Nie konto w banku, praca, prawo jazdy czy małżeństwo a mądrość życiowa i dojrzałość psychiczna są dla młodych oznaką dorosłości. Obok tradycyjnych ról społecznych wyłaniają się nowe kryteria, które zdaniem młodzieży lepiej przystają do ich realiów. Psychologowie oraz socjologowie z Uniwersytetu SWPS sprawdzili, jak młode pokolenie postrzega dorosłość i jakie bariery muszą przezwyciężać.
Statystyki w Polsce i zagranicą wskazują, że obecnie osoby w wieku 18-29 lat coraz później wchodzą w dorosłość (emerging adulthood) w ujęciu pięciu klasycznych społecznych kryteriów dojrzałości (tzw. „Big Five“): wejścia na rynek pracy, wyprowadzki z domu rodzinnego, założenia własnego gospodarstwa domowego, wstąpienia w związek małżeński oraz posiadania dziecka. Naukowcy z Uniwersytetu SWPS zbadali, dlaczego tak się dzieje. Pod kierownictwem psycholog dr Doroty Wiszejko-Wierzbickiej przeprowadzili badanie, w którym zapytali ponad 3 tysiące kobiet i mężczyzn w wieku 18-29 lat o to, jak definiują dorosłość, czy sami czują się dorośli i co uważają za kluczowe markery dojrzałości.
Decydującym, jak wynika z przeprowadzonych badań, kryterium dorosłości badanych są czynniki psychiczne (91 proc. badanych uznało je za najbardziej istotne), takie jak umiejętność samodzielnego podejmowania decyzji i ponoszenia ich konsekwencji, a także rozsądek i mądrość życiowa (88 proc.). W zdecydowanej większości młodzi badani czują się dojrzali psychicznie (85 proc.). Nie wynika to jednak z faktu posiadania dowodu osobistego, konta w banku, czy z racji pełnienia roli społecznej (małżonka, rodzica, pracownika), lecz z poczucia możliwości podejmowania własnych decyzji oraz posiadanych umiejętności społecznych i emocjonalnych (np. utrzymania siebie).
Bezpośrednią przyczyną podjęcia badania przez zespół był wniosek z raportu na temat użytkowników dopalaczy (I-TREND) realizowanego przy współpracy z Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Wynikało z niego, że najczęstszą motywacją młodych ludzi do sięgania po nowe substancje psychoaktywne jest społeczna potrzeba otwierania się na innych. Dopalacz traktowany jest przez nich jako środek do zawierania kontaktów, budowania relacji i obniżania stresu związanego z zawieraniem nowych znajomości. – Dziś młodzi szybciej niż kiedyś nabywają kompetencje poznawcze, intelektualne, związane także z możliwością pracy zawodowej i niezależnością. Ze względu na wzrost tendencji indywidualistycznych i rozwój nowych technologii, otwiera się przed nimi wiele możliwości, w tym samodzielne podejmowania decyzji i odnajdywanie się w świecie wirtualnym (dotąd identyfikowanym ze światem dorosłych). Często jednak uskarżają się na brak kompetencji społeczno-emocjonalnych pozwalających na budowanie bliskich relacji – wyjaśnia dr Wiszejko-Wierzbicka, kierownik zespołu badawczego. – Uznaliśmy, że młodzi mogą odchodzić od definiowania dorosłości w kategoriach ról społecznych – rodzica, małżonka czy pracownika, a skłaniać się ku poszukiwaniu nowych definicji dorosłości w kategoriach złożonych umiejętności psychicznych, np. umożliwiających zbudowanie trwałego związku – dodaje.
Poza umiejętnością podejmowania samodzielnych decyzji, kolejno, wśród warunków niezbędnych do bycia dorosłym wskazywane są kompetencje społeczne, takie jak umiejętność zarobienia na siebie (66 proc. badanych uznało ten aspekt za najbardziej istotny w kontekście dorosłości), czy na rodzinę (63 proc.). Istotną miarą dorosłości według badanych jest także zaplanowanie własnej kariery zawodowej (43 proc.), a także tworzenie bliskich relacji (35 proc.). Spośród pięciu tradycyjnych, społecznych kategorii dorosłości najważniejsze dla badanych okazało się samodzielne prowadzenie gospodarstwa domowego. Tylko co czwarta badana osoba wskazała na stałe zatrudnienie, a co dziesiąta posiadanie dzieci.
Poczucie dojrzałości w przeprowadzonym badaniu okazało się niezależne od płci. Podobna liczba kobiet i mężczyzn deklarowała w ramach badania, że w wieku 18-29 lat czuje się dorosła i dojrzała psychicznie. Znaczenie ma natomiast wiek. W przedziale 18-21 lat za dorosłych uznało się 54 proc. respondentów, w przedziale 22-25 lat - 72 proc., natomiast w przedziale najstarszym już 85 proc. badanych.
Połowa respondentów ma obawy przed wejściem w dorosłość i uznała, że ten etap życia nie jest atrakcyjniejszy niż dzieciństwo, zaś 34 proc., twierdzi, że gdyby mogło o tym zadecydować, nie wchodziłoby w dorosłość.
źródło: komentarze