"Wadjda", bo tak brzmi tytuł filmu w oryginale, to imię rezolutnej dziesięciolatki, która dostępnymi jej metodami podejmuje własną walkę z patriarchalnym system Arabii Saudyjskiej.
Film można z góry nazwać rewolucyjnym, ponieważ nakręcony został przez pierwszą kobietę - reżyserkę w Arabii Saudyjskiej. Hajfa al-Mansour postanowiła osiągnąć sukces w dziedzinie do tej pory zarezerwowanej dla mężczyzn. Tym samym przypomina swoją bohaterkę Wadjdę, która także próbuje robić coś, co wolno tylko chłopcom - jeździć na rowerze.
Wadjda zachowuje się jak typowa niepokorna dziesięciolatka. Do szkoły chodzi w kolorowych trampkach, przyjaźni się z chłopcem, nielegalnie sprzedaje własnoręcznie wykonane bransoletki i nie ma oporów, by wykłócać się z dorosłymi mężczyznami. I choć w nas budzi to zwyczajnie uśmiech, w Arabii Saudyjskiej takie zachowanie uważane jest za nieprzyzwoite, a niesforna uczennica łatwo może wylecieć ze szkoły. W filmie Haify al-Mansour świat wyraźnie dzieli się na dwie połowy - czarną i białą. Ta pierwsza to ubrane w czarne hidżaby, przemieszczające się bezszelestnie po ulicach i centrach handlowych, które bez pomocy mężczyzn nie są w stanie nic same załatwić, a którym jednocześnie nie wolno przebywać z mężczyznami sam na sam. Z jednej strony jako dziewczynki uczą się skromności, cnotliwości (nie wolno śmiać się za głośno) i pokory, z drugiej - wydawane są za mąż już jako dziesięciolatki. Ta druga połowa to ubrani na biało chłopcy i mężczyźni, którym wolno wszystko. Wadjda obserwuje, jak jej kolega jeździ na rowerze, o czym ona sama marzy, i widzi, jak jej ojciec zaczyna rozglądać się za drugą żoną. Zdaje sobie sprawę z niesprawiedliwości, ale stara się też omijać przeciwności losu, by dostać to, czego pragnie. I tak, by uzbierać pieniądze na wymarzony, choć zakazany rower, decyduje się wziąć udział w bardzo trudnym konkursie koranicznym i wstępuje do kółka religijnego.
Haifa al-Mansour wspaniale zaznacza różnice męskich i kobiecych światów w filmie. Mężczyzn oglądamy w przestrzeni publicznej, kobiety - zawsze w pomieszczeniach. Centra handlowe kuszą ładnymi kobiecymi ubraniami, ale można je przymierzyć w damskiej toalecie na końcu korytarza, bo przecież nie ma przymierzalni. Mąż jest zazdrosny o żonę i zabrania jej pracować w szpitalu, bo musiałaby odsłonić twarz, ale nie przeszkadza mu to założyć drugiej rodziny z młodszą żoną.
Saudyjskiej reżyserce udała się rzecz dotąd niemożliwa - nakręciła swój film w naturalnych plenerach Arabii Saudyjskiej - do tej pory państwo nie zgadzało się nie tylko na sprowadzanie filmów z zagranicy, ale także na ich tworzenie u siebie. Tym prawdziwiej wybrzmiewa historia opowiadana przez al-Mansour. To bardzo piękne, poruszające kino o trudnych do zrozumienia dla nas regułach społecznych, ale trzeba przyznać, że Wadjda jest świetną przewodniczką.
Zobacz też: trampki damskie z ćwiekami