Od światowej metropolii – Sztokholmu – do dzikiej górskiej przyrody, Szwecja kusi turystów niezwykłą różnorodnością.
W ostatnich dziesięcioleciach nastąpiła subtelna zmiana stosunku Szwedów do świata. Nie tak dawno ich kraj był zamkniętą fortecą na rubieżach Europy Zachodniej. Wielu Szwedów, wyjeżdżając za granicę, mówiło o podróży do „Europy”, jakby był to inny kontynent. To się zmieniło po przystąpieniu kraju do Unii Europejskiej w 1995 r. i otwarciu w 2000 r. mostu nad Sundem, łączącego Szwecję z Danią. Szwedzi w końcu poczuli się pełnoprawnymi Europejczykami. Konsekwencją wstąpienia do Unii stał się napływ turystów odwiedzających nie tylko metropolie o dużym znaczeniu kulturalnym – Sztokholm, Göteborg czyMalmö, ale także regiony wiejskie i rozległe dziewicze obszary Laponii oraz wybrzeża Zatoki Botnickiej. Tylko tu można przenocować w hotelu zbudowanym z lodu, zagrać w golfa w blasku słońca o północy lub oddać się szalonym tańcom wokół ozdobnego słupa w noc świętojańską.
Szwecja to wymarzony kraj dla miłośników wypoczynku na świeżym powietrzu i takich rozrywek, jak wędkarstwo, golf, jeździectwo, górskie wędrówki, narciarstwo, żeglarstwo czy kajakarstwo. Nawet aglomeracja sztokholmska (1,6 mln mieszkańców), zajmująca znacznie większy obszar, niżby się to wydawało na pierwszy rzut oka, jest regionem jezior, lasów i otwartych przestrzeni, gdzie znikąd nie jest daleko na którąkolwiek z tysiąca wysp archipelagu, sięgającego daleko w głąb Bałtyku.
Południowe prowincje, m.in. Skania (Skåne), przez wieki należały do Danii i zachował się w nich lekki duński klimat. Znaczną część południowo-środkowej Szwecji zajmują wielkie jeziora Wener i Wetter, stanowiące serce systemu dróg wodnych, dzięki którym możliwa jest podróż w poprzek kraju w najszerszym jego miejscu Kanałem Gotajskim, łączącym Sztokholm z Göteborgiem.
Dalej na północ geograficznym centrum Szwecji jest Dalarna, ośrodek folkloru, w którym przetrwały dawne obyczaje. Na końcu długiej drogi samochodem lub pociągiem na północ czekają góry. To ojczyzna drugiego rdzennego ludu Skandynawii, Samów, którzy wędrując ze stadami reniferów, niezbyt przejmują się granicami państwowymi.
Szwecja ma też atrakcyjną ofertę kulturalną. Dobrze zachowane pamiątki przeszłości, jak pozostałości wikińskiej stolicy Birki, muzea i domy artystów, przykładowo: Carla Larssona, ojca szwedzkiej sztuki projektowania, czekają na zwiedzających. Göteborska Orkiestra Symfoniczna należy do najlepszych zespołów na świecie.
Ten północny kraj jest popularnym celem podróży przez cały rok. Zimą warunki są mniej surowe, niż się wydaje, a okres bożonarodzeniowy, z tradycyjnymi jarmarkami, iluminacjami ulic i korowodami św. Łucji, to czas magiczny.
SZWEDZI
Wbrew obiegowej opinii Szwedzi mają poczucie humoru. Na pewno znajdą się liczne przykłady przeczące temu twierdzeniu i podniosą się liczne głosy sprzeciwu, ale szwedzkie poczucie humoru jest osobliwe: eteryczne jak uroda Grety Garbo i krótkotrwałe jak szwedzkie lato. Reputacja Szwedów jako chłodnych, ponurych i do bólu poważnych jest sama w sobie powodem radości wielu skandynawskich żartownisiów. A gdy jakiś ignorant pomyli Szwecję ze Szwajcarią, powoduje to uniesienie brwi i cień uśmiechu.
Nie należy jednak dać się zwieść pozorom. Szwedzi mogą istotnie wydawać się chłodni i pełni rezerwy, ale są w takim samym stopniu zdolni do niepohamowanych wybuchów śmiechu, jak wszystkie inne nacje.
Jasnowłosi i piękni
Dominujące wyobrażenia o Szwedach są dość stereotypowe. Powszechnie uważa się, że większość mieszkańców Szwecji ma jasne włosy, co najmniej 190 cm wzrostu i jeździ samochodami marki Volvo. W rzeczywistości tylko połowa ludności to naturalni blondyni, średni wzrost mężczyzny wynosi 170 cm, a ulubionym samochodem jest BMW. Zatem mimo że obiegowe skojarzenia ze Szwecją – długonogie blond piękności, marynowane śledzie, pulpety i niepokonani mistrzowie tenisa – znajdują odbicie w rzeczywistości, współczesna Szwecja jest krajem coraz bardziej zróżnicowanym kulturowo i społecznie, krajem, w którym tradycja miesza się z nowoczesnością, a sfera społeczna i polityczna ukształtowały się pod wpływem silnej tradycji demokratycznej.
