Zły stan zębów i dziąseł może przyczyniać się do powstawania chorób ogólnoustrojowych, a także ich cięższego przebiegu, powikłań czy też mniejszej efektywności terapii. Według szacunków Ministerstwa Zdrowia, problem próchnicy dotyczy niemal każdego dorosłego Polaka oraz 82 proc. sześciolatków. Co więcej, dane dotyczące Polski z najnowszego raportu WHO Global Oral Health pokazują, że aż 46 proc. przypadków próchnicy wśród dzieci w wieku do 9 lat nie jest leczonych, natomiast częstotliwość utraty zębów u osób w wieku 20+ wynosi blisko 12 proc. 20 marca obchodzony jest Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej. Z tej okazji warto przypomnieć o znaczeniu i prostych zasadach profilaktyki próchnicy oraz o tym, jak ważne jest kształtowanie prawidłowych nawyków już od najmłodszych lat.
Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej obchodzimy już od 15 lat. Święto powstało z inicjatywy Światowej Federacji Dentystycznej w 2008 roku, aby przypominać o znaczeniu zdrowia jamy ustnej oraz sposobach jak dbać o jej dobrostan. Jest to szczególnie istotne ze względu na aktualność i skalę problemu. Według badania WHO Global Oral Health Report z 2022 r. aż 3,5 miliarda osób na całym świecie cierpi z powodu różnych problemów związanych ze złym stanem zdrowia jamy ustnej. Święto obchodzone 20 marca jest więc dobrą okazją, aby przypomnieć, że nawet w pędzącym świecie trzeba znaleźć czas i przestrzeń na prawidłową higienę jamy ustnej oraz na wprowadzenie do swojej codziennej rutyny 4 prostych kroków rekomendowanych przez ekspertów z zakresu stomatologii. Dokładnego szczotkowania zębów pastą z fluorem przynajmniej dwa razy dziennie. Czyszczenia przestrzeni międzyzębowych poprzez stosowanie dodatkowych środków do higieny jamy ustanej – takich jak nici czy płyn. Żucia bezcukrowej gumy po jedzeniu i piciu, gdy nie mamy możliwości umycia zębów. Należy pamiętać też kontrolowania stanu zębów podczas regularnych wizyt u dentysty.
Między rokiem 1990, a 2019 szacunkowa liczba przypadków chorób jamy ustnej wzrosła o ponad 1 miliard, czyli aż o 50 proc.. Oznacza to, że na świecie więcej osób zachorowało na próchnicę niż w ogóle się urodziło[1]. Konsekwencje wynikające z nieprawidłowego dbania o uśmiech mogą być przeróżne i pojawiać się na każdym z etapów naszego życia. Próchnica dotyka aż 514 milionów dzieci na całym świecie, a 39 proc. starszych osób wraz z wiekiem zaczyna doświadczać niedoboru chroniącej przed chorobą śliny i suchości w jamie ustnej[2]. Co więcej, przez lata zmienił się również nasz tryb życia – coraz częściej jesteśmy zabiegani, jemy o nieregularnych porach, a często w drodze. Przez to dużo częściej narażamy zęby na działanie kwasów pochodzących z płytki nazębnej[3]. Jako kluczowy element wspomagający profilaktykę zdrowia jamy ustnej dziś i w przyszłości, specjaliści stomatologii wskazują wczesne kształtowanie dobrych nawyków, tak, abyśmy już jako dzieci rozumieli potrzebę wdrażania ich w codzienną rutynę i stosowali je regularnie w późniejszym życiu. Jak podkreśla Profesor Dorota Olczak-Kowalczyk, Prezeska Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej:
– Skala próchnicy rośnie wraz z wiekiem – w Polsce ponad 80 proc. 12-latków ma próchnicę, a przed 18. rokiem życia odsetek ten zwiększa się prawie do 100 proc. Rzadko uświadamiamy sobie jednak, że organizm to spójnie działająca maszyna, a problemy pojawiające się w jamie ustnej tj. stany zapalne dziąseł czy próchnica, mają realne przełożenie na działanie całości. U dziecka nieleczone zęby mleczne z aktywnymi zmianami próchnicowymi powodują, że wyrzynające się zęby stałe również prawdopodobnie będą podatniejsze na próchnicę, a ta nieleczona może w przyszłości doprowadzić do problemów układu oddechowego, serca i układu krążenia. Dlatego tak ważne jest wczesne kształtowanie zdrowych nawyków i zapoznawanie dzieci z czterema prostymi krokami dla zdrowych i czystych zębów.
Troska o dobre nawyki kształtowane od dzieciństwa to kluczowy, ale nie jedyny aspekt dbania o stan naszej jamy ustnej. Istotne jest również dopasowanie metod dbania o uśmiech do szybko zmieniającego się świata.
– To naturalne, że nasz tryb życia się zmienia. Dlatego po jedzeniu, gdy nie mamy możliwości wyszczotkowania zębów, warto sięgnąć po bezcukrową gumę, której żucie stymuluje produkcję i przepływ śliny, co prowadzi do zmniejszenia kwasowości w jamie ustnej. Gumę bez cukru powinniśmy żuć po posiłku, wy piciu kawy, soków, a nawet wody gazowanej – te produkty mają odczyn kwasowy, a kwasowość prowadzi do próchnicy. Jednocześnie nie możemy oczywiście zapomnieć o regularnym wykonywaniu pozostałych kroków dla zdrowych i czystych zębów – tworzą one całość zapewniającą nam zdrowy i zadbany uśmiech przez całe życie – dodaje Profesor Marzena Dominiak, Prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego i Prorektor ds. Strategii Rozwoju UM we Wrocławiu.
Ważne jest, aby troszczyć się o zdrowy uśmiech już od dzieciństwa. Aby jak najwięcej dzieci poznało zasady prawidłowej higieny jamy ustnej oraz wdrożyło ją do swojej codzienności, w 2013 roku powstał program edukacyjny Orbit „Dziel się Uśmiechem”. Ogólnopolska inicjatywa prowadzona jest przez Polski Czerwony Krzyż oraz firmę Mars Polska wraz z partnerami merytorycznymi – Polskim Towarzystwem Stomatologicznym oraz Polskim Towarzystwem Stomatologii Dziecięcej. Już od blisko dekady w ramach programu uczniowie z całej Polski poznają zasady prawidłowej higieny jamy ustnej, a także dowiadują się, jak zapobiegać próchnicy zębów stosując cztery kroki dla zdrowych i czystych zębów. Dotychczas już blisko 800 tysięcy dzieci wzięło udział w wyjątkowych zajęciach edukacyjnych w ponad 5,5 tys. szkół. W tym roku odbywa się 10. jubileuszowa edycja programu, dzięki której kolejnych 100 tysięcy uczniów klas 1–3 dowie się, jak troszczyć się o swój zdrowy i piękny uśmiech.
Mars Incorporated to prywatna firma rodzinna z ponad stuletnią tradycją, która produkuje znane i lubiane przez naszych konsumentów produkty: wyroby czekoladowe (m.in. SNICKERS, TWIX, M&M’S, BOUNTY), gumy do żucia i miętusy (ORBIT, AIRWAVES, WINTERFRESH,) oraz jedzenie dla zwierząt (PEDIGREE, CHAPPI, ROYAL CANIN, SHEBA, WHISKAS, PERFECT FIT). Obecnie w 80 krajach na całym świecie Mars, Inc. zatrudnia ponad 140 000 pełnych entuzjazmu Współpracowników, których łączy i którym przyświeca Pięć Zasad. Każda z nich – Jakość, Odpowiedzialność, Wzajemność, Wydajność i Wolność – inspiruje w codziennej pracy. Wszystkich Współpracowników łączy również przekonanie, że świat, jakiego pragniemy jutro, zaczyna się od tego, jak prowadzimy nasz biznes dzisiaj.
Więcej informacji o firmie Mars publikujemy na stronie
[1] WHO Global Oral Health Report, 2022 r., s. 10.
[2] Tamże, s. 30, 44.
[3] Lepkiego, bezbarwny filmu zawierającego bakterie, który w sposób naturalny powstaje na powierzchni zębów w ciągu czterech do dwunastu godzin po szczotkowaniu. Substancje zawarte w żywności i napojach łączą się z bakteriami płytki nazębnej, co powoduje wyzwalanie się kwasów.
Współpraca reklamowa