Wielkie malarstwo, znakomita fotografia, zachwycające rzeźby z porcelany – polecamy wystawy, podczas których możecie doświadczyć bliskich spotkań ze sztuką przez duże S.
Najważniejszym wydarzeniem kulturalnym tej jesieni jest bezsprzecznie otwarcie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Wszyscy otrzymaliśmy zaproszenie do poznawania i doświadczania budynku, jego proporcji i roli, jaką w architekturze odgrywa światło. Oprócz inauguracyjnych performansów i koncertów, w przestrzeni MSN można było obejrzeć ciekawą ekspozycję. Między 25 października a 10 listopada na zwiedzających czekało dziewięć dzieł sztuki.
Podczas obchodów otwarcia zaprezentowano prace artystek: twórczyń historycznych i tych tworzących współcześnie. Wszystkie one w autorski i nowatorski sposób podchodzą do klasycznych mediów – malarstwa i rzeźby. Każda, na swój sposób, opowiada o niezależności, solidarności i roli sztuki jako narzędzia emancypacji. Artystki, których dzieła pokazywano na parterze oraz pierwszym i drugim piętrze Muzeum, to: Magdalena Abakanowicz, Karolina Jabłońska, Żanna Kadyrowa, Kateryna Łysowenko, Sandra Mujinga, Mariela Scafati, Monika Sosnowska, Alina Szapocznikow i Cecilia Vicuña.
„Ghost”, Sandra Mujinga (Fot. materiały prasowe)
Dużą wystawę kolekcji MSN-u będzie można oglądać w lutym 2025. Tymczasem mamy dla was inne, równie ciekawe propozycje na zakończenie jesieni.
1. „Józef Chełmoński”, Muzeum Narodowe w Warszawie, 27 września 2024 – 26 stycznia 2025
Przegląd wystaw w Polsce, które warto obejrzeć późną jesienią zaczynamy od Muzeum Narodowego w Warszawie. Trwa tam wystawa poświęcona jednemu z najwybitniejszych polskich malarzy – Józefowi Chełmońskiemu. Zobaczymy na niej aż 119 obrazów oraz kilkadziesiąt rysunków. Prace wykonane na papierze będą wymieniane co sześć tygodni, więc warto odwiedzić wystawę więcej niż raz.
W historii sztuki polskiej Józef Chełmoński należy do najwyżej cenionych malarzy, a jego twórczość zajmuje miejsce szczególne. Wykreowane przez niego wizje natury, widoki wsi i sceny z życia jej mieszkańców od przeszło stu lat są uznawane za kwintesencję „polskości” w malarstwie XIX i początku XX wieku. Chełmoński, romantyk, obdarzony żywiołowym temperamentem, ogromną siłą witalną i poczuciem humoru, tworzył w sposób instynktowny i intuicyjny, niezależny od jakichkolwiek założeń programowych. Odznaczał się znakomitym zmysłem obserwacji i zdolnością zapamiętywania najbardziej ulotnych wrażeń, które następnie utrwalał na płótnie.Wystawa „Józef Chełmoński” to nie tylko uczta dla wzroku.
Dodatkową atrakcją na wystawie są audioprzewodniki, w których Krystyna Czubówna i Adam Wajrak opowiadają o przyrodzie widocznej na obrazach. To unikalna okazja, by spojrzeć na obrazy Chełmońskiego z nowej perspektywy.
Józef Chełmoński, „Bociany” (Fot. Muzeum Narodowe w Warszawie)
2. Historie potencjalne, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, 19.10.2024 – 02.02.2025
Najnowsza ekspozycja w Zachęcie prezentuje prace — filmy, instalacje i obiekty powstałe w ostatnich latach — które łączy tematyka zawłaszczania, instrumentalnego traktowania i odzyskiwania historii ukazana w kontekście obecnych napięć politycznych. Dotyczą one regionów niedawnych i aktualnych konfliktów, naznaczonych dziedzictwem kolonializmu, a także rosyjskiego imperializmu: Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej i Europy Wschodniej.
Mykola Ridnyi, Batalia o Mazepę, 2023, wideo, dzięki uprzejmości artysty
3. Na miejscu i na wynos. Kuchnia warszawska, Muzeum Warszawy, 17.10 2024 – 17.04. 2025
Wystawa opowiadająca o warszawskich kuchniach, jadalniach, stołówkach, wyszynkach, barach, gospodach i jadłodajniach obejmująca kilka stuleci, od wieku XIV po współczesność. Kulinarną historię stolicy poznamy za sprawą obiektów archeologicznych, przedmiotów codziennego użytku z różnych epok, zdjęć, grafik, filmów, wycinków prasowych, a wreszcie prac artystycznych, również współczesnych.
