Gwałtowny rozwój urządzeń nawigacyjnych i technologii radiowych i satelitarnych spowodował, że obecnie latarnie morskie nie pełnią już podobnej funkcji jak przed laty. Nie są już kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa statków. Często jednak urzekają swoim pięknem i ciekawym detalami architektonicznymi. Najstarsze z polskich latarni morskich to unikatowe zabytki i świadkowie skomplikowanej historii wybrzeża. Będąc latem nad morzem warto odwiedzić niektóre z nich.
Wzdłuż polskiego wybrzeża znajduje się łącznie osiemnaście morskich latarni. Piętnaście z nich to czynne latarnie (osiem znajduje się na terenie województwa zachodniopomorskiego, siedem – pomorskiego), a trzy – budowle, które już dzisiaj pełnią wyłącznie funkcję zabytkową. Podczas wakacyjnego wyjazdu warto wybrać się szlakiem najstarszych polskich latarni morskich. Majestatyczne wieże nie tylko pięknie wpisują się w krajobraz, ale i kryją w sobie fascynujące historie o samotności latarników i zmaganiach człowieka z naturą i techniką. Niektóre z latarni odegrały ważną rolę militarną w czasie drugiej wojny światowej. Zaplanuj zatem swoje wakacje nad morzem aktywnie zwiedzając piękne latarnie morskie. Artykuł ten został przygotowany przez portal e-wczasy.pl oferujący m.in. wakacyjne .
Rok ukończenia budowy 1821, pierwsze zapalenie: 15 XI 1822.
Latarnia morska w Rozewiu uważana jest za najstarszy tego typu obiekt na terenie Polski. Co prawda, czytając o innych latarniach możemy natknąć się na wzmianki sięgające XVIII czy nawet XVII wieku, jednak są to budowle wybudowane w późniejszym okresie na miejscu starych, wyburzonych.
Latarnia morska w Rozewiu poddana była dwóm gruntownym przebudowom, dzięki czemu w dobrym stanie przetrwała do dnia dzisiejszego: w 1910 i 1978 r., gdy podwyższono wieżę o około 8 metrów i zmieniono źródło oświetlania. W ciągu dwustu lat istnienia miejsce to było scenerią wielu kluczowych z punktu widzenia historii Polski wydarzeń. W latach 1920-1924 miał pomieszkiwać tu Stefan Żeromski przygotowując swoją powieść „Wiatr od morza”. Jego pomnik znajduje się na dziedzińcu. W 1939 roku pracujący w Rozewiu latarnik – Leon Wzorek, został zabity przez nazistów, po wojnie tę funkcję przejął jego brat, Władysław, a po nim jego syn.
Obecnie położona na wysokiej skarpie latarnia morska przyciąga turystów z całej Polski. Wyróżnia się ciekawą architekturą: składa się z białej, murowanej dolnej części i góry z czerwonego metalu. Wewnątrz znajduje się Muzeum Latarni Morskich, w którym można zobaczyć m.in poprzedni reflektor wraz z całym wyposażeniem.
Latarnia Rozewie (Fot. materiały partnera)
Rok ukończenia budowy: 1838
Drugą pod względem starości latarnią morską w Polsce jest latarnia położona w centrum Jarosławca. Wieża znajduje się stosunkowo daleko od morza – około 480 m. od brzegu, w otoczeniu innych zabytkowych zabudowań. W Jarosławcu pierwsza latarnia morska stanęła w 1821 roku – okazała się jednak zbyt niska, a jej podwyższenie nie wchodziło w grę ze względu na zbyt słabe mury i sprzeciw mieszkańców wobec konieczności wykarczowania lasu. Zastąpiono ją nową latarnią, która została oddana do użytku w 1838 roku i pozostaje czynna do dzisiaj. Została uszkodzona w czasie drugiej wojny światowej, jednak w późniejszych latach przeszła przebudowę i modernizację. W 1996 r. latarnia morska w Jarosławcu została wpisana do rejestru zabytków.
To charakterystyczna budowla z czerwonej cegły zbudowana na planie koła. Każdą z jej czterech kondygnacji podkreśla ozdobny gzyms. Obecnie latarnia udostępniona jest do zwiedzania, warto wejść na górę by podziwiać wspaniały widok na morze i dwa przybrzeżne jeziora.
Latarnia Jarosławiec (Fot. materiały partnera)
Rok rozpoczęcia budowy: 1805, rok zakończenia budowy: 1857.
Jedną z najstarszych latarni w Polsce jest także latarnia morska w Świnoujściu, która jest jednocześnie najwyższą latarnią w kraju – mierzy prawie 65 metrów. Jej budowa rozpoczęła się w 1805 roku, a zakończyła 1. grudnia 1857 r. Budowla jest naprawdę majestatyczna. Została wybudowana na prawym brzegu Świny z żółtej cegły. Początkowo miała przekrój ośmiokąta, jednak wraz z upływem czasu powierzchnia ścian niszczyła się – w trakcie przebudowy zdecydowano o zmianie przekroju na okrągły. Latarnia została udostępniona dla zwiedzających. Wejście po kamiennych schodach wymaga dobrej kondycji i wiąże się ze sporym wysiłkiem, jednak bez wątpienia warto się na nie zdecydować. Z tarasu widokowego można podziwiać wspaniałą panoramę ujścia Świny.
Latarnia Świnoujście (Fot. materiały partnera)
Rok ukończenia budowy: 1871.
Niewątpliwie warta uwagi jest również latarnia morska w Ustce. Została ona wybudowana w 1871 roku w pobliżu nabrzeża pasażerskiego, u ujścia Słupi do morza. To budowla bardzo ciekawa pod względem architektonicznym: składa się z dwóch części – głównej wieży o przekroju w kształcie ośmiokąta oraz przylegającego do niej budynku latarników. Fasady zdobi duża ilość gzymsów, a także charakterystyczne małe daszki i duże okna. Latarnia udostępniona została do zwiedzania przez turystów.
Latarnia Ustka (Fot. materiały partnera)
Rok ukończenia budowy: 1875.
Ciekawym doświadczeniem może być także zwiedzanie latarni morskiej Czołpino. Znajduje się ona na terenie Słowińskiego Parku Narodowego. Położona jest na wysokim wzgórzu z dala od ludzkich siedzib, około kilometra od brzegu morza. Aby do niej dotrzeć, trzeba przebyć około 1,5 km pieszo spacerem przez dziki las. Z całą pewnością będzie to bardzo interesująca wyprawa. Warto wspiąć się na taras latarni – można z niego podziwiać ruchome wydmy, które oddzielają jezioro Łebsko od morza.
Latarnia Czołpino (Fot. materiały partnera)