Ludzka psychika posiada umiejętność oddalania się od świadomości w momentach zbyt bolesnych sytuacji, kiedy pojawiają się w nas dyskomfortowe uczucia i myśli. Są to prymitywne mechanizmy obronne, które uniemożliwiają przepracowanie traum i rozwój osobisty. Jakie to mechanizmy?
1. Odmowa przyjęcia bolesnej rzeczywistości. Mechanizm ten polega na zachowywaniu się tak, jakby nieprzyjemne myśli czy uczucia nie istniały. Jest on uważany za jeden z najbardziej prymitywnych mechanizmów obronnych i jest cechą wczesnego rozwoju dziecka. Wiele osób korzysta z odmowy w życiu codziennym, aby nie mieć do czynienia z bolesnymi uczuciami. Jak się wtedy zachowujemy? Udajemy, że jesteśmy szczęśliwi w związku, chociaż nie czujemy się kochani. Udajemy, że się nie objadamy, chociaż sukcesywnie przybieramy na wadze, itd.
2. Regresja. Regresja to powrót do wcześniejszego stadium rozwoju w obliczu niedopuszczania myśli i impulsów. Często zdarza się, że nastolatek wobec rozwijających się w nim impulsów seksualnych cofa się do wcześniejszego etapu rozwoju. Dorosła kobieta może psychicznie stać się dziewczynką, kiedy jej partner stosuje wobec niej przemoc, a ona nie jest się w stanie obronić.
3. Teatralne zachowania. Jeśli nie jesteśmy w stanie wyrazić swoich trudnych uczuć w sposób jasny, konfrontacyjny i adekwatny do tego, co czujemy, popadamy w teatralne zachowania. Łatwiej nam urządzić scenę, trzasnąć drzwiami, rozbić talerz, niż na przykład poczuć swój lęk i przyznać się do tego. Mocnym teatralnym zachowaniem jest na przykład samookaleczanie.
4. Dysocjacja. Dysocjacja pojawia się, gdy tracimy poczucie czasu. Wydaje nam się, że to, co teraz przeżywamy, wydarzyło się w przeszłości i jest wspomnieniem. Na różną formę dysocjacji cierpią osoby, które w dzieciństwie były ofiarami nadużyć. Potrafią oni odłączyć się od realnego świata i żyć w innej rzeczywistości, uciekając od tej, która jest nie do zniesienia.
5. Szufladkowanie. Jest to rodzaj dysocjacji, który polega na rozszczepieniu siebie. Różne części osobowości zachowują się tak, jakby żyły oddzielnie i miały oddzielne zestawy wartości. Ktoś może być zupełnie inaczej zachowywać się w pracy, być na przykład wzorem uczciwości i odpowiedzialności, a oszukiwać i być nieodpowiedzialnym w rodzinie.
6. Projekcja. Jest przenoszeniem niepożądanych myśli, uczuć lub impulsów na inną osobę. Wówczas denerwujemy się i osądzamy kogoś na przykład za to, że nas nie słucha, a to my jesteśmy pozbawieni tej umiejętności. Projekcja jest często wynikiem braku wnikliwości i świadomości własnych motywacji i uczuć .
7. Odwrotna reakcja. Do tego mechanizmu obronnego uciekamy się, gdy pod wpływem niepożądanych myśli i uczuć, ulegamy impulsowi, żeby reagować odwrotnie niż chcemy. Możemy na przykład być nadmiernie miłym dla szefa, którego z serca nienawidzimy i z jego powodu chcemy zmienić pracę. Negatywne emocje są zbyt trudne, żeby je przeżyć i wyrazić. Możemy też być uszczypliwi czy wręcz niegrzeczni wobec kogoś, kto nam się podoba i kogo podziwiamy.