Henryk Poddębski, Wnętrze jadalni w Zakładzie Wychowawczym „Nasz Dom” na Bielanach, 1939, Muzeum Warszawy
4. „Kapiści. Sto lat!”, Muzeum Narodowe w Krakowie, 11.10.2024 – 6.04.2025
Wystawa, zorganizowana z okazji stulecia powstania grupy kapistów – jednego z najważniejszych ugrupowań artystycznych w historii sztuki, prezentuje twórczość artystów, którzy zrewolucjonizowali polskie malarstwo, przenosząc nacisk na wyrażanie emocji poprzez kolory i światło. Najważniejszymi członkami grupy byli Hanna Rudzka i Jan Cybis, Józef Czapski, Artur Nacht-Samborski, Zygmunt Waliszewski oraz Piotr Potworowski.
Wystawa ukazuje dzieła, w których dominują żywe barwy i subtelne gry światła. Dla kapistów najważniejszym zagadnieniem był kolor, poprzez który postrzegali świat oraz wyrażali światło, przestrzeń i formę. Artyści skupiali się na formie obrazu, odrzucając realistyczne odtwarzanie rzeczywistości i symbolikę. Tworzyli pejzaże, martwe natury, a rzadziej portrety. Artystyczna wizja kapistów opierała się na intuicji i emocjach, co nadało ich twórczości wyjątkowy charakter i odzwierciedlało nowoczesne podejście do sztuki.
Dorota Berlinneblau-Seydenmannowa, Kobieta pod oknem, lata 30. XX wieku, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Warszawie
5. Todd Forsgren. Postindustrialny Eden, Muzeum Narodowe w Gdańsku, 05.07-29.12.2024
„Postindustrialny Eden” to wystawa fotografii amerykańskiego artysty Todda Forsgrena, który od dwudziestu lat dokumentuje małe enklawy ogrodnicze – m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kubie, Mongolii, Japonii, Wielkiej Brytanii, Czechach, Holandii i Polsce. Przedstawione na zdjęciach kameralne ogrody często otoczone są płotem oddzielającym je od miejskiej zabudowy. Zamysłem artysty było „zbliżenie” pozornie wykluczających się przestrzenni i wskazanie kontekstów, które na nowo definiują to, co miejskie i wiejskie, publiczne i prywatne, nowoczesne i prymitywne, globalne i lokalne. Część z tych przestrzeni powstała z praktycznej potrzeby uprawy warzyw, owoców i ziół, której celem jest samowystarczalność; inne są wynikiem filozofii życia, mają charakter estetyczny i wiążą się bardziej z organizowaniem osobistej strefy komfortu. Zyskujące na popularności ogrody społeczne odnoszą się do wartości takich jak lokalność, idea wspólnotowości, kolektywne działanie i wzmocnienie zaangażowania obywatelskiego.
Todd Forsgren, Gdańsk, Polska, 2014
6. Wielka czwórka i inni. Ceramiczna rzeźba kameralna w PRL-u, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 15 października 2024 – 23 lutego 2025
Wystawa prezentuje kolekcję porcelany Tomasza Dziewickiego, obejmującą wszystkie zaprojektowane na przełomie lat 50. i 60. oraz w latach 70. figurki porcelanowe wytwarzane w polskich fabrykach porcelany, przede wszystkim w Ćmielowie.
Ekspozycja przedstawia blisko 340 obiektów czwórki artystów rzeźbiarzy pracujących w Zakładzie Ceramiki i Szkła IWP Henryka Jędrasiaka, Lubomira Tomaszewskiego, Hanny Orthwein i Mieczysława Naruszewicza.
Tomasz Dziewicki rozpoczynał swoją kolekcjonerską przygodę jako niewiele wiedzący o polskiej porcelanie laik, a rzeźbą kameralną zainteresował się z sentymentu. Pierwsza dostrzeżona na niedzielnym targu staroci figurka spodobała mu się nie tylko jako porcelanowy bibelot o interesującym kształcie, ale także dlatego, że przypomniała mu podobny przedmiot zdobiący regał w rodzinnym domu. Dziś jego kolekcja licząca ponad 350 obiektów jest reprezentatywnym zbiorem dokumentującym większość powstałych wówczas rzeźb.
Porcelanowa figurka prezentowana w ramach wystawy „Wielka czwórka i inni. Ceramiczna rzeźba kameralna w PRL-u” w Muzeum Narodowym we Wrocławiu