69 lat temu, 19 kwietnia, w warszawskim getcie wybuchło powstanie. Dziś w całym kraju trwają obchody tej smutnej rocznicy.
Warszawskie getto było największym spośród założonych przez Niemców. Według spisu dokonanego na rozkaz władz niemieckich przez Judenrat w październiku 1939 r. w Warszawie przebywało ok. 360 tys. Żydów. W 1941 roku - już 460 tysięcy.
Gdy w 1942 roku rozpoczęto akcję wysiedleńczą w getcie utworzono pierwszą Żydowską Organizację Bojową (ŻOB). Miała ona stawiać opór Niemcom podczas kolejnych akcji wysiedleńczych. Na jesieni 1942 roku zaczęto na terenie getta budować schrony, tunele i bunkry, przygotowując się tym samym do większej akcji zbrojnej. Wiedziano już wtedy, że wywożona ludność jest mordowana.
Pierwsze wystąpienie zbrojne miało miejsce 18 stycznia 1943 roku, gdy do getta wkroczyły niemieckie oddziały by deportować kolejne tysiące. Napotkały na opór. Walki wybuchły ponownie 19 kwietnia 1943 roku, kiedy 850 żołnierzy Waffen-SS, zaopatrzonych w karabiny maszynowe, miotacze płomieni, czołgi i wozy pancerne, wkroczyło do getta od strony Nalewek. Walka trwała prawie miesiąc. 8 maja Niemcy odkryli i otoczyli ogromny schron przy ul. Miłej 18, w którym znajdowało się kilkuset ludzi, w tym sztab ŻOB i ponad 100 żydowskich bojowników. Cywile wyszli ze schronu, a dowództwo ŻOB-u popełniło samobójstwo. Na znak zwycięstwa nad żydowskimi powstańcami, Niemcy wysadzili Wielką Synagogę na Tłomackiem. Getto zrównano z ziemią.