1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Kultura

Książki o klimacie i środowisku, które trzeba przeczytać choć raz w życiu

fot. iStock
fot. iStock
Zobacz galerię 9 Zdjęć
Skutki zmiany klimatu odczuwalne są na całym świecie. Podwyższenie temperatury, powodzie, fale upałów, pożary, podnoszenie się poziomu wód, a w konsekwencji także szybsze rozprzestrzenianie się wirusów i chorób zakaźnych. Coraz częściej mówimy o tym, że nasz klimat się zmienia, a bezpośrednią przyczyną tego postępującego zjawiska jest działalność człowieka. Jesteśmy też ostatnim pokoleniem, które jest w stanie jakkolwiek zapobiec nieodwracalnym zmianom, które mogą spowodować, że nasze życie na Ziemi nie będzie dalej możliwe. Oto kilka książek, które warto przeczytać, aby zrozumieć istotę problemu i przede wszystkim - podjąć działanie.

"Życie na naszej planecie. Moja historia, Wasza przyszłość" D. Attenborough

Książka napisana przez najsłynniejszego przyrodnika świata i legendarnego dokumentalistę, który poświęcił swoje życie badając najdalsze zakątki Ziemi, poznając dzikie gatunki zwierząt i biologiczną różnorodność naszej planety. Człowiek niezwykły, pełen pasji, zrozumienia dla otaczającego nas świata, pomimo całego swojego optymizmu i pogody ducha, przedstawia nam ponurą wizję - musimy zacząć działać i powinniśmy się pospieszyć. Rozpoczynając każdy kolejny rozdział, Attenborough porównuje jaka w danym roku była ludność świata, stężenie dwutlenku węgla w atmosferze i procent dzikich obszarów na świecie. Już same te, dość suche dane są przerażające, a to co opisuje przyrodnik powoduje, że czytelnik zaczyna zastanawiać się nad swoimi codziennymi wyborami. Książka opatrzona pięknymi fotografiami przedstawiającymi podróże i odkrywanie "nowego" przez Davida to pamiętnik, który każdy - choć raz w życiu powinien przeczytać. Przyrodnik udowadnia, że świat, w którym żyjemy zmienił się nie do poznania - na jego oczach. Sam był świadkiem tego, jak niszczymy swój dom, bagatelizujemy własną, niszczycielską działalność. Chciałoby się powiedzieć, że "Życie na naszej planecie" czyta się łatwo i przyjemnie, ponieważ autor posługuje się prostymi porównaniami i sformułowaniami, jednak to, co chce nam przekazać, budzi ogromne obawy, ale i... chęć do działania.

 \ "Życie na naszej planecie", D. Attenborough, Wydawnictwo Poznańskie

"Nauka o klimacie" M. Popkiewicz, A. Kardaś, Sz. Malinowski

"Nauka o klimacie" to udane połączenie podręcznika akademickiego oraz książki popularnonaukowej, w której autorzy pochylają się nad zmianami klimatu, ale również wyjaśniają takie pojęcia, jak: cyrkulacja atmosferyczna, bilans radiacyjny Ziemi i tłumaczą, dlaczego każdy z nas powinien je znać. Autorzy będący cenionymi naukowcami - w tym Szymon Malinowski, autor ostatnio głośnego nagrania dostępnego na Youtubie "Można panikować", w którym opowiadał o zmianach klimatycznych i wyzwaniach XXI wieku - merytorycznie i fachowo przedstawiają fakty dotyczące globalnego ocieplenia oraz innych zagrożeń dla naszej planety, także takich, które powodują dezorientację, czy niezrozumienie. Dużym plusem powyższej pozycji jest także bogata oprawa graficzna, która pozwala zrozumieć problem.

 \ "Nauka o klimacie", M. Popkiewicz, Sz. Malinowski, A. Kardaś, Wydawnictwo Nieoczywiste

"Jak zerwać z plastikiem?" W. McCallum

Plastik to jeden z największych wrogów planety, któremu powoli wypowiadamy wojnę. Wrzucamy go do rzek, mórz, jezior, trafia do oceanów, a następnie do łańcucha pokarmowego. Wyrzucamy go w lasach, na plażach - wszędzie, gdzie się da. W książce "Jak zerwać z plastikiem?" autor w bardzo przystępny sposób przedstawia propozycje, dzięki którym każdy z nas przyczyniłby się do walki z tym nierównym przeciwnikiem. W poradniku dowiadujemy się też wielu istotnych, często mało znanych faktów, które mogą w znaczący sposób poprawić sytuację naszego środowiska i np. ubrania z dodatkiem tworzyw sztucznych powinniśmy prać w worku, który wyłapuje mikrowłókna, używać szamponu w kostce, zamiast tradycyjnego w płynie itd.

