1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. REKLAMA

Niepłodność - na czym polega i jak ją leczyć?

Klinika Leczenia Niepłodności INVICTA.
Klinika Leczenia Niepłodności INVICTA.
Rosnące tempo życia, wygórowane aspiracje zawodowe i odkładanie na później decyzji o założeniu rodziny – coraz częściej Polacy mają problemy z płodnością. Blisko dwa i pół miliona par w naszym kraju bezskutecznie stara się o dziecko.

O niepłodności, jej przyczynach i leczeniu rozmawiamy z prof. dr hab. n. med. Krzysztofem Łukaszukiem, kierownikiem Kliniki Leczenia Niepłodności INVICTA.

Co kryje się pod pojęciem niepłodności? Kiedy powinniśmy zacząć się niepokoić?

O niepłodności mówimy, gdy ciąża nie pojawia się po okresie roku starań o dziecko. Para w tym czasie powinna regularnie współżyć (3-4 razy w tygodniu) i nie wykorzystywać żadnych metod antykoncepcyjnych. Taka sytuacja wymaga konsultacji u specjalisty i wykonania badań. Być może partnerzy będą musieli wykazać się większą cierpliwością (ok. 20% par zachodzi w ciążę w kolejnym roku) lub – jeśli wykryte zostaną nieprawidłowości - skorzystać z pomocy medycyny. Ta na szczęście jest coraz bardziej skuteczna.

No dobrze – upragnione dwie kreski na teście ciążowym się nie pojawiają się przez kolejne miesiące. Co wtedy?

Para powinna zgłosić się wówczas do ośrodka specjalizującego się w leczeniu niepłodności i porozmawiać z lekarzem. Na ogół przed spotkaniem należy wykonać pakiet badań, umożliwiających odpowiednią diagnostykę. Dotyczy to obojga partnerów, przyczyny problemów z płodnością leżą bowiem równie często po stronie kobiety, jak i mężczyzny. Panie powinny zbadać poziom hormonu AMH, by określić tzw. rezerwę jajnikową. Zwykle badane są równocześnie FSH, LH i estradiol oraz prolaktyna, anty TPO i testosteron z SHBG. Panowie powinni przeprowadzić podstawowe badanie nasienia metodą komputerową. Podczas pierwszej wizyty lekarz przeanalizuje otrzymane wyniki i zbierze dane z wywiadu medycznego (zada m.in. pytania dotyczące ogólnego stanu zdrowia, trybu życia, chorób w rodzinie, poronień, cyklu menstruacyjnego). Przeprowadzi również standardowe badanie ginekologiczne i USG dopochwowe. Na tej podstawie będzie w stanie zalecić ewentualne dodatkowe testy i zaplanować najodpowiedniejsze postępowanie medyczne.

Co jest najczęściej przyczyną problemów z poczęciem dziecka?

Najpowszechniejszą przyczyną trudności z zajściem w ciążę są różnego rodzaju nieprawidłowości hormonalne. U kobiet skutkują one zburzeniami jajeczkowania, zaś u mężczyzn - obniżonymi parametrami nasienia. Źródłem problemu mogą być także skutki przebytych lub nieleczonych infekcji narządów płciowych oraz zabiegów operacyjnych. Wpływ na płodność mogą mieć czynniki genetyczne, a także choroby takie jak zespół policystycznych jajników czy endometrioza. Znaczenie mają również nieprawidłowości w budowie narządów rodnych i problemy z układem odpornościowym. W niektórych przypadkach nie zachodzenie w ciążę ma podłoże psychiczne – wówczas pomóc może porada psychologa lub psychoterapeuty.

Jakie są metody podstawowe metody leczenia?

Kluczowa dla wyboru sposobu leczenia jest prawidłowa diagnoza. Nie istnieje (i nie powinna istnieć) uniwersalna ścieżka postępowania. Nie podejmujemy decyzji na zasadzie „zaczynamy od metody A, potem stosujemy metodę B itp.”. Czasem wystarczy stymulacja hormonalna odpowiednimi lekami i uregulowanie cyklu kobiety, czasem poprawa jakości spermy jej partnera. W przypadku czynników immunologicznych (tzw. zespołu wrogiego śluzu), łagodnej endometriozy, lekko obniżonych parametrów nasienia lub niepłodności idiopatycznej, lekarz może zalecić inseminację. Polega ona na wprowadzeniu za pomocą specjalnego cewnika bezpośrednio do jamy macicy odpowiednio przygotowanego nasienia partnera. Zabieg inseminacji odbywa się podczas standardowej wizyty i nie jest bolesny. Na ogół skuteczność metody oceniana jest na poziomie 5-12% na cykl, nie jest ona więc zbyt wysoka.

No właśnie, jeśli podstawowe metody zawiodą kolejnym krokiem jest in vitro…

Jak wspominałem, w przypadku każdej pary postępowanie wygląda nieco inaczej. W niektórych przypadkach nie ma sensu tracić czasu i pieniędzy pacjentów na stymulację czy inseminację, bo istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że nie przyniosą one efektu. Lekarz zawsze powinien przedyskutować z parą możliwości leczenia i oszacować skuteczność poszczególnych rozwiązań. Obecnie rzeczywiście in vitro uznawane jest za najbardziej efektywną terapię niepłodności. Zapłodnienie pozaustrojowe IVF jest metodą stosowaną w przypadku niedrożności lub zrostów w jajowodach, endometriozy, obniżonej rezerwy jajnikowej, nieskutecznego leczenia dotychczasowego i wieloletniej niepłodności o nieznanej przyczynie. Proponuje się ją również w  przypadku przedwczesnego wygaśnięcia funkcji jajników, kiedy skorzystać można z komórek jajowych dawczyni.

