W ciągu trzech dni w bazie zarejestrowało się ponad 900 osób, które zdecydowały się podarować innym środki menstruacyjne. Padsharing to wirtualna sieć, która łączy potrzebujących z tymi, którzy są gotowi zasponsorować niezbędne produkty. Inicjatorem pomysłu jest Akcja Menstruacja, pierwsza w Polsce fundacja zajmująca się walką z ubóstwem menstruacyjnym i okresowym tabu.
Wymyślona przez dziewczyny z fundacji Akcja Menstruacja inicjatywa okresowej sieci wsparcia okazała się wielkim sukcesem. "Czułyśmy, że pomysł ma potencjał - tłumaczy Emilia Kaczmarek, prezeska fundacji. “Najprostsze rozwiązania są często najlepsze, ale nie spodziewałyśmy się aż tak dużego odzewu. Bałyśmy się raczej sytuacji, kiedy zgłosi się więcej potrzebujących niż chcących pomagać i będziemy musiały wtedy same „łatać dziury”. Na szczęście osób wspierających jest niemal 10 razy więcej - w tym momencie w naszej bazie zarejestrowanych jest 1817 darczyńców i 203 osoby potrzebujące. Wciąż staramy się docierać do nowych - dzięki naszym wolontariuszkom mamy już wersję zgłoszenia po rosyjsku i angielsku i będziemy je rozsyłać wśród organizacji pomagających uchodźczyniom.”
Idea jest prosta - okresowa sieć wsparcia łączy osoby potrzebujące z osobami gotowymi pomóc. Dzięki pośrednictwu fundacji obie strony pozostają anonimowe. Na stronie fundacji znajduje się formularz, dzięki któremu osoba potrzebująca wsparcia może określić zapotrzebowanie na konkretne produkty menstruacyjne, a osoba wspierająca zadeklarować kwotę za jaką jest gotowa zasponsorować paczkę. Wielu darczyńców poza podpaskami, tamponami czy kubeczkami menstruacyjnymi, dorzuca do zamówienia jakiś miły dodatek np. tabliczkę czekolady. Akcja Menstruacja zdecydowała się prowadzić okresową sieć wsparcia za pośrednictwem największej sieci drogerii w Polsce, ale zastanawia się nad rozszerzeniem akcji również o wysyłkę paczek, żeby dotrzeć do najmniejszych miejscowości.
Ubóstwo menstruacyjne w Polsce
Wbrew powszechnej opinii ubóstwo menstruacyjne nie jest problemem, z którym mierzą się wyłącznie najbiedniejsza społeczeństwa. Szacuje się, że w może być udziałem nawet 500 mln kobiet na całym świecie, także tych które mieszkają w Europie. W Polsce problem może dotyczyć nawet 500 tys. kobiet! Niektóre kraje, takie jak Irlandia, Wielka Brytania, Nowa Zelandia czy Australia starają się walczyć z problemem systemowo i finansują ze swojego budżetu zakup środków menstruacyjnych do placówek edukacyjnych. W innych, jak na przykład w Polsce, do walki z ubóstwem menstruacyjnym stają aktywistki i działaczki społeczne działające w fundacjach, bo państwo w ogóle nie dostrzega problemu.
Akcja Menstruacja powstała w 2019 roku z inicjatywy czterech licealistek - Emilii Kaczmarek, Magdaleny Demczak, Julii Kaffki i Wiktorii Szpunar. Dziewczyny zastanawiały się, w jaki sposób dotrzeć z pomocą do osób potrzebujących środków menstruacyjnych. Gdy skontaktowały się z organizacjami wspierającymi kobiety, dowiedziały się, że nikt wcześniej nie zastanawiał się nad rozwiązaniem tego problemu. “Kiedy organizowałyśmy pierwszą zbiórkę, większość rozmów wokół niej dotyczyła pytania „Ale czy ubóstwo menstruacyjne naprawdę istnieje?” - wspomina Emilia Kaczmarek, prezeska Akcji Menstruacja. “Ten etap jest już powoli za nami - teraz staramy się pokazywać społeczeństwu, że to problem jak każdy inny, który jesteśmy w stanie wspólnie rozwiązać.”
W 2020 roku inicjatywa społeczna Akcja Menstruacja przerodziła się w prężnie działającą fundację, w której dziś pracuje 16 osób. Głównym obszarem ich działalności są szkoły, w których prowadzą projekt “Hej, dziewczyny!”, polegający na zapewnieniu osobom uczącym się stałego dostępu do produktów menstruacyjnych. Specjalne pudełka z podpaskami i tamponami trafiają do szkolnych toalet. Akcję wspierają również działania edukacyjne, dzięki którym uczennice i uczniowie mogą zrozumieć sens stawiania pudełek ze środkami menstruacyjnymi w szkołach. Dziewczyny szykują również dwa poradniki edukacyjne - jeden skierowany do pracowników placówek edukacyjnych, drugi do młodych ludzi, którzy chcą zmieniać swoje otoczenie. Kolejnym projektem są plakaty z kieszonką, w których można umieszczać tampony czy podpaski. Wiszą w toaletach w kawiarniach, restauracjach i szkołach. Trzeci inicjatywa to Punkty Pomocy Okresowej, czyli ogólnodostępne szafki, w których wolontariusze i wolontariuszki fundacji regularnie umieszczają środki menstruacyjne. Metalowe szafeczki umieszczane są w MOPS-ach, organizacjach społecznych i ośrodkach pomocowych.
W Polsce nadal brakuje szczegółowych badań dotyczących ubóstwa menstruacyjnego, a bez nich nie da się oszacować prawdziwej skali problemu i dotrzeć do wszystkich grup potrzebujących pomocy. Badania mogą również pomóc w znalezieniu odpowiedzi na wiele ważnych pytań - dowiedzieć się, co leży u podstaw ubóstwa menstruacyjnego, jak dużą rolę odgrywa w nim edukacja na temat samej menstruacji, ile nieobecności w szkole związanych jest z brakiem środków higienicznych czy samą miesiączką.
Brak debaty społecznej to jedna z wielu, ale prawdopodobnie jedna z najważniejszych kwestii, która stoi na przeszkodzie rozwiązania problemu ubóstwa menstruacyjnego w Polsce.
“Póki nie będziemy mieć rzetelnych i kompleksowych badań, będzie trudno. - wyjaśnia Emilia Kaczmarek. Niestety interpelacja poselska w sprawie ich przeprowadzenia nie została rozpatrzona. Dla nas, jako fundacji, kluczowe jest teraz dotarcie do każdego powiatu w kraju. W większych miastach powstaje coraz więcej inicjatyw zwalczających ten problem - sporo w ramach olimpiady Zwolnieni z Teorii, w której same zaczynałyśmy. A pomoc potrzebna jest wszędzie. Wszystkie wymienione kwestie są moim zdaniem istotne, ale gdybym miała wskazać jedną, wybrałabym bagatelizowanie problemu - bez zrozumienia i zaakceptowania tego, że problem istnieje, nie pójdziemy dalej.”