Podstawowe zasady higieny - myj ręce, myj owoce i warzywa - powtarzane jak mantra od dzieciństwa nabierają szczególnego znaczenia, gdy wybucha epidemia zakażeń pokarmowych. W Niemczech zachorowały głównie kobiety (70 proc. przypadków). Bo kobiety częściej niż mężczyźni jedzą sałatki warzywne.
Sprawcą trwającej obecnie epidemii jest pałeczka okrężnicy Escherichia coli. Bakteria ta nie jest niczym niezwykłym w naszym przewodzie pokarmowym, chyba że zetkniemy się z jednym z niewielu szczepów Escherichii, które wytwarzają silną truciznę tzw. werotoksynę. Kolka, wymioty, bóle brzucha, biegunka, początkowo wodnista, po kilku dniach zmieniająca się w krwawą, niewydolność nerek. Nie każdy zakażony ma równie silne objawy, zwykle pojawiają się w dwa do dziesięciu dni od zjedzenia zanieczyszczonego pokarmu. Przebieg biegunki zależy od spożytej „dawki” niebezpiecznego zarazka. Ta reguła odnosi się do wszystkich zatruć pokarmowych, nie tylko tych wywołanych przez Escherichię.
Najbardziej na zatrucia pokarmowe narażone są dzieci do piątego roku życia i osoby starsze o obniżonej odporności. Jednak zachorować może każdy. Najgłośniejsze przypadki epidemii zatruć przypisywanych pałeczce okrężnicy nastąpiły po zjedzeniu niedosmażonych hamburgerów, wypiciu niepasteryzowanego mleka. Ponad 10 lat temu blisko 9 tys. Japończyków zachorowało po zjedzeniu sałatki z kiełków z nasion skażonych Escherichia.
W obecnej epidemii bakterie przenoszą pomidory, ogórki i sałata sprowadzane z Hiszpanii.
Źródłem niebezpiecznej bakterii są zawsze zwierzęta gospodarskie, gdyż żyje ona w ich przewodzie pokarmowym i wydalana jest wraz z kałem. Skażone może być mięso lub warzywa. Do zanieczyszczenia mięsa dochodzi w rzeźni, warzyw na polu, jeśli gleba jest nawożona nieoczyszczonym obornikiem, albo do podlewania roślin czerpana jest woda ze zbiornika, do którego spływa woda z pastwisk.
W Polsce nie musimy obawiać się zjadliwego szczepu, który w Niemczech robi tyle złego ( na dzień dzisiejszy - 329 przypadków zachorowań, z których 13 skończyło się śmiercią). W tym okresie nie sprowadzano warzyw z Hiszpanii. Mamy jednak upalną wiosnę, a wysokiej temperaturze bakterie rozwijają się znacznie szybciej. Ryzyko zatrucia jest więc wyższe. Dlatego tak ważne jest by utrzymywać czystość, przechowywać żywność w odpowiedniej temperaturze, dokładnie gotować, smażyć i piec mięso. Półprodukty i gotową żywność należy trzymać osobno. Jeśli kroimy, obieramy warzywa, popłuczmy deskę i nóż bieżącą wodą, a surowy kurczak nigdy nie powinien w lodówce leżeć nad sałatą. Uważajmy na mięso do grilla. Nie przechowujmy go w nagrzanym bagażniku samochodu!