Chwalenie to pewien rodzaj wzmocnienia, nagrody. Wychowując dziecko lepiej jest je częściej nagradzać niż karać. Chwalenie jest też dla dziecka informacją zwrotną, dzięki której dowiaduje się, że robi coś dobrze.
Kiedy nasze dziecko jest bardzo małe, ma zaledwie kilka miesięcy i pokazuje nam kolejne nowe umiejętności, które udaje mu się osiągnąć to bardzo się cieszymy, uśmiechamy się do dziecka, bijemy mu brawo. Wtedy właśnie je chwalimy: „świetnie to zrobiłeś”, „dobrze Ci poszło”, „brawo”. Początkowo dziecko może różne czynności wykonywać nieświadomie, przypadkowo, ale jeśli będziemy na nie zwracać uwagę, nagradzać chwaleniem, to z przypadkowych staną się one celowe. Dziecko między 2. a 5. miesiącem życia jest w stanie już zareagować na prostą informację zwrotną. Chwalone uśmiecha się do nas lub powtarza czynność. A o to właśnie chodzi!
A co dzieje się potem? Kiedy nasze dziecko rośnie, nadal niektóre rzeczy robi przypadkowo lub sprawdza, co może robić i nasze wzmocnienie lub dezaprobata może wpłynąć na to, czy dalej będzie je robić czy nie. Oczywiście dzieciaki są już tak skonstruowane, że łatwiej jest im kontynuować psotne zachowanie, mimo sprzeciwu rodziców niż zachowywać się, jak aniołek, robiąc wszystko tak, jak życzyliby sobie rodzice. Takie już są, ale też dzięki takiemu zachowaniu i „sprawdzaniu rodzica” w tym na co mogą sobie pozwolić, badają świat i się go uczą. My rodzice jesteśmy pierwszymi nauczycielami naszych dzieci i poprzez chwalenie pokazujemy im drogę, którą mogą podążać oraz wyznaczamy granice.
Chwalenie wpływa na rozwój emocjonalny i pobudza motywację
Pozytywne wzmocnienia wpływają też dobrze na rozwój emocjonalny dziecka. Dzięki chwaleniu zyskuje ono pewność siebie, wzrasta w nim też poczucie kompetencji, to znaczy ma świadomość, że to co robi, robi dobrze. Czuje się ważne i kochane. Wie, że tym, co robi zwraca uwagę i daje też radość rodzicowi, a to potrafi być dużą motywacją. Dzięki temu, że dziecko czuje się pewne siebie może być bardziej radosne, może łatwiej dogadywać się z innymi dziećmi i łatwiej nawiązywać nowe znajomości. Może też mieć większą śmiałość w poznawaniu nowych rzeczy i wiarę w to, że jeśli robi coś po raz pierwszy, to mu się uda.
To może mieć wpływ również na umiejętność dziecka w szybszym podejmowaniu decyzji i większą otwartość na świat i zmiany jakie w nim zachodzą. Wszystko to wpływa również na to, jakim człowiekiem będzie nasze dziecko, kiedy dorośnie. Dziecko niedoceniane, zbyt rzadko chwalone może mieć niską samoocenę. A to może spowodować, że stanie się zamknięte w sobie, nieśmiałe, w skrajnych przypadkach apatyczne czy agresywne.
Chwalenie wpływa też na tzw. motywację wewnętrzną, czyli dziecko chce coś robić, bo jest to dla niego ważne, bo jest to ważne dla innych. Jeśli obudzimy w dziecku taką właśnie motywację, to w danej sytuacji nie będziemy musieli już mu przypominać, jak ma postępować, zachować się, bo już będzie pamiętało.
Inaczej może być jeśli jest rozbudzona motywacja zewnętrzna np. poprzez nagrody materialne w postaci słodyczy, zabawek, bajek itp. Wtedy dziecko może coś robić głównie dlatego, aby osiągnąć nagrodę, a gdy jej nie ma to kończy się lub zmienia motywowane zachowanie. Warto o tym pamiętać.
Dalsza część artykułu na stronie .