Monitorowanie leczenia cukrzycy wymaga regularnej (kilkukrotnej w ciągu dnia) kontroli glikemii, czyli stężenia cukru we krwi. Najczęściej stosowaną metodą jest oznaczanie glikemii w kropli krwi pobranej z palca z użyciem glukometru.
Częste nakłuwanie palca budzi uzasadnione obawy i niechęć pacjentów. Co zatem zrobić, aby to nieodzowne w procesie leczenia, a jednocześnie nieco dolegliwe nakłucie, było bardziej znośne, a może nawet prawie bezbolesne? Jak je prawidłowo wykonać?
Warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Do pomiaru cukru we krwi należy umyć i osuszyć ręce. Warto też, żeby dłonie były ciepłe, wtedy łatwiej uzyskać potrzebną do badania kroplę krwi. Do badania potrzebne są: nakłuwacz z lancetem, i paski do glukometru.
Prawidłowe wykonanie procedury jest bardzo proste. Czystą skórę opuszki palca należy nakłuć pionowo, starając się nie wykonywać przy tym dodatkowych ruchów. Po nakłuciu na opuszce palca powinna pokazać się kropla krwi, którą pobieramy na pasek umieszczony w glukometrze, aby wykonać pomiar glikemii. Miejsce wkłucia można przetrzeć jałowym gazikiem. I po wszystkim.
Jeżeli przy badaniu na czczo na glukometrze pojawi się wartość pomiędzy 70 a 99 mg/dl (3,9-5,5 mmol/l), to oznacza, że pacjent ma normoglikemię, czyli prawidłowe stężenie cukru we krwi.
Nakłucia można wykonywać na wszystkich palcach, zmieniając je po kolei. Warto też przetestować, w którym miejscu opuszki są najmniej wrażliwe bólowo, ale również rekomenduje się, żeby nie wykonywać zawsze nakłuwania w tym samym miejscu. Dzięki temu, że mikronakłucia skóry będą rozproszone, prostsze – a przez to także mniej bolesne –będzie uzyskanie kropli krwi niezbędnej do prawidłowego wykonania oznaczenia glikemii.
Warto też w szczególny sposób zadbać o kosmetykę skóry palców i rąk, dbając o paznokcie, stosując odżywcze kremy do rąk i paznokci (w sklepach i e-sklepach dla diabetyków dostępne są specjalne kremy przeznaczone dla cukrzyków, przyspieszające regenerację skóry opuszek palców), oraz wykonując prace wymagające stosowania detergentów lub innych środków chemii domowej w rękawiczkach jednorazowych lub gospodarczych. Dzięki temu skóra będzie się łatwiej i szybciej regenerować.
Do wykonywania nakłuć wykorzystuje się specjalne nakłuwacze. Są to proste, poręczne urządzenia, jednak ich optymalny dobór ma najistotniejsze znaczenie dla komfortu wykonywania oznaczenia glikemii. Najważniejszą funkcją, na którą warto zwrócić uwagę, jest regulacja głębokości wkłucia. Wybierając urządzenie wyposażone w taką opcję, możemy tak dobrać indywidualną, dostosowaną dla nas głębokość wkłucia, aby z jednej strony było ono jak najbardziej płytkie, a tym samym powodujące jak najmniejszy dyskomfort, a z drugiej, aby od razu uzyskać właściwą kroplę krwi do badania (żeby nie trzeba było powtarzać procedury). Inne cechy nakłuwacza to np. jego wielkość, którą możemy dobrać tak, żeby było to dla nas wygodne, oraz przycisk do wyrzucania zużytych lancetów.
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów i wzorów nakłuwaczy. Do popularnych urządzeń należy Accu-Chek FastClix. Posiada 11-stopniową skalę regulacji głębokości wkłucia (od 0,5 do 5,5 mm), która pozwala dobrać właściwą głębokość nakłucia zarówno dla małego dziecka, które ma bardzo delikatną skórę, jak i dla dorosłej osoby, u której skóra dłoni może być zgrubiała. Nakłuwacze są wyposażone w system bębenkowy do lancetów, co pozwala uniknąć nieprzyjemnego widoku igły, ale też chroni przed przypadkowym zakłuciem. Ważną zaletą nakłuwaczy Accu-Chek FastClix jest zastosowanie technologii Clixmotion – dzięki niej igła lancetu wykonuje pionowe nakłucie bez mikrodrgań i przesunięć, co zmniejsza uszkodzenie tkanek przy nakłuciu. Nakłuwacz jest urządzeniem osobistym, przeznaczonym do wykonywania nakłuć skóry tylko u jednej osoby.
Wykonywanie nakłucia opuszki palca i oznaczanie glikemii jest codziennością i rutyną w życiu chorych z cukrzycą. Prawidłowe wykonywanie badania oraz zadbanie o dobór odpowiedniego dla swoich potrzeb sprzętu spowoduje, że będzie on możliwie najmniej uciążliwy i nieprzyjemny. Dlatego warto poświęcić temu trochę uwagi i czasu.