Lato to czas odpoczynku, wycieczek i relaksu. Niezależnie od tego, jakie formy aktywnego spędzania czasu latem przynoszą nam przyjemność, szczególną uwagę podczas tej pory roku powinniśmy poświęcić oczom.
Właśnie teraz w największym stopniu są one narażone na promieniowanie słoneczne, wiatr czy piasek a także na groźne urazy spowodowane aktywnością sportową. Tajniki odpowiedniego dbania o wzrok zdradza nam dr Dominik Uram – specjalista chorób oczu z klinik okulistycznych Optegra.
Jakie problemy zazwyczaj sprawiają oczy latem?
Nasze oczy latem są szczególnie narażone na ekspozycję na światło słoneczne, w tym na szkodliwe promieniowanie UV oraz widzialne światło niebieskie o wysokiej energii. Promieniowanie to przyczynia się do rozwoju różnych chorób oczu takich jak skrzydlik, zaćma czy też zwyrodnienie plamki żółtej siatkówki, mogące bardzo znacznie a czasami trwale upośledzić ostrość wzroku. Należy podkreślić, że oczy narażone są na promieniowanie UV nie tylko w bardzo słoneczne dni, ale również wtedy, gdy jest pochmurno. Niezwykle niezmiernie ważne jest noszenie okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV i to zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci.
Każdy z nas marzy o wakacjach, odpoczynku, spontanicznych decyzjach czy braku ograniczeń. Lubimy odkrywać nowe miejsca, poznawać ludzi oraz poszerzać horyzonty. Kiedy jednak spojrzymy prawdzie w oczy, wzrok często nas ogranicza w podejmowaniu niektórych decyzji. Utrudnia uprawianie sportów, odbiera przyjemność cieszenia się chwilą lub nawet wyklucza ekscytujące doświadczenia.
Okres wakacyjny to właśnie czas, w którym więcej przebywamy na świeżym powietrzu i intensywniej uprawiamy różnego rodzaju sporty - w tym właśnie okresie częstymi pacjentami są osoby, które doznały urazu oczu w czasie różnego rodzaju aktywności rekreacyjnej i sportowej. Dotyczy to zwłaszcza osób noszących okulary korekcyjne. Alternatywą, która w znacznym stopniu zmniejszy ryzyko powyższych zagrożeń jest laserowa korekcja wzroku.
Jest to najbezpieczniejsza i wysoce precyzyjna metoda chirurgiczna korygująca krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm. Polega na zastosowaniu lasera excimerowego do zmiany krzywizny przedniej powierzchni oka, czyli rogówki.
Komputerowo kontrolowany laser wytwarza zimną, pulsacyjną wiązkę promieniowania ultrafioletowego o długości fali 193 nanometry. Przerywa ona połączenia pomiędzy molekułami w tkance, doprowadzając do usunięcia mikroskopijnej, cieńszej niż ludzki włos, warstwy rogówki. Krzywizna rogówki ulega zmianie. Wpadające do oka promienie świetlne skupiane są na siatkówce. Efektem takiego działania jest poprawa widzenia.
Zabieg usuwania wady wzroku jest zupełnie bezbolesny. Wykonuje się go w warunkach ambulatoryjnych, w znieczuleniu miejscowym z podaniem kropli znieczulających do oka, dzięki czemu pacjent jest przez cały czas przytomny i ma kontakt z lekarzem. Pacjent może odczuwać jedynie lekki dyskomfort – ucisk na oku oraz przytrzymywanie powiek.
Zabieg na obydwoje oczu zazwyczaj trwa około kilkunastu minut, z czego większość czasu poświęcamy na przygotowanie pacjenta oraz sprzętu do samego działania lasera. Sam czas naświetlania oka laserem podczas zabiegu to kilkadziesiąt sekund. Kilkadziesiąt sekund, które pozwolą nam cieszyć się radością życia od nowa. O co pacjenci pytają tuz po zabiegu? „Czy to już?”.
Warto umówić się na wizytę kwalifikacyjną i sprawdzić swoje szanse na aktywne i swobodne chwile podczas jeszcze tych wakacji.
W okresie letnim zwiększa się też ilość alergenów co często powoduje podrażnienie, swędzenie i stany zapalne oczu.
