Nadmiar soli w diecie jest obecnie uznawany za przyczynę podwyższonego ryzyka nadciśnienia tętniczego, a co za tym idzie, chorób układu krążenia oraz nerek.
Dwa niezależne badania, których wyniki opublikowano w magazynie „Nature”, wykazały, że sól może odgrywać ważną rolę także w patogenezie chorób autoimmunologicznych, takich jak stwardnienie rozsiane, cukrzyca typu 1, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów i zesztywniające zapalenie stawów.
Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat naukowcy zauważyli stały wzrost częstości występowania chorób autoimmunologicznych w krajach zachodnich. Ponieważ zjawiska tego nie można tłumaczyć wyłącznie uwarunkowaniami genetycznymi, badacze wysunęli hipotezę, że jest ono związane z czynnikami środowiskowymi.
Zwrócili m.in. uwagę na fakt, że w krajach rozwiniętych nastąpiła ostatnimi czasy diametralna zmiana stylu życia oraz nawyków żywieniowych – do codziennego menu weszło wysoko przetworzone jedzenie i dania typu fast food, które mają zazwyczaj znacznie wyższą zawartość soli niż posiłki przygotowywane w domu.
Aby sprawdzić, czy nadmiar soli w diecie może być jednym z czynników środowiskowych wpływających na występowanie chorób autoimmunologicznych, naukowcy z Yale School of Medicine pod kierownictwem prof. Davida Haflera przeprowadzili eksperyment na myszach. Wyniki ich badań wykazały, że sól pobudza u gryzoni produkcję limfocytów Th17, które przyczyniają się do powstawania wielu chorób autoimmunologicznych i są odpowiedzialne za szybki rozwój reakcji zapalnej. Komórki zapalne są zwykle używane przez układ odpornościowy w celu ochrony przed infekcją bakteryjną, wirusową, grzybiczą czy przed pasożytami, jednak w przypadku chorób autoimmunologicznych atakują one zdrowe tkanki.
W badaniu zaobserwowano, że stan zdrowia gryzoni cierpiących na autoimmunologiczne zapalenie mózgu i rdzenia (odpowiednik stwardnienia rozsianego u ludzi) uległ znacznemu pogorszeniu, kiedy dieta zwierząt obfitowała w potrawy zawierające dużo soli. Z kolei u myszy, którym podawano ograniczone jej ilości, nie zanotowano rozwinięcia cięższej formy choroby.
Badania naukowców z Yale stanowią potwierdzenie doświadczeń badaczy z Brigham and Women’s Hospital oraz z Broad Institute (zrzeszającego naukowców z Massachusetts Institute of Technology i Harvard University), których rezultaty opublikowano w tym samym numerze czasopisma „Nature”. Obserwacje wszystkich trzech zespołów badawczych, każda z innej perspektywy, pomagają wyjaśnić, jak „pomocnicze” limfocyty T mogą wpływać na choroby autoimmunologiczne, tworząc stan zapalny.
Pozwalają one stwierdzić, że sól nadmiernie stymuluje tworzenie komórek T, które prowadzą do eskalacji odpowiedzi immunologicznej.
Sól ma wyjątkową zdolność do przekształcania niepatogennych komórek w chorobotwórcze
- immunolog Vijay Kuchroo z Harvard Medical School
Chociaż środowisko medyczne jest zgodne, że sól może odgrywać rolę w chorobach autoimmunologicznych, lekarze zgodnie twierdzą, że obraz jest najprawdopodobniej bardziej skomplikowany i wymaga kolejnych badań.
To naprawdę interesujące badania, jednakże jest jeszcze za wcześnie, aby wyciągnąć jednoznaczne wnioski co do znaczenia tych wyników dla osób z ciepiących na stwardnienie rozsiane. Czekamy na wyniki dalszych analiz.
- dr Susan Kohlhaas, dyrektor badań biomedycznych z Multiple Sclerosis Society