Paszporty Polityki 2022 rozdane. Poznajcie najciekawsze osobowości minionego roku

„Polityka” po raz kolejny postanowiła przekonać wszystkich, jak bardzo artyści i ich twórczość są nam potrzebni. Przyznawane przez tygodnik od 1993 roku Paszporty to prestiżowa nagroda dla młodych twórców wyróżniających się wybitnymi osiągnięciami artystycznymi. Artyści nagradzani są w siedmiu kategoriach: film, teatr, literatura, sztuki wizualne, muzyka poważna, muzyka popularna oraz, od 2016 roku, kultura cyfrowa. Od 2002 roku przyznawana jest także nagroda specjalna dla Kreatora Kultury. To wyróżnienie otrzymują osoby lub instytucje, które w sposób szczególny i niestandardowy przyczyniają się do krzewienia kultury polskiej w kraju i na świecie.

Wśród nominowanych do Paszportów Polityki 2022 znaleźli się:

• Film: Jan Holoubek, Damian Kocur, Agnieszka Smoczyńska
• Teatr: Jakub Skrzywanek, Michał Buszewicz, Agnieszka Jakimiak
• Literatura: Urszula Honek, Grzegorz Piątek, Ishbel Szatrawska
• Sztuki wizualne: Solidarny Dom Kultury Słonecznik, Potencja, Agata Słowak
• Muzyka poważna: Szymon Chojnacki, Lilianna Krych, Anna Sułkowska-Migoń
• Muzyka popularna: 1988 (Przemysław Jankowiak), Mrozu, Szczyl
• Kultura cyfrowa: Anna i Jakub Górniccy (Outriders), Marcin Kryszpin i Grzegorz Szczygieł (Flying Wild Hog), Mateusz Skutnik

Laureaci Paszportów Polityki 2022

Film: Jan Holoubek

Reżyser i operator, rocznik 1978. Współtwórca „Wielkiej wody”, najlepszego jak dotąd polskiego serialu Netflixa i jednego z naszych największych sukcesów w tej dziedzinie. Opowieści o powodzi i potransformacyjnej rzeczywistości, która rozgrywa się we Wrocławiu w 1997 roku. Dwa lata temu otrzymał swoją pierwszą nominację do Paszportu za debiut fabularny „25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy”, który również stał się przebojem (obejrzało go ponad 700 tys. Polaków). Wcześniej zyskał renomę jako autor zdjęć. Jego znakiem firmowym jest wszechstronność, czego dowodem także dokument „Słońce i cień”, poświęcony przyjaźni jego ojca – Gustawa Holoubka – z Tadeuszem Konwickim, oraz kryminalny serial „Rojst” rozgrywający się w mrocznych realiach stanu wojennego.

Teatr: Jakub Skrzywanek

Reżyser i dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie. Urodzony w 1992 roku we Wrocławiu. Ma na koncie jedne z najmocniej dyskutowanych przedstawień ubiegłego sezonu. Pierwsze to „Śmierć Jana Pawła II” (Teatr Polski w Poznaniu), naturalistyczna rekonstrukcja ostatnich godzin życia papieża Wojtyły zestawiona ze wspomnieniami i refleksjami poznaniaków i poznanianek. Drugi – oparty na reportażach Janusza Schwertnera „Spartakus. Miłość w czasach zarazy” (Teatr Współczesny w Szczecinie) – podnosi problem wykluczenia osób LGBT+ i katastrofalnego stanu psychiatrii dziecięcej, a kolejne pokazy wieńczą śluby par jednopłciowych, w pozateatralnej polskiej rzeczywistości wciąż niedostępne. Chwalony za odwagę, konsekwentne łączenie postawy skandalisty i prowokatora ze społecznym zaangażowaniem.

Literatura: Grzegorz Piątek

Urodził się w 1980 roku w Warszawie i ukończył Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej. Pisze, wykłada, opowiada i oprowadza. Był kuratorem wielu wystaw, pracował jako redaktor miesięcznika „Architektura-Murator”, pisał felietony w „Gazecie Stołecznej” oraz artykuły o architekturze, designie i mieście. Jego książki „Sanator: kariera Stefana Starzyńskiego” (2016) i „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949” (2020) zostały uhonorowane Nagrodą Literacką m. st. Warszawy; „Najlepsze miasto świata” znalazło się w finale nagrody Nike. Najnowsza to „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920–1939” (Wydawnictwo WAB). Autor mierzy się tym razem z mitem „miasta z morza i marzeń”, w kolejnym polskim mieście odnajdując fascynującego bohatera.

