1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Wychowanie

Jak rozwija się układ odpornościowy u dziecka?

43990210 - happy baby girl lying near her mother on a white bed. girls looking at each other and baby pulls mom's hair. hair loss funny concept
43990210 - happy baby girl lying near her mother on a white bed. girls looking at each other and baby pulls mom's hair. hair loss funny concept
Po narodzinach układ odpornościowy dziecka jest nie jest w pełni dojrzały i nie wie, jak walczyć z drobnoustrojami. Kształtowanie odporności to proces, który trwa do ok. 12. roku życia. By przebiegał prawidłowo, dziecku należy dostarczać odpowiednie składniki odżywcze – najlepiej poprzez karmienie piersią. Mleko mamy zawiera bowiem niepowtarzalne związki immunologiczne i przeciwciała idealnie dostosowane do potrzeb każdego dziecka.

W momencie narodzin układ odpornościowy dziecka nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, ponieważ kształtowanie układu immunologicznego dziecka to proces, który trwa od urodzenia do co najmniej 12. roku życia dziecka. Naturalny poród i karmienie piersią wpływają korzystnie na odporność dziecka, ponieważ sprzyjają kolonizacji przewodu pokarmowego przez odpowiednie bakterie . Odporność niemowlęcia kształtuje się poprzez stosowanie właściwej diety – najlepsze dla odporności jest karmienie piersią. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią przez  6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia i jego kontynuację do 2. roku życia lub dłużej przy jednoczesnym rozszerzeniu diety o pokarmy uzupełniające.

Niesamowity skład mleka mamy

Dla wzmacniania odporności w pierwszych dniach i tygodniach życia najważniejsze jest karmienie piersią. Mleko mamy to najlepsze źródło prebiotyków, niezbędnych do rozwoju „dobrych” bakterii w jelitach dziecka. W chwili narodzin w żołądku i jelicie nie ma żadnych bakterii. Pokarm kobiecy zawiera żywe bakterie i komórki układu immunologicznego zasiedlające przewód pokarmowy noworodka. Podczas pierwszych miesięcy życia to mleko mamy kształtuje układ odpornościowy dziecka i dostarcza mu bioaktywnych składników wspomagających rozwój zdrowej flory jelitowej. W chwili narodzin układ immunologiczny wciąż nie jest w pełni rozwinięty – nie mając wcześniej kontaktu z drobnoustrojami, nie umie jeszcze z nimi walczyć. Wraz ze stymulacją antygenową oraz prawidłowym żywieniem następuje rozwój układu immunologicznego, a przez to wzmacnianie odporności.

Kształtowanie odporności w pierwszych latach życia

Pokarm kobiecy charakteryzuje się działaniem antybakteryjnym, stanowi barierę ochronną przed zakażeniami, wspiera również kształtowanie się mechanizmów odpornościowych. Jest to możliwe między innymi dzięki zawartości w nim immunoglobuliny IgA. Dziecko, przychodząc na świat, posiada w swym organizmie własne przeciwciała IgM oraz immunoglobuliny IgG, które otrzymało w trakcie ciąży od mamy poprzez łożysko. Dzięki temu dochodzi do kształtowania czasowej biernej odporności noworodka. Bierność ta określana jest mianem „czasowej”, ze względu na fakt, że te przeciwciała zanikną całkowicie zanim niemowlę skończy pół roku. Jednocześnie organizm dziecka nie wytwarza jeszcze przeciwciał w odpowiedniej ilości, ponieważ motywacja ze strony patogenów jest niewystarczająca – może to potrwać nawet do 12.-18. miesiąca życia dziecka. Poziom immunoglobulin klasy G w organizmie wzrasta od drugiego półrocza życia dziecka – dopiero po skończeniu przez dziecko 15. roku życia będzie zbliżony do stężenia tych immunoglobulin u dorosłych. Elementy odporności powstają już w czasie ciąży, ale po narodzinach układ odpornościowy dojrzewa stopniowo – pełną dojrzałość osiągnie dopiero około 12. roku życia!  W świetle najnowszych badań okres decydujący dla prawidłowego kształtowania odporności przypada na pierwsze lata życia, w dużym stopniu na ten proces mogą wspierać rodzice, m.in. poprzez odpowiedni sposób żywienia dziecka.

Inne sposoby wspierania odporności

Kolejnymi ważnymi elementami wzmacniania dziecięcej odporności są: suplementacja witaminy D, szczepienia ochronne oraz hartowanie – codzienne spacery na świeżym powietrzu czy unikanie kontaktu z  dymem papierosowym. Ważne jest unikanie kontaktów z osobami chorymi czy skupisk ludzkich (np. dużych sklepów). Pomieszczenie, w którym przebywa dziecko, powinno być regularnie wietrzone, a powietrze nawilżane (szczególnie w sezonie grzewczym). Należy unikać przegrzewania – gdy dziecko jest zbyt ciepło ubrane, zostaje zaburzony system termoregulacji, gorzej znosi zmiany temperatur i łatwiej się przeziębia.

Autor: lek. med. Agnieszka Rudzka-Kocjan, specjalista pediatra, ekspert BebiProgram.pl

 

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze