Utrata pracy wciąż tkwi na liście najbardziej stresujących wydarzeń w życiu. Jednak coraz większa liczba osób będzie musiała nie tylko stawić czoła zwolnieniu, ale także szybko znaleźć nowe zatrudnienie. Tymczasem psychologowie zwracają uwagę na wyjątkowy poziom stresu wywołany zwolnieniem z pracy: zaczynając od strachu o brak stabilności finansowej, a kończąc na symptomach stresu pourazowego.
Dlaczego utrata pracy może być niebezpieczna dla psychiki? Jak się pozbierać po utracie pracy? Jak przekuć porażkę w szansę?
Utrata pracy uderza w przede wszystkim w nasze poczucie wartości i poczucie bezpieczeństwa. Kontrola nad własnym życiem jest dla większości osób źródłem energii i spokoju. Kiedy ja tracimy, kiedy okazuje się że nie jesteśmy w czymś wystarczająco dobrzy, że coś przegraliśmy, przychodzi gniew, strach i ból, czyli uczucia które nas raczej blokują niż popychają do działania. Gwałtownie spada nasze poczucie wartości. Chcemy wziąć się w garść, ale dobre rady typu: „wszystko będzie dobrze” właściwie nas tylko irytują. Stres w związku z nową sytuację jest większy niż nam się wydaje.
Pamiętać o swoich mocnych stronach
Pierwszym odruchem osoby zwolnionej będzie poczucie krzywdy i poszukiwanie przyczyn zwolnienia. Ci, którzy lepiej radzą sobie w takich sytuacjach, będą szukać przyczyn zewnętrznych (słabe wyniki finansowe firmy, kiepska sytuacja na rynku). Takie podejście jest lepsze z perspektywy przystosowawczej. Niektórzy będą szukali przyczyn wewnętrznych, czyli, po prostu, swojej winy. Czy jestem za stary, zbyt wolny, nielubiany, niezdolny?
Zrozumienie przyczyn zwolnienia jest pierwszym krokiem naprzód. Jeśli powodem jest twoja niekompetencja, brak umiejętności, czy brak wyników, trzeba ten fakt zaakceptować, ale nie koncertować się na swoich złych stronach. Tylko to, co robisz dobrze, będzie ci teraz pomocne.
Zadawać sobie pytania
Teraz, kiedy jesteś bez pracy (a raczej przed podjęciem nowej pracy), warto zadać sobie obowiązkowy zestaw pytań: jakie są moje marzenia, jakie potrzeby i czy posiadam kompetencje, żeby je zrealizować? Czy podobała mi się moja praca? Czy wolę coś zmienić czy konsekwentnie kontynuować kierunek kariery? Gdzie (na rynku pracy) jest moje miejsce? W jakim sektorze, w jakiej branży? Gdzie ludzie z takimi kompetencjami są poszukiwani?
Oczywiście, nie wszystkie odpowiedzi są łatwe i „gotowe”. Być może jesteśmy zagubieni, nie jesteśmy pewni, czego dokładnie chcemy, mamy sprzeczne odczucia. Próbujmy do skutku, ponieważ nie da się zrobić kroku naprzód, bez podejmowania prób odpowiedzi na te pytania.
Dla wielu, ale nie dla wszystkich, utrata pracy jest prawdziwą szansą na zrealizowania własnych marzeń. Zmieniają zawód, branżę, otwierają własny interes. Warto jest poświęcić więcej czasu na przyjrzenie się sobie, zwrócenie się do wartości innych niż praca: rodzina, przyjaciele, pasja, itd. To może nas „otworzyć”, zainspirować do nowych pomysłów.
Unikać dłuższego pozostawania bez pracy
Trzeba dać sobie trochę czasu na „przetrawienie” sytuacji, ale również mieć świadomość, że, kiedy środki finansowe się skończą, będzie jeszcze trudniej. Im szybciej zaczniemy działać, tym szybciej odzyskamy poczucie kontroli nad swoim życiem. Dłuższe pozostawanie bez pracy ma bardzo negatywne skutki psychiczne, może doprowadzić do apatii, a nawet depresji. Im szybciej zaczniemy szukać nowej pracy, tym lepiej.
Być swoim szefem
Twoją pracą jest teraz poszukiwanie pracy. Co więcej, tylko ty sam możesz się rozliczyć z efektów. Wyznacz sobie cele krótkoterminowe - dziś zrobię to, jutro co innego. Świadomość realizowania założeń, nawet tych najmniejszych, pomaga poczuć się pewniej. Staraj się nie stawać się w pozycji ofiary, nie epatować nieszczęściem i niepokojem. Inni akceptują cię takim, jakim ty siebie widzisz. Rozmawiaj z ludźmi. Teraz jest czas na odświeżenie znajomości, spotkania, wymianę myśli na portalach społecznościowych. Staraj się dowiedzieć jak najwięcej o tym, co robią i gdzie pracują inni. Pamiętaj o racjonalizowaniu wydatków i odpoczynku. Szukanie pracy to ciężka i charytatywna praca, której efekty jednak trudno przecenić.