Sztuki wizualne: Agata Słowak

Malarka, urodziła się w 1994 roku, dyplom na warszawskiej ASP obroniła w 2019 roku. W oryginalny sposób łączy odwagę w podejmowaniu ważnych tematów społecznych z osobistą perspektywą uwzględniającą jej pragnienia, marzenia, popędy, fantazje, lęki, nadzieje. Jej prace potrafią jednocześnie wzbudzać emocje i prowokować intelektualnie. Szybko dostrzeżona przez kuratorów. Chrztem bojowym był udział w głośnej wystawie „Farba znaczy krew” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2019). W tym roku wysoko oceniono jej indywidualną wystawę „Tylko nasze stany” w Fundacji Galerii Foksal, ale też udział w wystawach zbiorowych: „Niepokój przychodzi o zmierzchu” (Zachęta), „Kto zapisze historię łez” (MSN) i „Siedem etapów życia kobiety” (Miejska Galeria Sztuki w Łodzi).

Muzyka poważna: Anna Sułkowska-Migoń

Urodzona w 1995 roku w Krakowie dyrygentka, która początkowo była instrumentalistką. Studiowała grę na altówce na warszawskim Uniwersytecie Muzycznym, następnie dyrygenturę symfoniczno-operową w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy u swego ojca Piotra Sułkowskiego, wreszcie w krakowskiej Akademii na kierunku dyrygentury symfonicznej (u Łukasza Borowicza) oraz chóralnej. Dwukrotna stypendystka programu Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca „Dyrygent-rezydent”, zaangażowana także w działalność edukacyjną. W marcu wygrała konkurs dla dyrygentek La Maestra w Paryżu, otrzymała też nagrodę Taki Alsop Conducting Fellowship, a w ostatnich dniach Nagrodę Koryfeusza Muzyki Polskiej w kategorii Odkrycie Roku oraz zaproszenie do programu Hart Institute of Women Conductors przy operze w Dallas.

Muzyka popularna: 1988 (Przemysław Jankowiak)

Rok urodzenia nosi w pseudonimie, a w muzyce, którą jako producent nagrywa dla różnych wykonawców, słychać, że potrafi patrzeć w przyszłość, nie zapominając o przeszłości. Pochodzi ze Szczecina, na scenie działa od kilkunastu lat, nagrywał pod szyldem Etamski i w duecie Syny (z nominowanym do Paszportu Polityki raperem Piernikowskim). Pierwszą nominację do Paszportu w roku 2020 przyniosły mu autorski minialbum „Ring the Alarm” oraz nagrana w duecie z raperem Włodim płyta „W/88”. W roku 2022 opublikował autorski album „Ruleta”, na który zaprosił całą plejadę gości, nie tylko z hiphopowego środowiska. Partnerował też Monice Brodce przy pracy nad jej chwalonym minialbumem „Sadza”, a na festiwalu w Gdyni błysnął jako autor muzyki do pełnometrażowego filmu „Zadra”.

Kultura cyfrowa: Anna i Jakub Górniccy (Outriders)

Współzałożyciele międzynarodowego reporterskiego start-upu, który zmienił w ostatnich sezonach sposób opowiadania o świecie. Ich pomysł to połączenie wysokiej próby dziennikarstwa z innowacyjnym wykorzystaniem cyfrowych technologii medialnych. Doskonałym wyrazem takiej strategii jest projekt „Jeden dzień w…”, opowiadający o życiu w czasie wojny w sześciu miastach Ukrainy. Reporterzy Outriders wspólnie z kolegami przewodnikami z Ukrainy pokazują, jak wygląda życie w cieniu nieustannego zagrożenia bombardowaniami. A technologia VR/360 pozwala widzom zanurzyć się w życie tych miast i podążać w naturalny sposób za opowieścią narratora. Najważniejsze są tu opowieści o współczesnym świecie, a nowe technologie to środek, który pomaga w dotarciu z treścią do odbiorców.

W ramach Paszportów Polityki 2022 wręczono również nagrodę specjalną Kreatora Kultury. Wyróżnienie to przyznawane jest twórcom, których aktywność w sferze kultury wyrasta znacząco ponad przeciętność. W tym roku, z okazji trzydziestolecia plebiscytu, tytuł nadano trzem wybitnym postaciom polskiej kultury: Dorocie Masłowskiej, Wilhelmowi Sasnalowi oraz Ryszardowi Poznakowskiemu.