„Aida” to musical skomponowany przez Eltona Johna do słów Tima Rice’a, jednego z najbardziej znanych autorów tekstów do musicali. Polska prapremiera w Teatrze Muzycznym Roma już 26 października.
Autorami libretta - opartego na motywach z opery Giuseppe Verdiego pod tym samym tytułem - są: Linda Woolverton, Robert Falls i David Henry Hwang, a oryginalna inscenizacja została wyprodukowana przez Disney Theatrical Productions. Miejscem akcji jest starożytny Egipt, a fabuła opowiada o zakazanej miłości Aidy, nubijskiej księżniczki wziętej do niewoli przez Egipcjan, i Radamesa, kapitana egipskiej armii zaręczonego z Amneris, córką faraona.
Premiera na Broadwayu odbyła się 23 marca 2000 roku i przez ponad cztery lata zagrano tam prawie dwa tysiące przedstawień tego tytułu. Musical otrzymał 4 nagrody Tony – najważniejsze amerykańskie nagrody teatralne – oraz nagrodę Drama Desk Award, a album z muzyką ze spektaklu – nagrodę Grammy. Time Magazine zaliczył to przedstawienie dziesięciu najlepszych produkcji teatralnych roku 2000. W recenzji magazynu „Entertainment Weekly” znalazło się zdanie: „To bardzo poruszająca i przejmująca opowieść.” Po broadwayowskiej premierze inscenizacje tego tytułu pokazywane były w krajach na całym świecie.
W tym roku po raz pierwszy w Polsce. Otwarte przesłuchania do ról, na które zgłosiło się blisko pół tysiąca kandydatów, odbyły się na przełomie marca i kwietnia. Na ich podstawie wyłoniony został czterdziestoczteroosobowy zespół aktorów, wokalistów i tancerzy, który wystąpili w tym spektaklu.
Musical „Aida” został dotąd przetłumaczony na 16 języków, wliczając w to wersję polską, a pokazywany był już w ponad 20 krajach na całym świecie. (Fot. Karol Mańk/materiały prasowe Roma)
Elton John rozpoczął współprace z Timem Rice’em na początku lat 90. Pracował nad ścieżką dźwiękową do filmu „Król Lew”, za którą otrzymał Nagrodę Akademii. Dwie piosenki z tej animacji stały się wielokrotnie nagradzanymi bestsellerami: „Can You Feel the Love Tonight” i „Circle of Life”. Broadwayowskie inscenizacje musicali „Król Lew” i „Aida”, które otrzymały wiele nagród Tony, przyniosły Eltonowi Johnowi dwie nagrody Grammy za Najlepszy Album Musicalowy.
Tim Rice związany jest z teatrem, muzyką i filmem od roku 1965, kiedy to poznał Andrew Lloyda Webbera – w owym czasie zaledwie aspirującego autora piosenek. Zamiast pisać piosenki rockowe i popowe (o czym marzył Rice), obaj panowie zwrócili się w stronę teatru muzycznego, który był pasją Webbera. Ich pierwszy wspólny musical zatytułowany „The Likes Of Us” opowiadający o życiu Thomasa Johna Barnardo, filantropa z czasów królowej Wiktorii, okazał się niewypałem. Znacznie większymi sukcesami były ich trzy kolejne współautorskie dzieła: „Józef i cudowny płaszcz snów w technikolorze”, „Jesus Christ Superstar” i „Evita”. Na liście kompozytorów, z którymi współpracował Tim Rice, oprócz Eltona Johna znaleźć można takie nazwiska: Alan Menken („Aladyn”, „Król David”, „Piękna i Bestia”) Björn Ulvaeus i Benny Andersson („Szachy”).
Do castingów, które na scenie przy ulicy Nowogrodzkiej odbyły się w marcu i kwietniu 2019 roku, przystąpiło ponad 500 aktorów, wokalistów i tancerzy. Przesłuchania w trzech etapach trwały łącznie 10 dni, ostatecznie do obsady zaproszono 44 artystów. (Fot. Kajus W Pyrz/materiały prasowe Roma)
Do polskiej wersji spektaklu uszyto około 250 kostiumów. (Fot. Kajus W Pyrz/materiały prasowe Roma)
Wszystkie elementy scenografii ważą ok. 6,5 tony, a przy produkcji pracowało ponad 200 osób. (Fot. Kajus W Pyrz/materiały prasowe Roma)
Linda Woolverton jest między innymi autorką scenariusza do filmu animowanego „Piękna i Bestia” (nagroda Złotego Globu – Golden Globe, nominacja do Nagrody Akademii za Najlepszy Film) oraz do filmów „Alicja w krainie czarów” i „Czarownica”; współautorką scenariuszy do filmów „Niezwykła podróż”, „Król Lew”, autorką libretta do musicalu „Piękna i Bestia” (nominacja do nagrody Tony za Najlepsze Libretto, nagroda Oliver za
Najlepszy Nowy Musical w 1998 roku) oraz współautorką libretta do musicalu Eltona Johna i Tima Rice’a „Aida”. Napisała również dwie powieści dla młodzieży „Star-Wind” i „Running Before The Wind”.
Robert Falls to reżyser przedstawień „Zmierzch długiego dnia” (trzy nagrody Tony w roku 2003, w tym za Najlepsze Wznowienie) oraz „Śmierć komiwojażera” (nagroda Tony za Najlepszą Reżyserię w 1999 roku). Na Broadwayu wyreżyserował również m.in. nagrodzony Nagrodą Pulitzera spektakl „The Young Man From Atlanta”, oraz „The Speed of Darkness”, „The Rose Tatoo” i „The Night of Iguana”. Robert Falls był reżyserem premiery musicalu Eltona Johna i Tima Rice’a „Aida” na nowojorskim Broadwayu.
David Henry Hwang za swoją debiutancką sztukę „M. Butterfly” wystawioną na Broadwayu w roku 1988 otrzymał nagrody Tony, Drama Desk, Outer Critics i Nagrodę Johna Gassnera. Tekst ten był również wyróżniony nominacją do Nagrody Pulitzera. Współautor libretta do musicalu Eltona Johna i Tima Rice’a „Aida”. Hwang jest również autorem scenariuszy do filmów „M.Butterfly”, „Golden Gate” i „Possession” (współautor).
Realizacja spektaklu w Polsce:
Wojciech Kępczyński - reżyser
Michał Wojnarowski - autor przekładu
Jakub Lubowicz - kierownictwo muzyczne, dyrygent
Sebastian Gonciarz - II reżyser
Agnieszka Brańska - choreograf
Mariusz Napierała - scenografia
Dorota Kołodyńska - kostiumy