Co to jest zespół suchego oka i jak go leczyć?
Zespół suchego oka (ZSO) jest schorzeniem spowodowanym przewlekłym brakiem odpowiedniego nawilżenia i 'smarowania' powierzchni oka z powodu obniżonej jakości lub zmniejszonej ilości łez. ZSO pociąga za sobą wielorakie konsekwencje, od delikatnego, ale stałego podrażnienia oczu, do bardzo nasilonego stanu zapalnego przedniego odcinka oka. Objawy towarzyszące ZSO to uciążliwa suchość, swędzenie, zaczerwienie, pieczenie, uczucie ciała obcego w oku. Być może to dziwne, ale zespół suchego oka może powodować łzawienie i jest to schorzenie, które z powodu kurzu i dużej ilości spalin, częściej dotyka mieszkańców dużych miast. Nie bez znaczenia jest też czynnik klimatyczny oraz otoczenie, w którym żyjemy. Jeżeli pracujemy i mieszkamy w pomieszczeniach klimatyzowanych lub zbyt mocno ogrzewanych a długie godziny spędzamy przed monitorem komputera, jesteśmy w grupie ryzyka rozwoju ZSO. Schorzenie to występuje częściej u kobiet, prawdopodobnie ze względu na wahania poziomu hormonów oraz objawia się między innymi brakiem ostrości widzenia, nadwrażliwością na światło, zaczerwienieniem i łzawieniem oczu oraz ich zmęczeniem pod koniec dnia.
Nieleczony ZSO jest chorobą postępująca, towarzyszące jej objawy mogą być skutecznie złagodzone przez odpowiednie leczenie:
- Skonsultuj się z lekarzem specjalistą - jest kilka odmian ZSO. Prawidłowa diagnoza jest warunkiem skutecznego leczenia.
- Dbaj o higienę powiek używając do tego odpowiednich preparatów przeznaczonych do tego celu dostępnych w aptece.
- Odżywianie. Urozmaicona dieta ogranicza dolegliwości suchego oka.
- Unikaj zanieczyszczeń i czynników drażniących- nie przesadzaj z klimatyzacją. Unikaj tarcia oczu, które może powodować zniszczenie mikro architektury filmu łzowego.
- Unormuj swoje hormony. Spróbuj jeść więcej pełnoziarnistych produktów, mniej cukru i mniej przetworzonych produktów.
- Szkła kontaktowe mogą nasilać objawy zespołu suchego oka.
- Używaj preparatów sztucznych łez - najlepiej bez konserwantów, zapewniających nawilżenie powierzchni oka.
- Dbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu. Jeżeli jesteś odwodniony, gruczoł łzowy nie produkuje odpowiedniej ilości łez dlatego pij dużo płynów zwłaszcza latem,
- Mrugaj! Próbuj mrugać co 5 sekund, szczególnie gdy wpatrujesz się w ekran swojego komputera lub innych urządzeń cyfrowych.
Co "lubią" oczy - jakie zachowania (np.. Długi sen, wilgotne powietrze itp..) a czego powinniśmy szczególnie unikać?
- odpowiednia dieta, bogata w witaminy i mikroelementy: kwasy Omega 3 występujące w tłustych rybach (łosoś, tuńczyk), witaminy C i E w sokach z owoców cytrusowych, zielone warzywa liściaste tj. szpinak i jarmuż a także jajka, orzechy i rośliny strączkowe (fasola) jest niezbędna dla twoich oczu
- regularny tryb życia, szczególnie odpowiednia ilość snu
- nawilżanie i wietrzenie pomieszczeń mieszkalnych, biurowych
- ochrona oczu przed promieniowaniem słonecznym (okulary przeciwsłoneczne z filtrami, kapelusze)
- używanie okularów ochronnych podczas niebezpiecznych prac
- niektóre sporty wymagają szczególnej ochrony oczu (pływanie, hokej) - unikaj pływania w soczewkach kontaktowych
- ograniczenie długiego wpatrywanie się w monitor komputera lub TV wg zasady: co 20 minut pozwól odpocząć oczom patrząc w dal przez 20 sekund. Co 2 godziny zrób 15 minutową przerwę w pracy na komputerze.
- regularnie odwiedzaj swojego lekarza okulistę.