Wystawa Happy Family Karoliny Balcer w Miejscu Projektów Zachęty to pierwsza odsłona projektu poświęconego problemowi bezdomności i zdrowia psychicznego, nad którym artystka pracuje od dwóch lat. Impulsem do jego stworzenia było osobiste doświadczenie artystki, której prace często zaczynają się od obserwacji ludzi, problemów społecznych, także własnej rodziny. Wystawie towarzyszy bogaty program edukacyjny mający na celu szerzenie świadomości na temat chorób psychicznych i problemu uzależnienia oraz walkę ze stygmatyzacją osób bezdomnych.
Happy Family to projekt rodzinny. Impulsem do jego stworzenia była sytuacja, w jakiej wielokrotnie znajdował się starszy brat artystki Filip. Choć w rodzinnym domu niczego nie brakowało, okresowo bywał on osobą bezdomną. Problem bezdomności jest tak złożony, że często trudno jednoznacznie wskazać jej przyczyny. Wśród najczęściej występujących można wymienić wykluczenie społeczne spowodowane chorobami czy zaburzeniami psychicznymi, w tym uzależnieniami lub długotrwałym pobytem w zakładzie karnym. Wiążą się z tym błędne diagnozy lub ich brak, stygmatyzacja osób chorych psychicznie, brak dostępu do pomocy lub umiejętności skorzystania z niej przez osoby chore i ich najbliższych. Dzięki osobistym doświadczeniom artystka jest w stanie opowiedzieć prawdziwą historię i być może przełamać tabu otaczające temat zdrowia psychicznego. W tej historii jej brat nie jest już tylko członkiem rodziny — staje się przedstawicielem społeczeństwa.
Karolina Balcer, widok wystawy, MPZ (Fot. Ania Zagrodzka, archiwum Zachęty)
Karolina Balcer, widok wystawy, MPZ (Fot. Ania Zagrodzka, archiwum Zachęty)
Karolina Balcer, widok wystawy, MPZ (Fot. Ania Zagrodzka, archiwum Zachęty)
Prace na wystawie metaforycznie odnoszą się do zagadnień z obszaru zdrowia psychicznego. Punktem wyjścia było „zamiatanie problemów pod dywan” — proces szkodliwy i tylko mnożący kłopoty. Do stworzenia dzieł artystka wykorzystała tufting i inne techniki tekstylne. Na ekspozycję składają się obrazy i obiekty z elementami tekstowymi, nawiązujące do przedmiotów użytkowych kojarzonych z przestrzenią domową, takich jak dywany, wycieraczki, lampa, ręczniki, zasłona czy szafka z telewizorem. Autorka chciała wykreować przestrzeń przyjazną, sprzyjającą dyskusji na trudne tematy (spotkania będą odbywały się w jednej z sal galerii). Prace na wystawę powstały dzięki wsparciu członków rodziny artystki. Do współtworzenia programu edukacyjnego i publikacji artystka zaprosiła: streetworkera Wojciecha Skibickiego, lekarkę specjalizującą się w psychiatrii Martę Ciułkowicz, psychoterapeutkę Magdalenę Peron-Szott oraz absolwentkę psychologii i filologii polskiej Marię Maćkowiak.
Procesowi kształtowania się projektu Happy Family kuratorsko towarzyszył Paweł Jarodzki.
Karolina Balcer, widok wystawy, MPZ (Fot. Ania Zagrodzka, archiwum Zachęty)
Karolina Balcer, widok wystawy, MPZ (Fot. Ania Zagrodzka, archiwum Zachęty)
Karolina Balcer, rocznik 1988, mieszka i pracuje w Warszawie. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu oraz międzywydziałowych studiów doktoranckich na tej samej uczelni. Media, którymi się posługuje, to malarstwo, wideo, instalacje w przestrzeni publicznej, a ostatnimi czasy tufting (technika dywanowa) czy szeroko pojęta metoda tekstylna. W swojej twórczości często podejmuje temat architektury. Wiele jej projektów zaczyna się od obserwacji ludzi, problemów społecznych, także własnej rodziny.
Od 2020 roku pracuje nad rodzinnym projektem Happy Family poruszającym zagadnienia zdrowia psychicznego, którego zwieńczeniem jest seria wystaw z towarzyszącym programem edukacyjnym mającym na celu pogłębienie świadomości problematyki zdrowia psychicznego oraz bezdomności. Cykl rozpoczyna ekspozycja w Miejscu Projektów Zachęty. W najbliższym czasie ukaże się też publikacja Happy Family — poradnik zdrowia psychicznego wydana przez Krupa Gallery oraz wydawnictwo Bęc Zmiana.
Więcej informacji o projekcie: karolinabalcer, happyfamilyproject.com