Klasyczny program in vitro polega na połączeniu, poza ustrojem kobiety, komórek rozrodczych tj. komórki jajowej i plemników, oraz rozwoju wczesnego zarodka w warunkach laboratoryjnych. W pierwszej kolejności kobieta przyjmuje leki stymulujące jajniki i wywołujące owulację. Następnie, gdy komórki jajowe w pęcherzykach dojrzeją, przeprowadzany jest zabieg ich pobrania (tzw. pick-up). W tym samym czasie mężczyzna oddaje nasienie. Powstałe w wyniku zapłodnienia zarodki przebywają w odpowiednich warunkach laboratoryjnych. Dzięki prowadzeniu ich stałego monitoringu pod mikroskopem i filmowaniu poszczególnych etapów rozwoju, możemy po kilku dniach przenieść, do macicy kobiety, zarodki, które najlepiej rokują. To zapewnia wysoką skuteczność leczenia. Po zagnieżdżeniu się zarodka w macicy i stwierdzeniu ciąży, kobieta powinna pozostać pod kontrolą lekarską. W większości przypadków, głównie ze względu na zaawansowany wiek pacjentek, zaleca się wykonanie badań prenatalnych.

Zapłodnienie pozaustrojowe to drogie rozwiązanie. Dodatkowo pacjenci często skarżą się na brak możliwości oszacowania kosztów. Jak to wygląda w praktyce?

Faktycznie nowoczesne badania i procedury medyczne pociągają za sobą dość duże koszty. W wielu ośrodkach brakuje też transparentności w zakresie cen. My dążymy do tego, żeby nasi pacjenci mieli pełny dostęp do informacji, a koszty były dla nich zrozumiałe i czytelne. INVICTA jako pierwsza w Polsce wypracowała też specjalne programy, które z jednej strony zapewniają wysoką skuteczność, zaś z drugiej – dają parze komfort w aspekcie finansowym. Każde z rozwiązań jest odpowiedzią na różne potrzeby i oczekiwania, a o szczegółach przeczytać można na stronie . W tym serwisie pacjenci znajdą wiele merytorycznych informacji o leczeniu, mogą dzielić się doświadczeniami i opiniami na łamach bloga, porównać różne opcje terapii i skontaktować się z doradcą. Dzięki stronie można w łatwy sposób wybrać program in vitro dla siebie.

Dużo się ostatnio mówi o in vitro i wadach genetycznych. Czy ta metoda jest bezpieczna?

Do tej pory żadne badania naukowe prowadzone w naszym kraju i na świecie, nie wykazały jednoznacznej zależności między zastosowaniem technik wspomaganego rozrodu a częstszym występowaniem wad genetycznych u urodzonych dzięki nim dzieci. Co więcej w ramach programu in vitro można wykonać badania, które ograniczają ryzyko wystąpienia chorób genetycznych u potomstwa. Tym samym jest to rozwiązanie nie tylko dla par niepłodnych, ale także dla osób, u których stwierdzono obciążenie genetyczne. Dzięki diagnostyce preimplantacyjnej PGD mają one szansę na zdrowe dzieci.

Kto się u was najczęściej leczy?

Problem niepłodności może dotknąć każdego – w tym zakresie obowiązuje równouprawnienie. W naszej Klinice leczą się zarówno osoby młode, jak i trochę starsze, cisi urzędnicy i ludzie z pierwszych stron gazet, kobiety i mężczyźni, małżonkowie i ludzie pozostający w nieformalnych związkach, katolicy i ateiści, politycy i zwykli obywatele. Każdemu staramy się zapewnić indywidualne podejście i skutecznie pomóc.

Profesor dr hab. n. med. Krzysztof Łukaszuk jest profesorem i wykładowcą Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz kierownikiem i współzałożycielem Klinik Leczenia Niepłodności INVICTA. Jako specjalista położnictwa i ginekologii oraz endokrynologii, od 12 lat zajmuje się diagnostyką i leczeniem niepłodności. Szczególnie interesują go zagadnienia związane z nowymi rozwiązaniami diagnostycznymi i technikami wspomaganego rozrodu, diagnostyką preimplantacyjną oraz diagnostyką i leczeniem nawracających poronień.

Profesor Łukaszuk jest prekursorem wielu rozwiązań w zakresie diagnostyki i leczenia niepłodności w Polsce. Od 2005 roku prowadzi autorskie projekty diagnostyki preimplantacyjnej PGD, umożliwiającej parom z obciążeniem genetycznym posiadanie zdrowego potomstwa (do tej pory INVICTA realizuje takie badania jako jedyny ośrodek w Polsce).

Jest autorem licznych wystąpień naukowych i publikacji, zamieszczanych m.in. na łamach Ginekologii Polskiej, Otolaryngologii Polskiej, Przeglądu Lekarskiego Diagnostic Molecular Pathology, European Journal of Gynaecological Oncology, Fertility and Sterility czy Gynecologic Oncology.

Profesor Łukaszuk należy do krajowych i międzynarodowych organizacji medycyny wspomaganego rozrodu i embriologii, w tym m.in. ESHRE (European Society of Human Reproduction and Embryology), ARSM (American Society for Reproductive Medicine), Endocrine Society, Preimplantation Genetics Diagnosis, Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka i Polskiego Towarzystwa Andrologicznego.

 

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze