Zapach barszczu, goździków, piernika – Na wigilijnym stole niezmiennie od lat te same potrawy. Lubię w okolicy świąt poeksperymentować z babcinymi recepturami. Chodzi przecież o smak, wrażenia i formy, a nie o najadanie się – zachęca Grzegorz Łapanowski. – Ta zabawa nie ma końca.
Ryba na trzy sposoby
(Fot. Studio Zwierciadło)
Smażony i marynowany pstrąg z cebulą, selerem i chlebem
Składniki na 4 porcje:
Danie:
- usmażone kawałki pstrąga,
- marynata,
- 1 seler,
- 1 chleb wiejski,
- 1 czerwona cebula.
Marynata:
- 300 g cukru,
- 300 ml octu ryżowego,
- 1 l wody,
- 2 liście laurowe,
- 3 owoce ziela angielskiego.
Smażony pstrąg:
- 4 filety pstrąga bez skóry,
- sól i pieprz do smaku,
- 2 jajka,
- 100 g mąki,
- 100 g bułki tartej,
- 500 ml oleju rzepakowego.
Wszystkie składniki marynaty zagotowujemy i studzimy. Filet z pstrąga osuszamy, porcjujemy na kawałki o szerokości 6 cm. Solimy i pieprzymy. Obtaczamy w mące, jajku i bułce. Smażymy je w głębokim tłuszczu w temperaturze ok. 160 stopni Celsjusza na złoty kolor. Do słoika wkładamy usmażoną rybę, cienko pokrojone plastry selera i krążki z czerwonej cebuli. Całość zalewamy marynatą, szczelnie zamykamy i wkładamy do lodówki na co najmniej 48 godzin. Rybę z warzywami podajemy z kromkami wiejskiego chleba.
Śledź w śmietanie z rukwią wodną, chrzanem i czarnuszką
Składniki na 6 porcji:
Śledzie:
- 2 łyżki czarnuszki,
- 6 namoczonych filetów śledzia,
- 1 doniczka rukwi wodnej.
Sos chrzanowy:
- 4 łyżki chrzanu,
- 3 łyżki kwaśnej śmietany 18-proc.,
- 1 czerwona cebula,
- 5 łyżek majonezu,
- 250 ml jogurtu naturalnego,
- 1 cytryna,
- 1 pęczek natki pietruszki,
- cukier,
- sól i pieprz do smaku.
W miseczce umieszczamy chrzan, śmietanę, sól, pieprz, majonez, jogurt, sok z jednej cytryny, posiekaną drobno czerwoną cebulę oraz posiekaną natkę pietruszki. Całość mieszamy, doprawiamy solą, pieprzem i cukrem. Czarnuszkę prażymy na suchej patelni. Śledzie kroimy na trzy kawałki i łączymy z sosem chrzanowym. Układamy na talerzu z sosem. Dekorujemy prażoną czarnuszką i rukwią wodną.
Śledź z korzennymi przyprawami, piklami z czerwonej cebuli, rodzynkami i ziemniakami
Składniki na 6 porcji:
Śledź:
- 6 filetów śledzia z solanki,
- 1 goździk,
- 1 gwiazdka anyżu,
- 1 czerwona cebula,
- 400 ml octu ryżowego,
- 800 ml wody,
- 400 g cukru.
Rodzynki:
- 100 g rodzynek,
- 1 goździk,
- 2 łyżki soku z cytryny,
- 20 ml rumu.
Ziemniaki z koperkiem:
- 3 kg ziemniaków,
- 1 gałązka świeżego lubczyku,
- 1 pęczek koperku,
- sól do smaku.
Wodę, cukier, ocet, gwiazdkę anyżu i goździk zagotowujemy i odstawiamy do wystygnięcia. Cebulę kroimy w krążki, zalewamy lekko ciepłą marynatą. Gdy marynata z cebulą ostygnie, zalewamy nią pokrojonego na trzy części śledzia i odstawiamy w zamkniętym opakowaniu do lodówki na 12 godzin. Rodzynki przekładamy do miski, dodajemy goździk, sok z cytryny, rum i zalewamy gorącą wodą na 3 godziny. Odcedzamy rodzynki. Obrane, pokrojone w cząstki ziemniaki gotujemy do miękkości w wodzie z łyżką soli i lubczykiem. Po ugotowaniu dodajemy posiekany koperek. Układamy je na talerzu, na nich trzy cząstki śledzia, dekorujemy rodzynkami i koperkiem.
Domowy pasztet z pistacjami z żurawiną
(Fot. Studio Zwierciadło)
Składniki na foremkę ok. 30 x 12 cm:
- 600 g łopatki wieprzowej,
- 400 g podgardla,
- 600 g wołowego,
- 600 g cielęciny środkowej,
- 100 g wątróbki drobiowej,
- 2 liście laurowe,
- 100 g pistacji,
- 6 owoców ziela angielskiego,
- 5 cebul,
- 4 jajka,
- gałka muszkatołowa,
- sól i pieprz do smaku,
- 200 g oleju,
- bułka tarta do wysypania foremek,
- 200 g dżemu z żurawiny,
- 100 g smalcu wieprzowego
Każdy rodzaj mięsa kroimy na mniejsze kawałki i obsmażamy na złoty kolor. Po przesmażeniu przekładamy do garnka, dodajemy opalone cebule oraz przyprawy. Gotujemy na małym ogniu przez 3 godziny, aż mięso stanie się miękkie. Odcedzamy je, trzykrotnie mielimy w maszynce, doprawiamy solą, pieprzem, gałką muszkatołową, dodajemy pokruszone i obrane pistacje oraz cztery surowe jajka. Całość mieszamy. Foremki smarujemy smalcem, obsypujemy bułką tartą. Przekładamy masę do 3/4 wysokości foremki i pieczemy w 190 stopniach Celsjusza przez godzinę. Po upieczeniu zostawiamy w foremce i czekamy, aż wystygnie. Podajemy z konfiturą z czerwonej cebuli, świeżo mielonym pieprzem i kruszonymi pistacjami.
Zupa rybna z pulpecikami z karpia
(Fot. Studio Zwierciadło)
Składniki na 4 porcje:
Zupa rybna:
- 2 puszki pomidorów krojonych,
- 1 koper włoski,
- 3 liście limonki (kafiru),
- 1 gwiazdka anyżu,
- 2 l wywaru rybnego,
- 1 łyżka oleju,
- 3 łyżki sosu sojowego,
- 1 łyżka nasion kopru włoskiego,
- sól i pieprz do smaku.
Pulpeciki z karpia:
- 2 filety z karpia bez skóry,
- 60 g bułki tartej,
- 2 jajka,
- 1 pęczek natki pietruszki,
- 30 g mąki,
- 1 ząbek czosnku,
- 500 ml oleju,
- sól i pieprz do smaku.
Koper włoski dzielimy na 4 części, podsmażamy na złoty kolor i przekładamy do garnka. Dodajemy gwiazdkę anyżu, liście limonki, nasiona kopru włoskiego, sos sojowy, pomidor, zagotowujemy i 30 minut gotujemy na wolnym ogniu. Filety rybne blendujemy z jajkiem, natką pietruszki, czosnkiem, solą i pieprzem. Mieszamy z bułką tartą. Formujemy małe kulki o średnicy 5 cm. Obtaczamy w mące i smażymy w głębokim oleju przez 4 minuty na złoty kolor. Zupę podgrzewamy w rondelku i dodajemy wcześniej usmażone pulpeciki. Całość doprowadzamy do zagotowania. Przelewamy do miski, dekorujemy sezamem i liśćmi kolendry.
Domowe pierniczki
Składniki:
- 500 g mąki pszennej,
- 200 g miodu,
- 50 g miodu gryczanego,
- 1/2 szklanki cukru,
- 1/2 szklanki mleka,
- 1 łyżka sody,
- 2 jajka,
- 150 g masła,
- opakowanie przyprawy do piernika.
Do rondla przekładamy miód, masło, cukier oraz przyprawę do piernika, podgrzewamy do rozpuszczenia się wszystkich składników, studzimy. Do miski przesypujemy przesianą mąkę, wlewamy mleko wymieszane z sodą, dodajemy jajka oraz ostudzony miód z pozostałymi składnikami. Mikserem ucieramy na gładką masę, miskę przykrywamy bawełnianą ściereczką i odstawiamy na minimum pół godziny (maksymalnie na 6 godzin). Następnie ciasto przekładamy na stolnicę, wyrabiamy, wałkujemy na grubość 1 cm, podsypując mąką, i wycinamy pierniki foremkami w różnych kształtach. Układamy na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni Celsjusza i pieczemy przez 10 minut.