 \ "Jak zerwać z plastikiem?" W. McCallum, Wydawnictwo Insignis

"To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat" N. Klein

Naomi Klein, której poprzednia praca okrzyknięta została "Biblią alterglobalistów" kolejny raz zaprezentowała, w jaki sposób wolny rynek wpływa na społeczeństwo, a co za tym idzie, na środowisko. Autorka dość pesymistycznie kreśli wizję współczesnego społeczeństwa jako nienauczonego oszczędzania i bagatelizującego fakt, że wszelkie zasoby mają ograniczony charakter. Klein przedstawia ważniejsze ruchy obrońców środowiska, ich mocne i słabe punkty (demaskuje np. współpracę niektórych z nich z wielkim biznesem, którego działania bynajmniej środowisku nie służą). Ostrzega przed konsekwencjami ingerowania w klimat za pomocą tzw. geoinżynierii czyli modyfikacji pogody poprzez np. wprowadzanie do atmosfery aerozoli siarczanowych. Ponadto, autorka dochodzi do wniosku, że kapitalizm i wolny rynek to jedna z głównych przyczyn degradacji środowiska.

 \ "To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat" N. Klein Wydawnictwo MUZA

"Klimat to my. Ratowanie planety zaczyna się przy śniadaniu" J.S. Foer

Prawda dotycząca katastrofy ekologicznej, która dokonuje się na naszych oczach jest niestety brutalna - każdy z nas jest za nią po części odpowiedzialny. Każdy człowiek powinien w pewnym stopniu rozliczyć się z tym, jak rzeczywiście - szczerze, bez wymówek - zachowuje się na co dzień. Co je, gdzie wyrzuca śmieci, ile kupuje ubrań, co robi z plastikową torebką. Foer w swojej książce, uznanej zresztą za najlepszą pozycję 2019 przez "Financial Times" i "The Guardian", poleca każdemu z nas rozliczyć się ze swoją działalnością i podkreśla, że "ratowanie planety" zaczyna się od małych kroków m.in. od tego, co jemy na śniadanie. Duża część książki poświęcona została też osobistym doświadczeniom, a także przywołaniu historycznych wydarzeń, w których ludzkość była w stanie zaangażować się dla wspólnego dobra.

 \ "Klimat to my. Ratowanie planety zaczyna się przy śniadaniu" J.S. Foer, Wydawnictwo Krytyka Polityczna

"Przyszłość zależy od nas. Przewodnik po kryzysie klimatycznym dla niepoprawnych optymistów" Ch. Figueres, T. Rivett-Carnac

A może nie jest aż tak źle? Albo - nawet, jeśli jest - to da się to jakoś odwrócić? Autorzy tej najnowszej pozycji z listy uważają, że wiele można zmienić... samym nastawieniem. Oczywiście, następnie nastawienie trzeba przemienić w działanie (nawet na takie na najmniejszym szczeblu). Ale to właśnie w odpowiednim podejściu do tematu należy upatrywać sukcesu. Nie lekceważyć, nie bagatelizować, nie mówić, że problem nie istnieje, ale z drugiej strony - dać sobie jeszcze szansę. Nie myśleć, że wszystko już "i tak przepadło", a nasze, jednostkowe działanie, niczego nie zmieni. "Przyszłość zależy od nas" przedstawia możliwe scenariusze i wskazuje, co rządy, korporacje i każdy z nas może i musi zrobić, abyśmy mogli powstrzymać katastrofę klimatyczną.

 \ "Przyszłość zależy od nas. Przewodnik po kryzysie klimatycznym dla niepoprawnych optymistów" Ch. Figueres, T. RIvett-Carnac, Wydawnictwo Krytyka Polityczna

"Krajobraz strachu. Jak stres i strach kształtują życie zwierząt?" A. Zbyryt

Jak na zwierzęta działa wycinka lasów, wysokie temperatury, co dzieje się z ich organizmem, gdy w lesie wybucha pożar? Strach i stres to bardzo niepożądane reakcje organizmu, które wpływają nie tylko na ludzi, ale również na zwierzęta, którym człowiek często jest w stanie zgotować okrutny los. "Krajobraz strachu" to książka, która pozwoli lepiej zrozumieć otaczający nas świat. Wiele zagadkowych zachowań zwierząt – ukazanych głównie na przykładzie ptaków – stanie się bardziej zrozumiałych, a to pozwoli nam lepiej je chronić. To ważne dla przyszłości naszej planety.

 \ "Krajobraz strachu. Jak stres i strach kształtują życie zwierząt?" A. Zbyryt, Wydawnictwo Marginesy

"Świnia na sądzie ostatecznym" M. Iwaszkiewicz

Książka nieco inna, ale równie ciekawa w kontekście postrzegania zwierząt i ludzkiego stosunku do braci mniejszych. Maja Iwaszkiewicz w bajkowy sposób przedstawia nam, jak zwierzęta postrzegano w czasach średniowiecza, kiedy fauna i flora były znacznie bogatsze niż dzisiaj. Choć książka nie opowiada o zmianach klimatycznych, potrafi wiele uświadomić w kontekście tego, jak bardzo ludzie i ich pojęcie o świecie się zmienia - jak różne podejście do natury i zwierząt mieli ludzie setki lat temu. Autorka po dość obszernych rozważaniach stawia zaskakujący wniosek: świat zwierząt oddziaływał na ludzi minionych epok silniej niż obecnie.

 \ "Świnia na sądzie ostatecznym. Jak postrzegano zwierzęta w średniowieczu?" M. Iwaszkiewicz, Wydawnictwo Poznańskie

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze