1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. REKLAMA

Kalendarz ciąży – dlaczego warto z niego korzystać?

Przyszli rodzice trzymają w ręku malutkie buciki. (Fot. iStock)
Przyszli rodzice trzymają w ręku malutkie buciki. (Fot. iStock)
Poszczególne trymestry, miesiące i tygodnie ciąży są pięknym czasem oczekiwania na narodziny maluszka. W tym okresie dziecko intensywnie rośnie i rozwija się, a u jego mamy pojawiają się liczne dolegliwości, objawy i odczucia zarówno fizyczne, jak i emocjonalne. Śledzenie wszystkich tych zmian i przebiegu ciąży tydzień po tygodniu ułatwia kalendarz ciąży, czyli opis jej wszystkich ważnych etapów: od pierwszych objawów ciąży aż do porodu.

Współpraca reklamowa

Przebieg ciąży – najważniejsze etapy

„Książkowa” ciąża trwa 280 dni, czyli mniej więcej 9 miesięcy. Cały ten okres dzielimy na 3 trymestry. Pierwszy trymestr jest czasem, kiedy kobieta zachodzi w ciążę, a w jej macicy zagnieżdża się, a następnie rozwija zarodek. Jego obecność zwiastują liczne objawy, np. nudności, mdłości i senność. W drugim trymestrze wiele ciężarnych czuje się zdecydowanie lepiej – ustępują nieprzyjemne dolegliwości, kobieta wręcz promienieje, a dziecko zaczyna coraz szybciej rosnąć i intensywniej się poruszać. Ostatni, trzeci trymestr, charakteryzuje się sporym wzrostem i przybieraniem dziecka na wadze. Zarówno ono, jak i jego mama przygotowują się już do porodu – dziecko doskonali umiejętności potrzebne poza brzuszkiem mamy, a mama kompletuje wyprawkę i wyczekuje na pierwsze objawy porodu.

Oprócz trymestrów, ciążę dzielimy też na miesiące i tygodnie. Podział na miesiące powszechnie funkcjonuje wśród przyszłych rodziców i osób, które nie są medykami. Lekarze natomiast wolą posługiwać się tygodniami ciąży – ten sposób jest znacznie bardziej precyzyjny i pozwala monitorować najdrobniejsze zmiany w organizmie kobiety i maluszka.

Ile tygodni trwa ciąża? Standardowo mówimy o 40 tygodniach. Jednak za donoszoną uznaje się już ciążę po 37. tygodniu, aż do 42. tygodnia.

Trymestry ciąży – co powinnaś wiedzieć?

Jak zapewne zdążyłaś zauważyć, poszczególne trymestry znacząco różnią się od siebie – na każdym z tych 3 etapów zarówno organizm mamy, jak i dziecka mają inne „zadania” i cele.

Pierwszy trymestr zaczyna się w pierwszym dniu ostatniej miesiączki i trwa aż do końca 13. tygodnia. W początkowych 2 tygodniach kobieta tak naprawdę nie jest jeszcze w ciąży – do zapłodnienia dochodzi pomiędzy 2. a 3. tygodniem. Kilka tygodni później przyszła mama dowiaduje się o swoim stanie, zaczyna odczuwać pierwsze oznaki ciąży i umawia się na wizytę u swojego lekarza. Następnie czekają ją pierwsze badania w ciąży – badania krwi, moczu oraz USG genetyczne. W tym czasie w jej macicy sporo się dzieje – zapłodnione jajeczko zagnieżdża się w wyściółce, po czym komórki zaczynają szybko się dzielić. W I trymestrze dziecko, z maleńkiej, niewidocznej kuleczki, staje się ok. 8-centymertowym (od główki do pupy) płodem, który ma już wykształcone wszystkie najważniejsze narządy, kończyny i stawy, dzięki którym ochoczo się porusza.

Zdjęcie USG płodu (Fot. pexels.com) Zdjęcie USG płodu (Fot. pexels.com)

Drugi trymestr ciąży trwa od 14. do końca 27. tygodnia ciąży. Wraz z jego początkiem wiele przyszłych mam odczuwa ulgę – ustępują początkowe, nieprzyjemne dolegliwości, a ryzyko poronienia znacznie spada. Sprawia to, że sporo kobiet zaczyna czuć się bardzo dobrze i wręcz tryska energią. Może być to związane również z przyjemnymi aspektami półmetku ciąży – zaokrąglaniem się brzuszka, odczuwaniem pierwszych ruchów dziecka oraz USG połówkowym, podczas którego rodzice mogą zobaczyć swoje maleństwo. W II trymestrze zmieniają się proporcje ciała dziecka – kończyny się wydłużają, choć głowa nadal pozostaje bardzo duża. Wszystkie układy i narządy w organizmie maluszka dojrzewają, podejmują działanie oraz doskonalą swoje funkcje. Rozwijają się też zmysły wzroku, smaku, dotyku i słuchu, dzięki czemu dziecko może odbierać coraz więcej bodźców z zewnątrz.

Trzeci trymestr to czas intensywnego rozwoju płuc malucha i gromadzenia sporych ilości tkanki tłuszczowej pod skórą. Dziecko stale doskonali umiejętności ssania, połykania i oddychania (póki co wykorzystuje do tego płyn owodniowy). W tym okresie jest już zwykle ustawione główką w dół, co nie przeszkadza mu w mocnych kopnięciach, ciosach i przeciąganiu się w brzuszku mamy. W macicy zaczyna się jednak robić ciasno – maluszek intensywnie rośnie i z wagi ok. 1000 g na początku III trymestru, osiąga masę urodzeniową na poziomie 2700-4000 g. W tym czasie mama może zacząć odczuwać dolegliwości związane z szybko rosnącym brzuchem oraz uciskiem macicy na narządy wewnętrzne i struktury miednicy, np.: zadyszkę, zmęczenie, zgagę, bóle pleców oraz obrzęki. Pod koniec ciąży dochodzą do tego objawy zbliżającego się porodu i coraz częstsze skurcze przepowiadające.

Wizyty kontrolne w ciąży u lekarza bądź położnej – jak często?

Pierwsza wizyta u ginekologa w ciąży powinna odbyć się do 10. tygodnia. Optymalnym terminem jest 6.-8. tydzień ciąży, kiedy lekarz może już zaobserwować bicie serca maluszka podczas USG i z całą pewnością potwierdzić ciążę. Niewiele przyszłych mam wie, że prawidłową, fizjologiczną ciążę może prowadzić też położna. W Polsce położne są uprawnione do sprawowania opieki nad ciężarnymi przez pełne 9 miesięcy, do przeprowadzania większości badań, wystawiania skierowań, recept oraz jednego z najważniejszych ciążowych dokumentów – karty ciąży.

Lekarz lub położna wystawia kartę ciąży każdej przyszłej mamie na pierwszej wizycie, tuż po potwierdzeniu ciąży. Zawiera ona wszystkie ważne informacje dotyczące przebiegu ciąży: skrótowe wyniki badań, terminy wizyt kontrolnych, dane o chorobach i powikłaniach oraz przewidywany termin porodu. Kartę należy mieć zawsze przy sobie, zwłaszcza podczas wizyt u lekarza, położnej lub w szpitalu.

Przyszła mama podczas badania USG (Fot. pexels.com) Przyszła mama podczas badania USG (Fot. pexels.com)

W niepowikłanej ciąży, do 34. tygodnia, wizyty kontrolne u lekarza lub położnej prowadzących ciążę odbywają się co 3–4 tygodnie, następnie co 2 tygodnie, a po 38. tygodniu ciąży nawet co tydzień. Jeśli ciążę prowadzi położna, a ty nie masz żadnych poważniejszych dolegliwości, z lekarzem będziesz widywać się jedynie podczas 3 ważnych badań USG. Częstotliwość wizyt jest dostosowywana do indywidualnych uwarunkowań każdej pacjentki – w przypadku np. powikłań, ciąży wysokiego ryzyka lub ciąży mnogiej, spotkania mogą być częstsze.

