1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Psychologia

Na czym polega déjà vu?

123rf.com
123rf.com
„Przecież to już było”! Do uczucia przeżywania tego samego po raz drugi co najmniej raz w życiu przyznaje się około 60-70 procent ludzi, częściej młodych. Na czym polega to dziwne doświadczenie i skąd się bierze?

Déjà vu pojawia się czasami w zupełnie zwykłej sytuacji: gdy robimy zakupy albo jemy obiad – wtedy trudno nawet je zarejestrować. Zwłaszcza że chodzi o czynność, którą powtarzamy setki czy tysiące razy. Ale poczucie „powtórki” może dopaść w obcym mieście albo wobec człowieka nigdy wcześniej niewidzianego. Wbrew wszelkiej logice rozpoznajemy miejsce, wydarzenie, okoliczności, twarz... Zazwyczaj towarzyszy temu mieszanka uczuć: niedowierzanie, ciekawość i niepokój wynikający z lęku przed nieznanym. Przez chwilę przebywamy „w innym wymiarze”, jakby oglądając film ze sobą w roli głównej. Po chwili wszystko wraca do normy.

Déjà vu trafiło do słownika naukowego w końcu XIX wieku podczas spotkania Towarzystwa Medyczno-Psychologicznego w Paryżu, ale samo zjawisko fascynuje myślicieli już od Starożytności. W historii wiązano je z teorią wcieleń, przypisywano działaniu złych duchów, a sam Arystoteles twierdził, że to problem psychiczny. Zygmunt Freud łączył déjà vu z teorią marzeń sennych. Uważał, że oba ten stany wyrażają ukryte pragnienia. Współcześni naukowcy przychylają się zdania Arystotelesa. Nic nie wskazuje na to, by déjà vu było symptomem choroby psychicznej (doświadczają go zdrowe osoby), choć czasami towarzyszy takim chorobom. Badania wskazują, że jest związane z jakimś „kliknięciem” w mózgu. Niektórzy mówią o krótkiej dysfunkcji pracy mózgu (który „zawiesza się” jak komputer), inni wskazują na zaburzenia rozróżniania rzeczy nowych i już znanych spowodowane m.in. przez zmęczenie, stres czy alkohol. Znany jest także przypadek intensywnego déjà vu jako po połączeniu leków przeciwko grypie. Brak jednoznacznych wniosków zostawia pole do działania dla wyznawców teorii alternatywnych.

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze