rzymskiej Judei – z Akki do Antiochii.

W latach 636–1104 miastem władali Arabowie, którzy umocnili je i gruntownie przebudowali, ale jego największy rozkwit nastąpił w okresie wypraw krzyżowych. Pierwsza z nich zakończyła się zdobyciem Jerozolimy w 1099 r. Pięć lat później padła Akka i krzyżowcy natychmiast uświadomili sobie jej strategiczną wartość jako potężnego bastionu nad Morzem Śródziemnym. Przekształcona przez genueńskich kupców w ważny ośrodek handlu i przemianowana na St. Jean d’Acre, stała się głównym portem na wschodnich wybrzeżach tego akwenu.

Rezydowało tu wiele z najpotężniejszych i najbarwniejszych zakonów rycerskich: templariusze, lazaryci, joannici i krzyżacy. Kiedy w 1187 r. Saladyn rozgromił Europejczyków pod Hattin (Hittim), wiele miast krzyżowców wpadło w ręce Saracenów. Ruszyła wówczas III krucjata, dowodzona przez królów: hiszpańskiego Filipa Augusta i angielskiego Ryszarda Lwie Serce, która odbiła Akkę – w 1192 r. uczyniono z niej stolicę Królestwa Łacińskiego. Stuletnie panowanie krzyżowców było – jak dowodzą pozostałości z epoki – okresem największej świetności w historii miasta, które potem ponownie popadło w zapomnienie.

W połowie XVIII w. port na powrót ożył za sprawą beduińskiego szejka Dahara el-Omara i jego następcy, albańskiego najemnika Ahmada, lubującego się w okrucieństwie i znanego bardziej jako El-Dżazzar („Rzeźnik”). To jemu Akka zawdzięcza najbardziej znane budowle. W 1799 r., przy wsparciu brytyjskich okrętów, El-Dżazzar dokonał tego, czego nie potrafiły europejskie mocarstwa: zwyciężył Napoleona, który po dwóch miesiącach musiał odstąpić od oblężenia miasta.

Ranga Akki jako portu zmalała za sprawą Turków oraz pojawienia się parowców. Od czasu proklamowania państwa Izrael Akka zachowuje portowy charakter, jednocześnie rozwijając przemysł. Dziś liczy niemal 50 tys. mieszkańców (Żydów i Arabów). W 2001 r. jej stara część została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Stara Akka

Ze współczesnej Akki do Starego Miasta można się dostać wybrzeżem albo równoległą do niego Weizmann Street. Tuż przed murami, w parku po lewej znajduje się centrum turystyczne (Visitors Centre; codz. 8.30–17.00, latem do 18.00; tel. 04/9813651). Warto do niego zajść, by kupić karnet wielokrotnego wstępu do ważniejszych zabytków na terenie Starego Miasta, co pozwala zaoszczędzić sporo pieniędzy. W centrum odbywają się też pokazy filmów o Akce, jest tu ponadto niewielka ekspozycja znalezisk archeologicznych.

Do środka Starej Akki przechodzi się przez dawna fosę i fortyfikacje, zbudowane przez krzyżowców, a potem znacznie wzmocnione. Można się wspiąć na mury i przejść nimi do północno-wschodniego stanowiska dowodzenia, Burdż el-Kommander, w strategicznym miejscu z doskonałym widokiem. Odrestaurowana promenada prowadzi dalej do Bramy Lądowej (Land Gate) nad zatoką.

Pierwszą rzucającą się w oczy budowlą po wejściu do Starego Miasta jest elegancki meczet El-Dżzzara (El-Jazzar; od świtu do zmroku; wstęp płatny), zbudowany przez „Rzeźenika” w latach 1781 i 1782 i mieszczący grobowiec fundatora oraz jego adoptowanego syna Sulejmana. Meczet otaczają arkady z rzędem niewielkich kopuł u góry i kołyszące się palmy, które sprawiają, że uchodzi on za najpiękniejszy w Izraelu; stanowi też centrum duchowe dla muzułmańskiej społeczności kraju. Wyjąwszy sanktuarium, w którym przechowuje się pojedynczy włos z brody Proroka, wnętrze jest równie surowe, co wspaniałe.

