Kaszel u dziecka to dolegliwość, która zawsze niepokoi rodziców. W przypadku niemowlęcia ten niepokój jeszcze narasta, ale na szczęście jego przyczyna może okazać się niegroźna dla zdrowia maluszka. Jak radzić sobie z kaszlem u dzieci?
Kaszel to jedna z najpowszechniejszych dolegliwości, kojarzona głównie z okresem jesienno-zimowym. Jest to nagły odruch, który występuje również u zwierząt. Kaszlemy po to, aby oczyścić drogi oddechowe z obcych ciał, substancji drażniących, bakterii, płynów i śluzów. Z tego też powodu kasłania nie należy nigdy powstrzymywać na siłę, możemy za to zastosować sposoby na kaszel, których zadaniem jest przyniesienie ukojenia, a także zapewnienie szybszego powrotu do zdrowia.
Kaszel jest również objawem przeziębienia, które częściej dotyczy dzieci – szacuje się, że dzieci przeziębiają się średnio 8 do 12 razy w roku. Przyczyną jest jeszcze nie w pełni wykształcona odporność na większość wirusów powodujących infekcje dróg oddechowych, a także zmniejszona dbałość o higienę, ponieważ dzieci są mniej chętne do mycia rąk po zabawie czy przed posiłkiem.
Przyczyny uporczywego kaszlu u dzieci
Kaszel sam w sobie nie jest chorobą, jest tylko reakcją na podrażnienie zakończeń nerwowych w błonie śluzowej górnych dróg oddechowych lub odruchem, który wspomaga ich oczyszczenie. U dzieci kaszel może mieć różne przyczyny, może wynikać z infekcji wirusowej i bakteryjnej dróg oddechowych, alergii, a czasem zapalenia płuc. Jest również objawem niektórych chorób jak grypa, przeziębienie i ostre zapalenie krtani. W większości przypadków kaszel jest niegroźny i jest tylko reakcją obronną. Dziecko może kasłać przez mocny zapach środków czystości, intensywne perfumy, dym z papierosów, a mniejsze dzieci – kiedy do dróg oddechowych przedostanie się odrobina mleka.
Standardowo przyjmuje się, że kaszel ostry może się utrzymywać nawet do 3 tygodni, podostry od 3 do 8 tygodni, a kaszel przewlekły trwa ponad 8 tygodni. Z rodzajów kaszlu wyróżniamy kaszel mokry, zwany produktywnym, oraz kaszel suchy, co do których podejmuje się inne leczenie i działania mające na celu poprawę zdrowia i komfortu. Więcej szczegółowych informacji, co sygnalizuje dany kaszel i jak go leczyć, można znaleźć na stronie: .
Kaszel u niemowląt
Większość leków dostępnych na rynku nie jest przeznaczona dla dzieci, dlatego młode mamy muszą sięgać po domowe sposoby. Dotyczy to szczególnie niemowląt, u których kaszel utrudnia oddychanie i przerywa sen – nie stosuje się u nich leków przeciwkaszlowych, chyba że kaszel jest tak silny, że przeszkadza dziecku w normalnym funkcjonowaniu i pediatra zaleci odpowiednie leczenie.
Pierwszą czynnością w leczeniu kaszlu jest wyeliminowanie czynników, które mogą powodować kasłanie jak przewietrzenie pokoju i pozbycie się drażniących zapachów. Jeśli malca drażni suche powietrze, należy wietrzyć i nawilżać pokój z pomocą nawilżacza, najlepiej automatycznego, lub mokrego ręcznika położonego na kaloryferze. By ułatwić niemowlęciu odkrztuszanie, wystarczy oklepywać boki plecków dłonią złożoną w łódeczkę.
Kaszlące niemowlę powinno pić więcej niż zazwyczaj, aby nawilżyć błonę śluzową, dzięki czemu odruch kasłania szybciej zaniknie. W przypadku dzieci karmionych piersią można je przystawiać częściej do piersi, ale na krócej, ponieważ pokarm na początku karmienia jest rzadszy. Malucha karmionego tylko butelką warto poić mlekiem i ciepłą przegotowaną wodą lub nawet herbatką do picia, ponieważ ciepłe płyny łagodzą podrażnienie gardła. Starszemu niemowlęciu można podać kompot z owoców, na przykład z malin.
Nie ma się czym martwić, jeśli kaszel pojawia się sporadycznie. Czujność powinien wzbudzić nasilający się kaszel, który staje się uporczywy, lub kiedy pojawiają się dodatkowe objawy. Zdarza się, że kaszel u niemowląt może utrzymywać się przez kilka dni, a nawet tygodni, wtedy koniecznie należy skonsultować się z lekarzem, aby poznać jego przyczynę, a jeszcze lepiej udać się do niego od razu, jeśli nie jest to tylko pojedyncze kasłanie.
Kaszel u dzieci
W syropach na kaszel stosuje się między innymi ambrosol, czyli lek zwiększający ilość wydzielanego śluzu i zmniejszający jego lepkość. Dzięki swojemu działaniu ułatwia odkrztuszanie, co sprzyja oczyszczeniu dróg oddechowych. W postaci miękkich tabletek do ssania działa miejscowo znieczulająco na błonę śluzową jamy ustnej i gardła.
W przypadku dzieci, licząc od 1. roku życia, w walce z kaszlem mogą pomóc syropy na bazie ambrosolu. Pastylki do ssania na kaszel zalecane są dzieciom od 6. roku życia ze względu na ryzyko zadławienia. Dla młodszych dzieci dostępne są syropy na bazie ziół i ekstraktów owocowych na przykład zawierające suchy ekstrakt z lipy. Przed każdym użyciem leku należy zapoznać się z ulotką, a w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem.
Sięgając po domowe receptury na kaszel, miejmy świadomość, że żadne badania nie potwierdziły ich skuteczności. Okazuje się jednak, że sprawdzone działanie przeciwkaszlowe ma zwykły miód, który zmniejsza intensywność kaszlu o połowę, a poprawia jakość snu dziecka nawet o 60% już po jednym dniu stosowania. Miód jednak można podawać dzieciom od 1. roku życia. Bezpieczny dla nich będzie również syrop z pędów świerka, który działa wykrztuśnie i pomaga zarówno przy kaszlu suchym, jak i mokrym.
Na kaszel u dzieci pomocne będą również domowe inhalacje. Wystarczy starszą pociechę posadzić nad miską z naparem z szałwii i rumianku, a młodsze dziecko przetrzymać jakiś czas w zaparowanej łazience.
Zobacz także inhalatory ultradźwiękowe
Kaszel – kiedy do lekarza?
Gdy kaszle niemowlę i nie jest to kasłanie sporadyczne, najlepiej udać się do lekarza od razu, ponieważ u tak małych dzieci nietrudno o powikłania. W przypadku starszych dzieci można poczekać do 3 dni, pilnie obserwując, czy stan dziecka się nie pogarsza.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!