Pierwsze spotkanie ze Szwedami może być zaskoczeniem. Są zdumiewającym połączeniem kosmopolityzmu i prowincjonalizmu. Wyrafinowany szwedzki mieszczuch czuje się bowiem równie swobodnie w betonowej dżungli, popijając cappucino w ulicznej kawiarni, jak spacerując boso na wsi, gdzie ma drugi dom. Można stwierdzić bez przesady, że Szwedzi są zwariowani na punkcie przyrody. To w pewnym sensie część szwedzkiej duszy. Bardzo szybko wzruszają się z zachwytu nad równinami Skanii, wielbią zalety pojezierza w Dalarnie i przypominają rozmówcy, że to w ich kraju przetrwały jedyne prawdziwie dzikie pustkowia w Europie.
Duma narodowa
Poza przyrodą głównym ulubionym tematem rozmów Szwedów jest sama Szwecja. Gdy raz zaczną, trudno ich powstrzymać. Nie znaczy to, że są zarozumiali, wprost przeciwnie. Trudno znaleźć naród skromniejszy, bardziej skłonny do umniejszania własnego znaczenia. Ale ich skromność jest tylko delikatną zasłoną dla oczywistej narodowej dumy. Bo wszyscy młodzi Szwedzi są w pełni świadomi osiągnięć swoich
rodaków, czy to Alfreda Nobla, czy Augusta Strindberga. Nawet o podbojach i łupieżczych wyprawach przodków z dumą naucza się współcześnie w szkołach.
Na pierwszy rzut oka Szwed może się wydać typem bardzo chłodnym. Ale pod tą maską i demonstrowanym zadowoleniem ze wszystkiego, co szwedzkie, ukrywa się ciepła, przyjazna osobowość człowieka, który, gdy już podejmie decyzję o odrzuceniu rezerwy i nawiązaniu przyjaznych relacji, stanie się przyjacielem na dobre i złe.
Obraz żądnego krwi wikinga, plądrującego wszystko na swej drodze, jest jednym z wieloletnich stereotypów, towarzyszących Szwedom przez stulecia. Współcześnie dominującym skojarzeniem jest widok małego drewnianego domku, pomalowanego na czerwonobrunatny kolor, i nic nie sprawia Szwedom większej przyjemności niż wyjazd na wieś. Przywiązanie do ziemi jest głęboko zakorzenione w szwedzkiej duszy i Szwedzi są najszczęśliwsi, gdy mogą zrzucić buty, wskoczyć nago do jeziora i poczuć więź z naturą.
Życie w Szwecji jest nierozerwalnie związane z naturalnym rytmem pór roku. Szwedzkie zimy znane są z długości, arktycznych temperatur i długotrwałej nieobecności słońca. Ale Szwedzi nauczyli się maksymalnie z niej korzystać i sporty zimowe są popularne wśród ludzi w każdym wieku. Wszyscy wypatrują wiosny i powrotu światła słonecznego z niecierpliwością dzieci oczekujących na Boże Narodzenie. Podobnie jak zwierzęta, budzące się z zimowego snu, wygłodniali słońca Szwedzi zatrzymują się na rogach ulic, na światłach i winnych miejscach z twarzami wystawionymi na pierwsze promienie. Lata są żałośnie krótkie, często upalne i zawsze wyczekiwane z utęsknieniem.
Współcześnie Szwedzi stanowią barwną mieszankę wyznaniową i etniczną. Imigracja nadal wywiera wpływ na społeczny, kulturowy i polityczny pejzaż kraju. W niespokojnym okresie lat 90. XX w. Szwecja została zmuszona do przewartościowania swojej postawy wobec globalnych wyzwań gospodarczych i narastających problemów nierówności społecznej. Wysoki poziom życia, którym niegdyś Szwedzi się cieszyli, i godny pozazdroszczenia system opieki społecznej od kołyski po grób znalazły się pod rosnącą presją rzeczywistości.
Bliżej Europy
Przez dziesięciolecia Szwedzi byli orędownikami cudzych spraw, ale ich własna coraz bardziej niepewna sytuacja zmusiła ich, przynajmniej nieoficjalnie, do zmiany polityki neutralności i zbliżenia z krajami Europy kontynentalnej. Przystąpienie Szwecji do Unii Europejskiej w 1995 r. było elementem zabiegów o jej włączenie w proces zachodzących w Europie zmian. Nowa polityka społeczna i ekonomiczna pomaga krajowi dostosować się do globalnej gospodarki, a sami Szwedzi uczą się swej nowej roli – bycia Europejczykami.
Więcej informacji w
Berlitz - partner Wielkiej Akcji Podróżniczej!