Jeśli prowadzisz ciążę u lekarza, to od 21. tygodnia przysługują ci również cotygodniowe wizyty u wybranej położnej środowiskowej, których celem jest szeroko pojęta edukacja przedporodowa i przygotowanie do porodu oraz opieki nad dzieckiem. Po 32. tygodniu ciąży możesz spotykać się z położną nawet 2 razy w tygodniu.

Niezbędne badania w ciąży. Które z nich należy wykonywać regularnie?

Podczas niemal każdej ciążowej wizyty u lekarza lub położnej, otrzymasz skierowanie na różnego rodzaju badania, np. z krwi, moczu lub badania USG. Najczęściej będziesz powtarzała badanie ogólne moczu oraz morfologię krwi (co 1-2 miesiące), które pozwalają szybko wykryć ewentualne problemy mogące pojawić się w trakcie ciąży. Specjalista będzie też regularnie sprawdzał twoją wagę, ciśnienie krwi oraz tętno, a także wykonywał badanie palpacyjne na fotelu ginekologicznym, a na późniejszych etapach ciąży również ocenę tętna i ruchów maluszka.

Oprócz tych podstawowych testów, na przestrzeni 9 miesięcy lekarz zapewne zleci ci wykonanie następujących badań:

  • oznaczenia grupy krwi i czynnika Rh
  • odczyn Coombsa
  • glukozę na czczo, a pomiędzy 24. a 26. tygodniem – test obciążenia glukozą
  • VDRL (kiła), HIV i HCV, HBs
  • TSH
  • przeciwciała IgG i IgM przeciwko toksoplazmozie
  • cytologię
  • USG piersi
  • kontrolę stomatologiczną.

W niemal każdej ciąży lekarze i położne zalecają też wykonanie ważnych badań USG: USG genetycznego (czasem połączonego z testem PAPP-A), połówkowego oraz USG III trymestru. Podczas pierwszej wizyty lekarz może przeprowadzić również tzw. USG wczesnej ciąży (przed 10. tc). Pozostałe badania w ciąży będą dopasowane do stanu zdrowia twojego i maluszka. Jeśli otrzymasz skierowanie na badanie spoza powyższej listy, możesz poprosić osobę sprawującą opiekę nad tobą o wyjaśnienie jego przebiegu i celu.

Kalendarz ciąży – jak z niego korzystać?

Kalendarz ciąży to zbiór informacji dotyczących wszystkich trymestrów, miesięcy oraz tygodni oczekiwania na dziecko. Zawiera on zarówno opis rozwoju zarodka, a następnie płodu na kolejnych etapach ciąży, ale też wiele ciekawych wskazówek dotyczących np. stylu życia przyszłej mamy.

W kalendarzu ciąży znajdziesz m.in.:

  • informacje dotyczące wielkości, wagi i etapu rozwoju twojego dziecka
  • listę dolegliwości i odczuć, które mogą towarzyszyć ci w ciąży
  • porady dla przyszłych mam
  • odpowiedzi na najczęstsze pytania pojawiające się na danym etapie ciąży
  • opisy kluczowych badań w ciąży
  • wskazówki dotyczące komponowania posiłków i ćwiczeń w ciąży
  • pytania, które warto zadać lekarzowi lub położnej
  • sposoby na przygotowanie się do porodu
  • niepokojące objawy, które warto skonsultować z lekarzem.

Jeśli szukasz bardziej ogólnych danych, zacznij od przejrzenia opisów poszczególnych trymestrów lub miesięcy ciąży. Jeśli natomiast chcesz co tydzień przeczytać o tym, co dzieje się z twoim dzieckiem i być jak najbardziej na bieżąco ze wszystkimi kwestiami dotyczącymi jego rozwoju, zajrzyj do opisów poszczególnych tygodni ciąży.

