Millennium Docs Against Gravity wystartował. Co nas czeka w programie?

„Nie bądź obojętny_a” – te słowa korespondują z misją Millennium Docs Against Gravity oraz prezentowanym na festiwalu od lat programem filmowym. To wyraz wartości, które towarzyszą festiwalowi od początku istnienia – uważności i wrażliwości (także językowej) na otaczających nas ludzi. W inkluzywny sposób odnoszą się do wszystkich, niezależnie od tożsamości płciowej, zwracając tym samym uwagę na szczególną rolę języka we współczesnym świecie.

Celem festiwalu jest stworzenie przestrzeni, w której każda osoba będzie czuła się swobodnie bez względu na płeć, orientację czy pochodzenie. Hasło jubileuszowej 20. edycji MDAG odwołuje się do słynnych słów Mariana Turskiego, które stały się także hasłem obchodów 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim organizowanych przez Muzeum POLIN. Dzielenie tego samego hasła w tak ważnym dla obu miejsc roku jest wyrazem bliskiej współpracy i podzielania wspólnych wartości przez festiwal oraz muzeum.

Jak podkreśla dyrektor artystyczny festiwalu Karol Piekarczyk, w tym roku MDAG po raz kolejny zachowa balans między reżyserami i reżyserkami, co jest ważną częścią walki o równość w świecie kina – filmy w Konkursie Głównym wyreżyserowało osiem kobiet i ośmiu mężczyzn. W składach jurorskich, w których zasiada 30 osób, znalazło się 17 kobiet i 13 mężczyzn.

Przez pierwszy weekend festiwalu (12–14 maja) w Muzeum POLIN odbędą się specjalne projekcje i ważne dyskusje, m.in. debata „Kino dokumentalne nie jest obojętne” (w niedzielę 14 maja o 17:00). Czołowi twórcy i twórczynie kina dokumentalnego oraz programerka festiwalu w Sundance podsumują z Grażyną Torbicką dotychczasowe dwie dekady historii, zwracając uwagę na ludzi, którzy poprzez swoją pracę dokumentalną zbliżają nas do doświadczeń innych. To będzie rozmowa o niezwykłej wartości samego kina, które uczy nas wrażliwości i uważności na świat. Wstęp wolny.

Festiwalowe nowości: Safe Space, Reality Check

Po raz pierwszy na festiwalu pojawi się także specjalna przestrzeń, w której będą odbywały się rozmowy z psychologami oraz warsztaty i spotkania o seksualności i zdrowiu psychicznym. Safe Space będzie znajdował się w sali nr 6 w samym sercu festiwalu, czyli warszawskiej Kinotece. To będzie bezpieczna przystań dla wesołych i poważnych dyskusji oraz warsztatów o wszystkich zjawiskach, które kształtują nasz świat i nasze społeczeństwo. W ramach spotkań poruszone zostaną takie tematy, jak: odporność psychiczna, kryzys męskości, siostrzeństwo, przemoc w aplikacjach randkowych, kobiety w branży muzycznej, rola opowieści odwstydzających. W strefie odbędą się także warsztaty edukacyjne wokół tematu menstruacji, lekcje inkluzywności, warsztaty z asertywności dla kobiet oraz prezentacja raportu dot. stanu zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Spotkania organizują organizacje pozarządowe, eksperci i zaprzyjaźnione z festiwalem redakcje. Oprócz tego będą dostępni psychologowie i psycholożki, żeby omówić emocje i przeżycia związane z filmowymi seansami. 20-minutowe konsultacje będą bezpłatne.

Podczas festiwalu zostanie zaprezentowany też wybór najciekawszych doświadczeń VR pod nazwą „Reality Check”. Dzięki specjalnym goglom oraz dekoracjom publiczność przeniesie się do wirtualnego świata, który może wiele powiedzieć o naszej rzeczywistości. Wystawa odbędzie się w Teatrze Dramatycznym (wejście przez foyer Teatru przy Kulturalnej) od 15 do 21 maja. Wstęp wolny.

Nowe sekcje

Jak co roku w programie festiwalu zagościło kilka nowych sekcji. Zebrane w nich filmy dotyczą tematów i miejsc, które w ostatnim czasie szczególnie interesowały twórców kina dokumentalnego.

• Siła siostrzeństwa to opowieści o solidarności, tworzeniu bezpiecznych przestrzeni, szukaniu swojej drogi oraz wspólnym działaniu wobec przemocy i nierówności, które podejmują kobiety na całym świecie – od Stanów Zjednoczonych przez Syrię, Estonię, Polskę aż po Chiny.
• Siła słowa odpowiada na pytanie, w jaki sposób słowo kształtuje rzeczywistość. Czy język może być sposobem na wyzwolenie się z niewygodnych schematów? Na te pytania twórcy starają się znaleźć odpowiedź wspólnie z największymi nazwiskami świata literatury, jak Elfriede Jelinek, Annie Ernaux, Stanisław Lem, Guy Debord czy Umberto Eco.
• W Cinéma, Mon Amour publiczność pozna bliżej twórczość najważniejszych reżyserów i reżyserek współczesnego kina: Lyncha, Godarda, Campiona, Herzoga czy Hitchcocka. W tej sekcji znajdują się także opowieści o odpowiedzialności twórców za bohaterów i bohaterki kina dokumentalnego oraz spojrzenie na nasz skomplikowany związek z kamerą filmową, którą coraz częściej staje się… smartfon.
• We’re Here, We’re Queer odpowie na pytanie, jak się żyje osobom LGBT+ w różnych stronach świata. To podróż od opowieści o grupie queerowych artystów z Kolumbii przez piękną lesbijską historię miłosną z Holandii, spojrzenie na życie osób trans w latach 60. w USA aż po opowieść o współczesnej Polsce widzianej z perspektywy osób nieheteronormatywnych.
• Se_x Work to sekcja poświęcona pornografii i pracy seksualnej, która przedstawia bliżej dwie rewolucje. Pierwsza, trwająca w latach 70., zmieniła społeczne podejście do seksu. Druga rewolucja dotyczy zachodzących na naszych oczach zmian w branży porno i kanałów dystrybucji filmów pornograficznych.
• W filmach zebranych w sekcji What the Doc?! publiczność odkryje niecodzienne historie, które potrafią wprawić w zdumienie, rozbawić, ale też przerazić. Nie wymyślili ich jednak scenarzyści z Hollywood – rzeczywistość często bywa o wiele dziwniejsza niż fikcja.

Pozostaje sekcje filmowe prezentują się następująco:

• W ramach sekcji Bez mistrza, bez pana zaprezentowane zostaną filmy będące częścią projektu „No Master Territories”. Wybór prezentuje filmy dokumentalistek z różnych stron świata z lat 70. i 80., czasu starań, a czasem walk o prawa kobiet.
• Oglądając filmy z sekcji Bohaterowie_ki są wśród nas, przekonamy się, że superbohaterowie i superbohaterki to nie tylko postaci z komiksów. Aby ich znaleźć, wystarczy rozejrzeć się dookoła.
• W sekcji Człowiek w kinie zobaczymy filmy, które podejmują kwestie szeroko pojmowanych praw człowieka i zagrożeń, jakie stoją na drodze do ich respektowania.
• W tegorocznej sekcji eksperymentalnej Geografie (nie)bezpiecznych przestrzeni zobaczymy najnowsze realizacje, które podejmują temat przestrzeni jako pola oddziaływania sił roszczących sobie prawo do narzucania form władzy. W zestawieniu znalazły się filmy, które obrazują przenikanie komunikatów z przestrzeni publicznej i prywatnej oraz rolę, jaką pełnią w tym procesie media. Stawiają pytanie o przestrzeń bezpieczeństwa jednostki i całych społeczności, a w końcu o przestrzeń w erze po końcu człowieka.
• Sekcja Fetysze i kultura to zbiór filmów, które poprzez przedstawienie szczególnych – czasem dziwacznych, ale zawsze budzących emocje – zjawisk życia społecznego obrazują dzisiejszą rzeczywistość.
• Sekcja filmowa Historie intymne przygląda się wyjątkowym bohaterom i bohaterkom kina dokumentalnego z naprawdę bliska. Filmy prezentowane w tej sekcji to także wyjątkowa okazja do obserwacji zmieniających się współcześnie różnorodnych form życia prywatnego.
• Zmiany klimatyczne to jeden z najważniejszych problemów współczesnego świata i temat sekcji Klimat na zmiany. Jedynym rozwiązaniem jest nowe, odpowiedzialne gospodarowanie zasobami naszej planety. Filmy w tej sekcji są zarówno analizami aktualnych zagrożeń, jak i wypowiedziami dającymi nadzieję na lepszą, ekologiczną przyszłość. Pokazują aktywistyczną siłę.
• Filmy prezentowane w sekcji Miejsca pozwalają odkryć trudno dostępne przestrzenie – dosłownie, jak w przypadku filmów, które zabierają widza w dalekie wyprawy. Albo w przenośni – kiedy pozwalają spojrzeć na dobrze znane miejsca z zupełnie innej perspektywy.
• W sekcji Muza i wena zobaczymy najciekawsze dzieła prezentujące zarówno twórców świata popkultury, jak i artystów awangardowych. Jak co roku szczególną uwagę poświęcamy muzyce, ale nie brakuje także filmów przyglądających się najznamienitszym postaciom świata literatury, fotografii, mody, architektury i sztuki.

Konkursy

W tym roku do Konkursu Głównego festiwalu zostało zakwalifikowanych 12 filmów, w tym aż trzy produkcje lub koprodukcje polskie. Będą walczyły nie tylko o Grand Prix, ale także nagrody lokalne w pozostałych miastach festiwalowych. Festiwalowa publiczność po raz kolejny będzie miała okazję do unikalnego spotkania z rodzimym kinem dokumentalnym. W Konkursie Polskim bierze udział 11 produkcji, które mają szansę na trzy nagrody – Nagrodę dla Najlepszego Polskiego Filmu, Nagrodę za Najlepszą Produkcję w Konkursie Polskim oraz Nagrodę Stowarzyszenia Kin Studyjnych. Po raz kolejny odbędzie się także Konkurs Filmów Krótkometrażowych, w którym o nagrodę powalczy 16 shortów z całego świata.

Jubileuszowa 20. edycja Millennium Docs Against Gravity odbędzie się w dniach 12–21 maja 2023 roku stacjonarnie w ośmiu polskich miastach: Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Poznaniu, Katowicach, Łodzi, Bydgoszczy i Lublinie, a następnie online: od 23 maja do 4 czerwca na platformie mdag.pl.

Źródło: materiały prasowe Millennium Docs Against Gravity