1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Kultura

Wisława Szymborska – limeryki jako źródło humoru i mądrości

Wisława Szymborska tworzyła jedne z najsłynniejszych limeryków w polskiej literaturze. (Fot. Andrzej Rubis/Forum)
Wisława Szymborska tworzyła jedne z najsłynniejszych limeryków w polskiej literaturze. (Fot. Andrzej Rubis/Forum)
Tworzyła wiersze skłaniające do głębokich refleksji, filozoficzne felietony i błyskotliwe eseje, a także żartobliwe wierszyki: limeryki, lepieje, altruitki. „Żart jest najlepszą dla mnie rekomendacją powagi" - o swoich limerykach. Szymborska, mistrzyni pisania o najmądrzejszych życiowych prawdach, przemycanych mimochodem, gdzieś pomiędzy wierszami, często frywolnie i humorystycznie.

Limeryki to krótkie, groteskowe wiersze o tematyce humorystycznej, często wręcz absurdalnej. Jest to najczęściej pięć wersów o ustalonej liczbie sylab akcentowanych. Charakteryzuje je także określony schemat - zwyczajowo pierwszy wers to prezentacja głównego bohatera i miejsca akcji, w drugim rozwija się akcja, trzeci i czwarty zawiązują nowy rym, a piąty przynosi zabawne rozwiązanie opisywanej sytuacji. Limeryk to niesforne ziółko z ogrodu literatury angielskiej. Jakoś dziwnie przyjęło się też w Polsce, grunt okazał się podatny – pisała o limerykach Szymborska.

Literackie zabawy w postaci żartobliwych wierszyków Szymborskiej to jednak nie tylko tradycyjne limeryki, a także zapoczątkowane przez nią lepieje (w których porównuje się coś złego do jeszcze gorszego), odwódki (ostrzegające o skutkach picia alkoholu) i altruitki (które nawołują do określonego działania).

Przykłady limeryków – wybrane, krótkie wiersze Wisławy Szymborskiej:

"Raz Mozarta bawiącego w Pradze obsypały z kominka sadze. Fakt, że potem, w ciągu pół godziny, wymorusał aż cztery hrabiny, jakoś uszedł biografów uwadze"

"Na przedmieściach żył Singapuru pewien słynny z przemówień guru. Lecz raz wyznał mi z płaczem: "Mam kłopoty z wołaczem i do szczura wciąż mówię: szczuru!"

"Twierdzą mieszkańcy wioski Jurgów, że się wywodzą od Habsburgów, a ściślej mówiąc od Rudolfa, który z ludnością grał tu w golfa. Cóż to za żer dla dramaturgów!"
"Od sherry nogi czterry. Od brandy swędzenie wszędy. Od martini potencja mini"
"Nie męcz aptek i lekarza, sam znajdź drogę do cmentarza"
(wszystkie wiersze pochodzą z tomiku "Rymowanki dla dużych dzieci" Wisławy Szymborskiej, Wydawnictwo a5, Kraków 2003)
Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze