Polska Nagroda im. Sergio Vieira de Mello, przyznawana jest od 2004 roku osobom i organizacjom pozarządowym za działania na rzecz pokojowego współistnienia i współdziałania społeczeństw, religii i kultur.
- Nie ma takiego podziału, że ktoś cierpi po jednej lub po drugiej stronie granicy. To zawsze jest cierpienie ludzkie. – podkreślał Bernard Kouchner, doktor medycyny, założyciel stowarzyszenia „Lekarze świata”, współzałożyciel stowarzyszenia „Lekarze bez granic”, inicjator przełomowych rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ dotyczących prawa do interwencji humanitarnych - Najważniejsza jest ochrona i działania zapobiegawcze, zanim nastąpi sytuacja, której nie będzie można odwrócić.
Bernard Kouchner otrzymał w tym roku specjalną Nagrodę Honorową za zasługi na rzecz ochrony praw i godności człowieka, za organizowanie i udział w misjach humanitarnych niosących pomoc ofiarom katastrof i konfliktów politycznych i etnicznych, oraz za promocję międzynarodowej odpowiedzialności za niewinne ofiary i uchodźców.
Podczas wystąpienia w Krakowie (13.10.2011 Willa Decjusza) opowiadał o wspólnej pracy z Sergio Vieira de Mello. Zaznaczył również, że składa mu cześć za wszystkie zasługi.
Polska Nagroda imienia Sergio Vieira de Mello, Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka, który zginął w zamachu bombowym w Bagdadzie 19 sierpnia 2003 roku, przyznawana jest co roku w dwóch równorzędnych kategoriach: osoba i organizacja pozarządowa.
W tym roku laureatem nagrody w kategorii osoba został Hassan Omar Hassan z Nairobi – prawnik, Wiceprzewodniczący Kenijskiej Komisji Obrony Praw Człowieka.
- Jako młody student masz poczucie, że możesz wiele zdziałać i zmienić świat. Angażujesz się w różne lokalne organizacje broniące praw człowieka. Od tego momentu zaczynasz lepiej dostrzegać linię swojej pracy i swojej pasji, więc robisz to dalej aż w pewnym momencie docierasz do punktu, w którym możesz naprawdę mieć jakiś wpływ, będąc np. w takiej organizacji jak Kenya National Commission on Human Rights.- tłumaczył Hassan Omar Hassan.
Nagrodę otrzymał m.in. za działania na rzecz poprawy warunków w obozach dla uchodźców w Kenii oraz zwalczanie podziałów etnicznych, religijnych i kulturowych w Kenii. Na pytanie o najczęściej napotykane trudności w swojej pracy odpowiedział - Przeszkodą są bardzo restrykcyjne prawa, które mamy w Kenii. Jest jeszcze dużo do zrobienia jeśli chodzi o realizację podstawowych praw człowieka, ale mamy nadzieję, że obecne struktury pozwolą na rozwiązanie problemów.
Nagrodę imienia Sergio Vieira de Mello w kategorii organizacja przyznano Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć z Krakowa, m.in. za udzielanie bezpłatnej pomocy prawnej uchodźcom i innym cudzoziemcom poszukującym w Polsce ochrony przed prześladowaniem i naruszaniem fundamentalnych praw człowieka. Z pomocy Centrum skorzystało już ponad 10 tys. osób.
Ceremonia wręczenia nagród tegorocznej edycji połączona była z międzynarodową konferencją Bezgraniczni ludzie podejmującą, w 150. rocznicę urodzin Fridtjofa Nansena, problematykę uchodźctwa (wspólna inicjatywa Stowarzyszenia Willa Decjusza w Krakowie oraz Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców w Polsce).
Według ostatniego Raportu UNHCR, liczba osób żyjących z dala od swoich domów przekroczyła 43 miliony, z czego blisko 16 milionów to uchodźcy i osoby poszukujące azylu, a 27 milionów to ludzie tułający się z powodu długotrwałych i niekończących się konfliktów. 8 na 10 uchodźców pochodzi z państw pozaeuropejskich. Tymczasem Unia Europejska jest w stanie przyjąć od 5 do 6 % wszystkich uchodźców.
Gottfried Koefner, Przedstawiciel Regionalny UNHCR na Europę Środkową podczas jednej z debat poruszał m.in. problem związany z Libią - Zdarzały się sytuacje, że z Libii uciekało dziennie 20 tys. osób. Do Europy trafiło 260 tys. Libijczyków.