Kobieta w ciąży wypoczywa, leżąc na piłce. (Fot. pexels.com) Kobieta w ciąży wypoczywa, leżąc na piłce. (Fot. pexels.com)

Dzięki przejrzystemu podziałowi na trymestry, miesiące i tygodnie bez trudu odnajdziesz treści, które dotyczą obecnego etapu twojej ciąży. Każdy z tekstów składa się z 2 wyraźnie wyodrębnionych części: opisu rozwoju i zmian zachodzących w ciele maluszka oraz informacji odnoszących się do zmian w organizmie mamy, zarówno tych fizycznych, jak i psychicznych oraz emocjonalnych.

Rozwój ciąży tydzień po tygodniu a kalendarz ciąży

Kalendarz ciąży jest świetnym narzędziem dla przyszłych rodziców, którzy ekscytują się każdą zmianą w ciele i każdą nową umiejętnością ich nienarodzonego dziecka. Czytanie o wszystkich nowościach pozwala nawiązać mocniejszą więź z maluszkiem np. poprzez wyobrażanie sobie jego obecnego wyglądu czy zachowania. Daje też szansę precyzyjnego określenia czasu, kiedy maluch rozwija kolejne zmysły umożliwiające mu odbieranie bodźców z zewnątrz i jest gotowy na pierwsze interakcje i zabawy (stukanie lub świecenie latarką przez brzuszek). Niektórzy rodzice wręcz nie mogą się doczekać na rozpoczęcie się kolejnego tygodnia ciąży, by móc wreszcie przeczytać opis rozwoju swojego dziecka.

Kalendarz ciąży pozwala też przybliżyć kwestie przebiegu ciąży i sprawia, że wspólnie przeżyjecie ten czas bardziej świadomie. Oboje dowiecie się, co obecnie dzieje się z twoim ciałem i czego możecie oczekiwać w nadchodzących tygodniach. Dzięki temu partner będzie mógł zrozumieć przyczyny twojego samopoczucia i towarzyszących ci emocji oraz lepiej wspierać Cię w tym trudnym czasie.

Pamiętaj, że precyzyjne monitorowanie przebiegu twojej ciąży oraz rozwoju maleństwa jest zadaniem lekarza, który dysponuje odpowiednią wiedzą, narzędziami oraz danymi pozwalającymi ustalić, czy konkretne objawy lub pomiary mieszczą się w normie. Wskazówki i podpowiedzi z kalendarza ciąży mogą pomóc ci w lepszej współpracy ze specjalistą – będziesz wiedziała, o co warto zapytać go na obecnym etapie oraz jakie dolegliwości lepiej z nim skonsultować.

Źródła:

  1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, Dz.U. 2018 poz. 1756, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001756/O/D20181756.pdf
  2. Skrzypulec-Plinta, Wizyty kontrolne w ciąży, https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/lista/78771,wizyty-kontrolne-w-ciazy
  3. Położna podstawowej opieki zdrowotnej (POZ, środowiskowa), https://www.nfz-szczecin.pl/wxim4_polozna_podstawowej_opieki_zdrowotnej_poz_srodowiskowa.htm
  4. Murkoff, S. Mazel, W oczekiwaniu na dziecko, Poznań wyd. Rebis, 2016.
  5. Borowski, M. Pietryga i inni, Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym — 2020 rok, https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2021/Rekomendacje%20Sekcji%20Ultrasonografii%20Polskiego%20Towarzystwa%20Ginekolog%C3%B3w%20i%20Po%C5%82o%C5%BCnik%C3%B3w%20w%20zakresie%20przesiewowej%20diagnostyki%20ultrasonograficznej%20w%20ci%C4%85%C5%BCy%20o%20przebiegu%20prawid%C5%82owym%20%E2%80%94%202020%20rok.pdf
  6. G. H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia. Tom 1, wyd. PZWL, Warszawa 2015.

Współpraca reklamowa

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze