Wystawa „Looking Through Objects” – kobiety we współczesnym polskim designie

Design lokuje się gdzieś na przecięciu sztuki, rzemiosła i przemysłu. Wzornictwo rozumiane w ten sposób odzwierciedla zmiany kulturowe, społeczne i gospodarcze na przestrzeni lat. W ciągu ostatniej dekady wnikliwość i całościowe myślenie stały się kluczowymi wartościami w projektowaniu, zastępując efektowne i sezonowe wzornictwo, które obserwowaliśmy w przeszłości. Dziesięć lat temu Polska nie była marką projektową, a jedynie znanym podwykonawcą dla globalnych brandów. Obecnie jest cenionym partnerem projektowym, biznesowym i strategicznym, który wyróżnia się oryginalnym rzemiosłem, jakością wzornictwa i rozsądnymi cenami. W tych zmianach coraz wyraźniej uczestniczą kobiety, aktywne i niezależne projektantki o wyrazistych postawach.

Kontekstem wystawy „Looking Through Objects” jest podróż przez polską scenę designu, którą dziennikarz Gian Luca Amadei i fotograf Dario Lombardi odbyli 15 lat temu. Ich projekt zakończył się publikacją książki „Discovering Women in Polish Design”, która została opublikowana w ramach Polska!Year sezonu polskiego w Wielkiej Brytanii w 2009 roku. Jedną z bohaterek publikacji była Agnieszka Jacobson-Cielecka. Dekadę później Dario i Gian Luca wrócili do Polski. Tym razem po to, aby przygotować projekt „Looking Through Objects. Women in Contemporary Polish Design” wspólnie z Agnieszką, która była ich przewodniczką po polskiej scenie projektowej i partnerką projektu.

Na wystawie znajdą się starannie wyselekcjonowane obiekty autorstwa kilkunastu polskich twórczyń, a także zdjęcia, teksty kuratorskie, fragmenty wywiadów i poszerzone opisy tych obiektów. Elementem wiodącym będą prace projektantek ilustrujące zmiany, jakie dokonały się w ostatniej dekadzie zarówno w Polsce, jak i ich osobistych doświadczeniach. Wystawa powstała w ramach dwuletniego projektu „Looking Through Objects”, realizowanego przez Muzeum Narodowe w Gdańsku w ramach dotacji przyznanej w programie „Kultura Inspirująca” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W latach 2021-2022 na projekt złożyły się wystawa czasowa z publikacją towarzyszącą wystawie, seminarium online wraz z publikacją poseminaryjną oraz program popularyzatorski. Jego głównym celem – w pierwszej, realizowanej w Tallinie odsłonie – było zaprezentowanie zagranicznej publiczności przedmiotów stworzonych przez czołowe polskie projektantki. Za pomocą różnorodnych form przekazu polski dizajn ukazany został jako narzędzie społecznej i kulturowej zmiany.

Narracja wystawy „Looking Through Objects” skupia się na kobietach, współczesnych polskich projektantkach. Punktem wyjścia jest kuratorski wybór obiektów pozwalających przyjrzeć się zachodzącym w Polsce przemianom. Prezentowane przedmioty należą do różnych kategorii: od seryjnych, przemysłowych produktów po kolekcjonerskie unikaty. Postawy projektantek też są zróżnicowane – od pragmatycznej realizacji zamówień, po artystyczne, intuicyjne poszukiwania twórczej wolności.

Z każdą z autorek twórcy wystawy spotykali się kilkukrotnie – aby rozmawiać o inspiracjach, indywidualnych strategiach i relacji z materią. Aby zrozumieć ich wpływ i udział w zachodzącej zmianie. Zaprezentowana przez projektantki wielość strategii twórczych dowodzi, że sztuka, rzemiosło i technologia, które chętnie oddzielamy od siebie, w istocie są połączone i mogą współistnieć w jednym projekcie. Design jest katalizatorem dla sztuki, rzemiosła i przemysłu, a jednocześnie środkiem wyrazu indywidualnych, kreatywnych wyborów autorek.

Na wystawie w gdańskim NOMUS-ie obejrzymy twórczość m.in. Agnieszki Aleksandry Bar, Alicji Bielawskiej, Alicji Patanowskiej, Anny Bery, Izabeli Sroki & Julii Cybis, Justyny Popławskiej, Kariny Marusińskiej, Kariny Królak & Patrycji Smirnow, Magdy Jurek, Mai Ganszyniec, Malwiny Konopackiej, Marii Jeglińskiej, Megi Malinowsky, Moniki Patuszyńskiej, Róży Brito i Wiktorii Szawiel. Kuratorami wystawy są krytyczka designu i wykładowczyni SWPS w Warszawie Agnieszka Jacobson-Cielecka, niezależny fotograf Dario Lombardi oraz autor książek, badacz, wykładowca i dziennikarz Gian Luca Amadei.