Muzea, Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, konserwatorzy zabytków, a także zwykli obywatele włączają się do ochrony ukraińskiego dorobku kulturowego. W sobotę w całej Polsce rozpoczynają się zbiórki na zabezpieczenie przeciwpożarowe zabytków. Powstał też Komitet Pomocy Muzeom Ukrainy.
Polskie muzea zawiązały komitet, który ma na celu ochronę ukraińskich dóbr kulturalnych. Jego powołanie ogłosił Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
Agresja Rosji na Ukrainę to przede wszystkim cierpienie wielu ludzi. Jak podkreślali założyciele komitetu: najważniejsza jest tutaj ludność cywilna i żołnierze walczący z agresorem. Trzeba jednak pamiętać, że każda wojna przekłada się też na ogromne straty w dziedzictwie kulturalnym i narodowym. Już teraz uszkodzonych lub zniszczonych zostało wiele cennych zabytków (m.in. muzeum ze sztuką ludową na obrzeżach Kijowa, zabytkowe budynki w Kijowie, Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Charkowie, katedra Wniebowzięcia NMP w Charkowie).
– Walka o zachowanie dziedzictwa kulturalnego i narodowego Ukrainy jest naszą wspólną walką. […] Doświadczenie zniszczenia Warszawy pokazuje, jak ważne jest zabezpieczania zbiorów, ale także przygotowanie rejestrów zbiorów, jak i dokumentowanie zniszczeń wojennych, które na pewno, w związku z deklaracjami Putina, nastąpią – podkreślał Jan Ołdakowski w rozmowie z PAP. – Mamy już kontakt z dyrektorami muzeów lwowskich. Chcemy dotrzeć także do muzeów w Łucku, Iwano-Frankowsku. Zależy nam także na kontakcie z muzeami regionalnymi […].
Muzeum Czarnego Domu we Lwowie, rynek staromiejski (Fot. iStock)
Do podstawowych zadań komitetu należy wsparcie muzeów oraz instytucji kultury w Ukrainie, pomoc w zabezpieczaniu zbiorów, najcenniejszych pamiątek oraz zabytków kultury ukraińskiej, a także wsparcie w dokumentacji, digitalizacji oraz inwentaryzacji. Komitet zobowiązał się również do przekazania materiałów potrzebnych do zabezpieczenia i ukrywania zbiorów.
Inicjatorami powołania komitetu są pracownicy Muzeum Powstania Warszawskiego, w którym znajdować się będzie sekretariat. Dotychczas inicjatywa skupiła około 20 dyrektorów i wicedyrektorów polskich muzeów. Oprócz Muzeum Powstania Warszawskiego do akcji dołączyły m.in. Muzeum Auschwitz – Birkenau, Zamek Królewski w Warszawie, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Galeria Narodowa w Pradze, Muzeum Wojska w Białymstoku, Muzeum AK w Krakowie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie (warto dodać, że Łazienki Królewskie oferują obywatelom Ukrainy darmowe zwiedzanie Muzeum do końca kwietnia, a dla dzieci z Ukrainy organizują bezpłatne lekcje muzealne tłumaczone na język ukraiński).
W weekend 5–6 marca odbędzie się ogólnopolska zbiórka organizowana przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego i lokalne samorządy.
Wiele osób z Ukrainy obawia się, że ich kulturowy dorobek zostanie zniszczony lub zagrabiony. Dlatego z prośbą o pomoc zgłaszają się liczne ukraińskie instytucje (w tym Lwowska Rada Miejska). Proszą o gaśnice piankowe i proszkowe, a także koce i tkaniny niepalne do zabezpieczenia drewnianych elementów w kościołach, cerkwiach czy zbiorach muzealnych.
Zbiórki odbywają się w kilkudziesięciu miastach Polski. Produkty, które przynosimy, powinny mieć ważne certyfikaty:
- gaśnice proszkowe,
- gaśnice pianowe,
- koce przeciwpożarowe,
- tkaniny ognioodporne,
- wełny mineralne.
W Warszawie potrzebne artykuły zostaną zebrane w Biurze Stołecznego Konserwatora Zabytków (ul. Nowy Świat 18/20) w godzinach 8.00–21.00 (sobota) i 8.00–14.00 (niedziela).