Po prawej stronie Weizmann Street nad Starym Miastem góruje potężna Cytadela i Muzeum Bohaterstwa (Museum of Heroism; sb.–czw. 9.30–17.00, pt. 9.30–12.00; wstęp płatny). Zbudowana przez El-Dżazzara na ruinach twierdzy krzyżowców, służyła m.in. za arsenał i koszary, a od czasów tureckich za więzienie. W okresie mandatu brytyjskiego to przede wszystkim tutaj więziono bojowników żydowskiego podziemia i dokonywano na nich egzekucji, co obecnie upamiętnia muzeum.

Do Cytadeli przylega najciekawszy zabytek z przeszłości: mroczne, ale fascynujące podziemne miasto krzyżowców (Subterranean Crusader City; sb.–czw. 9.00–16.30, pt. 9.00–12.30; wstęp płatny). Ten niezwykły kompleks usytuowany 8 m poniżej obecnego poziomu gruntu nie został dotąd w całości odkopany, ale i tak robi duże wrażenie. W dawnych salach rycerskich co roku w październiku odbywa się znany festiwal teatru alternatywnego i eksperymentalnego.

Wychodząc z podziemnego miasta warto skręcić z uliczki do odrestaurowanej łaźni tureckiej, mieszczącej dziś Muzeum Miejskie (Municipal Museum; te same godz. co miasto krzyżowców; bilet łączony). Kolekcja obejmuje znaleziska archeologiczne, dzieła sztuki islamskiej i ludowej oraz zabytkową broń.

Wędrując po labiryncie uliczek starej Akki, koło fascynującego orientalnego bazaru można się natknąć na Meczet Piaskowy (Sand Mosque), a kawałek dalej na grecką cerkiew św. Jerzego (St George’s Church). Na szczególną uwagę zasługują zabytkowe karawanseraje (gospody) w rejonie portu. Dwa najefektowniejsze to Khan el-Afrandż (Gospoda Franków) w pobliżu bazaru oraz przepiękny Khan el-Umdan (Gospoda Kolumnowa). W tym drugim zajeździe bardzo ładnie prezentuje się geometryczny dziedziniec, a z wieży zegarowej (pozbawionej zegara) wspaniale widać port.

Poniżej rozciąga się port rybacki oraz potężny mur broniący miasta od strony morza – pomiędzy jego łukami ulokowało się parę uroczych kafejek. Działa tu także schronisko młodzieżowe, a kilka kroków dalej latarnia morska, od której mury zawracają na północ, w stronę nowej Akki. Z tego narożnika Starego Miasta najpiękniej widać zachód słońca nad morzem.

Na północ, ku granicy

Na północ od Akki, wzdłuż wybrzeża i szosy nr 4 ciągnie się jeszcze jedna pamiątka po El-Dżazzarze: skromny architektonicznie turecki akwedukt, który niegdyś miał 15 km długości i zaczynał się przy źródle w Kabri, gdzie dziś można zorganizować piknik albo i przenocować na kempingu. Również na północ od Akki znajduje się dawna willa i grób Alego Husajna Nuriego, znanego też pod przydomkiem Baha Allah („Blask Boga”), twórcy bahaizmu, ruchu religijnego pośrednio wywodzącego się z islamu. Wokół grobowca rozciąga się pięknie utrzymany perski ogród. Jeszcze dalej na północ, za domem Nuriego, leży Naharija(Nahariya), schludna i skromna miejscowość wypoczynkowa założona w 1934 r. przez niemieckich Żydów. Można tu uprawiać rozmaite sporty wodne, kąpać się i opalać na pięknej plaży. (…)

Więcej informacji w 

Berlitz - partner wielkiej akcji podróżniczej

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze