1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Styl Życia

Insulinooporność, czyli alarm przed cukrzycą

fot.123rf
fot.123rf
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że są zagrożone cukrzycą, a o insulinooporności słyszą pierwszy raz. O chorobie i jej objawach mówi Alicja Kalińska, dietetyk.

Na czym polega insulinooporność?

Nasz organizm przestaje prawidłowo gospodarować glukozą. W wyniku zaburzenia funkcjonowania tkanek - tłuszczowa i mięśniowa są mniej wrażliwe na insulinę. W efekcie nie mogą one we właściwy sposób wykorzystać glukozy, która została dostarczona organizmowi wraz z pożywieniem. Insulina pełni bardzo ważną rolę w metabolizmie węglowodanów, białek i tłuszczów. Bodźcem do jej produkcji jest zwiększenie stężenia glukozy we krwi po posiłku.

Jakie objawy świadczą o tym, że chorujemy na nią?

Pierwszym sygnałem, że z naszym organizmem dzieje się coś niepokojącego, jest uczucie głodu pojawiające się tuż po zjedzeniu posiłku. Należy zwrócić uwagę również na podwyższoną masę ciała i otyłość typu brzusznego tj. tkanka tłuszczowa gromadzi się głównie w okolicach talii. Insulinooporności towarzyszy podwyższony poziom insuliny, choć nie jest to zawsze jednoznaczne, często również cholesterolu i trójglicerydów oraz kwasu moczowego w surowicy krwi. Ponadto rozwija się nadciśnienie.

Czy istnieje niebezpieczeństwo, że niektórych oznak choroby możemy nie zauważyć?

Objawy mogą być również niespecyficzne. Chorzy uskarżają się wtedy na dolegliwości, które często występują w przypadku innych chorób: trudności z koncentracją, wzdęcia lub zaparcia, senność po posiłku, trudności z utratą wagi mimo przejścia na dietę, spadek nastroju i depresja, plamy pigmentacyjne na szyi, w okolicach pach i pachwin, ciągłe uczucie głodu.

Co świadczy o nasilonej insulinooporności?

Tzw. objawy hiperglikemiczne, czyli wzmożone pragnienie, oddawanie większych ilości moczu, wzmożona senność, trudność z koncentracją uwagi, suchość skóry i skłonność do nawracających infekcji grzybiczych (kandydoz). Znacznie podwyższony poziom glukozy we krwi może oznaczać początki stanu przedcukrzycowego.

Powszechnie się mówi, że insulinooporność to ostatni dzwonek przed cukrzycą…

Cukrzyca jest schorzeniem charakteryzującym się podwyższonym poziomem glukozy we krwi, która wynika z defektu produkcji lub działania insuliny. Defekt ten rozwija się chociażby poprzez nadmierną produkcję insuliny przez trzustkę, jej przedwczesne wyeksploatowanie idące w parze z obniżoną wrażliwością tkanek na insulinę. W momencie, kiedy pacjent ma świadomość, że rozwinęła się u niego insulinooporność, może zmienić dietę, wdrożyć aktywność fizyczną, zmienić tryb życia lub zastosować odpowiednie leczenie. Wszystkie te czynniki pomogą w obniżeniu i ustabilizowaniu poziomu insuliny we krwi, przyczynią się także do zwiększenia wrażliwości tkanek na insulinę i jednocześnie odsuną w czasie rozwój cukrzycy.

Czy nieleczona jest groźna dla zdrowia?

Zdarza się, że dowiadujemy się o jej istnieniu dopiero wtedy, kiedy pojawiają się już dość poważne powikłania. Możemy mieć wtedy do czynienia ze znacznie podwyższonym poziomem cholesterolu i trójglicerydów, nadciśnieniem tętniczym oraz otyłością typu brzusznego. W konsekwencji zostaje obciążone serce i układ krążenia, co może prowadzić do choroby niedokrwiennej, a nawet zawału mięśnia sercowego. Jeśli poziom glukozy i insuliny nie zostaje odpowiednio wcześnie ustabilizowany, to rozwijać się będzie pełnoobjawowa cukrzyca typu drugiego, która jest chorobą nieuleczalną. Może również dojść do zaburzenia funkcjonowania wątroby oraz jej stłuszczenia, a także zespołu policystycznych jajników, który stanowi jedną z częstych przyczyn trudności z zajściem w ciążę.

Jakie badania powinny zostać wykonane w przypadku, gdy podejrzewamy, że cierpimy na tę chorobę?

Do podstawowych badań należą pomiary stężenia glukozy i insuliny we krwi na czczo oraz pomiary stężenia glukozy i insuliny po podaniu glukozy doustnie. Po dokonaniu pomiaru należy obliczyć iloraz stężenia insuliny do stężenia glukozy. Poziom powyżej 0,3 świadczy o insulinooporności. Wszystkie te badania można wykonać po uprzednim uzyskaniu skierowania od lekarza. Otrzymane wyniki należy skonsultować z lekarzem specjalistą, a nie interpretować samodzielnie. Insulinooporność można zdiagnozować również za pomocą metody HOMA (Homeostatic Model Assessment) lub metody klamry metabolicznej. Jednak ze względu na skomplikowany przebieg i wysokie koszty wykonania wykonuje się te badania rzadko.

Czego nie należy spożywać, będąc chorym na insulinooporność?

Kiedy stwierdzona zostanie insulinooporność, należy unikać przetworzonej żywności i dań typu fast-food, pokarmów bogatych w węglowodany proste, takich jak biały chleb, oczyszczone kasze, ryż, makaron oraz konieczne jest całkowite wyeliminowanie słodyczy. To samo dotyczy słodkich owoców typu winogrona czy banany oraz owoców kandyzowanych i suszonych. Należy również ograniczyć spożycie tłuszczów, w szczególności nasyconych zwierzęcych oraz słodkiego nabiału - nie tylko słodkich jogurtów, ale także mleka, które zawiera duże ilości laktozy.

Na wiosnę dużą popularnością cieszą się tzw. diety cud. Czy mogą się one przyczynić do rozwoju insulinooporności?

Diety cud, które są najczęściej dietami nisko- i bardzo niskoenergetycznymi, mogą negatywnie wpłynąć na przebieg insulinooporności. W trakcie ich stosowania dochodzi do uwalniania dużej ilości wolnych kwasów tłuszczowych do krwi oraz redukcji masy mięśniowej. W efekcie organizm nasila procesy glukoneogenezy w wątrobie, zużywa tłuszcz do produkcji energii i dodatkowo uwalnia większą ilość glukozy do krwi. Wtedy następuje obniżenie tempa podstawowej przemiany energetycznej i spadek insulinowrażliwości tkanek, a zarazem szybki powrót do wagi wyjściowej i dalsze przybieranie na wadze. Jednym słowem kontrolujmy nasz organizm i postępujmy z dietami cud rozważnie.

Alicja Kalińska, dietetyk. Od 14 lat, jako jedyna w Polsce, wraz ze swoim zespołem rozwija amerykańską metodę SetPoint. Autorka i konsultantka publikacji oraz programów telewizyjnych nt. diety i żywienia. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych przypadkach insulinooporności i Hashimoto.

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze