1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Kultura

Václav Havel - życie przed sobą

</a> przykładowy kaligram
przykładowy kaligram
Zobacz galerię 3 Zdjęcia
18 grudnia 2011 roku zmarł Václav Havel – pisarz, artysta, obrońca praw człowieka, ostatni prezydent Czechosłowacji i pierwszy prezydent Republiki Czeskiej.

Urodził się w Pradze 5 października 1936 roku. W wieku 19 lat zaczął pisywać do czasopisma „Květen”. Trwało to aż do 1969 roku kiedy to otrzymał od władz komunistycznych zakaz publikowania na terenach Czechosłowacji. Pod koniec lat 50. został zatrudniony w teatrze ABC jako technik sceniczny. W roku 59’ zadebiutował jako dramaturg – napisał jednoaktówkę „Rodzinny wieczór” wystawioną w teatrze Na Zábradli (Na Balustradzie).

</a> przykładowy kaligram przykładowy kaligram

W swoich sztukach, Havel zajmował się m.in. tematyką władzy, biurokracji i języka odwołując się często do tradycji teatru absurdu. Václav Havel znany był także z eksperymentowania w obrębie poezji – lubował się w kaligramach - wierszach, w których wersy ułożone są tak, że tworzą określone kształty bądź sylwetki przedmiotu lub osoby, o której mowa w tekście. Pisał je głównie w latach 60. (można je znaleźć w zbiorku „Antikódy” z 1964 roku).

Podczas praskiej wiosny był jedną z najbardziej znanych postaci. W marcu 1968 podpisał list otwarty stu pięćdziesięciu pisarzy i pracowników kultury, skierowany do Komitetu Centralnego Komunistycznej Patrii Czechosłowacji. W kwietniu tego samego roku został przewodniczącym Koła Pisarzy Niezależnych, a w czasopiśmie „Literární listy” opublikował tekst, w którym domagał się zakończenia monopolu władzy partii komunistycznej i wprowadzenia pluralizmu politycznego.

Po tym jak praska wiosna została stłumiona sztuki Havla przestały być wystawiane w Czechosłowacji, a on sam musiał opuścić teatr. Został jednak dostrzeżony poza granicami swojego kraju – dwa razy otrzymał Obie Award przyznawane przez nowojorską gazetę „The Village Voice". Dostał je za swoje Sztuki „Powiadomienie” z 1969 roku i „Puzuk, czyli Uporczywa niemożność koncentracji” wystawioną w 1970 roku.

W kwietniu 1978 współtworzy Komitet Obrony Niesprawiedliwie Prześladowanych, którego zadaniem było monitorowanie przypadków represji więźniów politycznych i domaganie się ich uwolnienienia. Również w 1978 roku opublikował esej „Moc bezmocných (Siła bezsilnych), w którym poddał analizie funkcjonowanie reżimu komunistycznego wraz z programem pokojowego oporu. W swoich esejach Havel podejmował zagadnienia związane z wolnością i jej filozofią, władzą, czy moralnością.

W maju 1979 r., Havel został wraz z innymi członkami Komitetu aresztowany. W niewoli spędził następnie 5 miesięcy. Stamtąd zaczął pisać listy do swojej ówczesnej żony, które stały się później podstawą książki „Dopisy Olze „(Listy do Olgi), wydanej w 1983 r.. W październiku 1979 roku wraz z grupą dysydentów Havel został skazany warunkowo na cztery i pół roku więzienia za rzekome podburzanie. W 1982 roku, w związku z jego uwięzieniem, Samuel Beckett zadedykował mu sztukę „Katastrofa”. W więzieniu był do lutego 1983, kiedy odbywanie kary zostało zawieszone z powodów zdrowotnych, następnie przebywał w areszcie domowym.

W latach 70. I 80. jego sztuki wystawiane były głównie za granicą. Najbardziej znane przedstawienia z tego okresu to m.in. „Górski Hotel” z 1976 roku, „Largo desolato” z 1984 roku oraz „Kuszenie” z 1985 roku. W 1987 roku był przy powstaniu dziennika „Lidové nowiny”, gdzie również często publikował.

Tuż po demonstracjach studenckich w 1989 roku (znane także pod nazwą „aksamitnej rewolucji”), które doprowadziły do zakończenia rządów komunistycznych Havel założył Forum Obywatelskie, które skupiało główne siły antykomunistyczne.

Po upadku reżimu komunistycznego Forum Obywatelskie wskazało właśnie Havla jako kandydata na prezydenta i już 29 grudnia 1989 roku w Zamku na Hardczanach został on jednogłośnie wybrany dziewiątym i jak się wkrótce okazało ostatnim prezydentem Czechosłowacji. Pod prezydenturą Havla państwo rozpoczęło starania o członkostwo w organizacjach zachodnich i brało udział w tworzeniu nowych struktur regionalnych, począwszy od Grupy Wyszehradzkiej. Po rozpadzie Czechosłowacji, 26 stycznia 1993 roku został on pierwszym prezydentem Republiki Czeskiej. Pozostał nim na dwie kadencje, kiedy to od stycznia 2003 roku zaczął zastępować go Václav Klaus.

To za jego rządów Czechy zostały członkiem NATO i w maju 2004 roku m.in. razem z Polską weszły do Unii Europejskiej.

Były prezydent zmarł 18 grudnia 2011 roku nad ranem w swoim wiejskim domu w Hradeczku, na Pogórzu Karkonoskim. Miał 75 lat. Przy umierającym czuwały żona Dagmar i kilka zakonnic.

Odszedł człowiek o niewątpliwie ogromnych zasługach dla swojego kraju, który poprowadził ku transformacji ustrojowej, ale też świadom tego, że nie wszystko udało się tak jak powinno. Wielokrotnie doceniony za życia nie stronił od samokrytyki co jest niezmiernie rzadkie wśród rządzących elit, nie tylko w naszym kraju, ale wszędzie. Na szczęście Václav Havel był przede wszystkim artystą, a dopiero potem politykiem i zapewne stąd ta różnica.

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze