1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Psychologia

Jak odnaleźć szczęście w miłości, gdy tyle razy nam nie wyszło? Rozmowa z Reginą Brett

Najważniejsze to uwolnić ten stary ból, lęk, smutek. Jeśli tego nie zrobisz, a zostałaś zraniona, wnosisz to zranienie do miłosnego związku, a potem do następnego i do następnego… I wszystkie twoje miłości stają się do siebie podobne, są nieszczęśliwe. (Fot. iStock)
Najważniejsze to uwolnić ten stary ból, lęk, smutek. Jeśli tego nie zrobisz, a zostałaś zraniona, wnosisz to zranienie do miłosnego związku, a potem do następnego i do następnego… I wszystkie twoje miłości stają się do siebie podobne, są nieszczęśliwe. (Fot. iStock)
Jeśli wciąż zakochujesz się w osobach, które cię krzywdzą, wnosisz te zranienia do każdego następnego związku. Dopiero zagojenie wcześniejszych ran pozwoli ci otworzyć serce. Regina Brett, amerykańska autorka popularnych poradników, w swojej książce „Kochaj” podpowiada, jak stać się gotową na miłość.

Wywiad archiwalny

Czytelnicy w warszawskim Empiku stali po Pani autograf w ponad trzygodzinnej kolejce. Mieli po kilka książek, także dla przyjaciół i bliskich. Mówili, że daje Pani nadzieję i skuteczną receptę. Tym razem na miłość mimo wielu zawodów. W „Kochaj” czytamy, że powodem naszych niepowodzeń jest to, że mamy zamknięte serca. A serce zamyka się, kiedy jesteśmy krzywdzeni, odrzucani przez tych, których kochamy. Ale jak poznać, że tak się właśnie z nami dzieje?
Uświadamiasz sobie, że twoje serce jest zamknięte, gdy dostrzegasz, że za twoje decyzje odpowiada strach. Że kieruje tobą lęk, który wynika z tego, że boisz się ponownego zranienia. Wtedy też odczuwasz rodzaj obsesyjnego, niszczącego cię uczuciowego głodu. Na przykład wciąż czekasz na jego telefon. Pozornie – jak każdy zakochany. Jest w tym czekaniu nadzieja, że kiedy on się odezwie, wydarzy się coś pięknego. Jest tęsknota zakochanej kobiety. Ale nie tylko. Kiedy odczuwasz neurotyczny głód jego obecności, nie możesz nic robić: skupić się na czymkolwiek, nawet na pracy czy na hobby. Jesteś zdenerwowana, nieprzyjemna dla wszystkich, którzy nie są nim. Tracisz apetyt i nie możesz spać, jeśli nie zadzwonił… Ale nawet gdy się odezwie, po chwili znów tylko czekasz na kolejny telefon. Dobrej miłości towarzyszy coś całkiem odmiennego. Nawet gdy tęsknisz, gdy czekasz, wypełnia cię poczucie wewnętrznej ciszy i spokoju. Jeśli ich nie odczuwasz, możesz podejrzewać, że twoje serce jest zamknięte.

Głód jego obecności zamiast ciszy i spokoju jako sygnał, że powoduje nami lęk, nie miłość – Pani doświadczyła tego stanu?
Tak, ale też miałam świadomość, że moje serce jest zamknięte, bo czułam, jak wiele mam w nim bólu. Kiedy się zamknęło? Moja mama jest krytyczną i nieokazującą czułości kobietą. Ojciec bywał agresywny i nadużywał alkoholu. Mam dużą rodzinę, 11 rodzeństwa, które jednak nie okazywało sobie miłości. Nie czułam się w domu ani kochana, ani chciana. Pewnego dnia, jeszcze jako dziewczynka, podczas jednego z tych ponurych rodzinnych obiadów zapytałam, czy mnie kochają. Choć czułam się przez nich odrzucona i samotna, miałam nadzieję, że powiedzą: „No pewnie!”. Niestety, zamiast ciepłych słów, których potrzebowałam, usłyszałam drwiny. Wybiegłam więc z domu, uciekłam, tak bardzo cierpiałam, że chciałam umrzeć. Miałam nadzieję, że za mną wybiegną. Ale nikt nie wybiegł. Usiadłam więc na torach, strasznie płakałam i czekałam na pociąg… Na szczęście jeden z braci przyszedł po mnie, nim pociąg nadjechał.

Jak otworzyć swoje serce?
Najważniejsze to uwolnić ten stary ból, lęk, smutek. Jeśli tego nie zrobisz, a zostałaś zraniona, wnosisz to zranienie do miłosnego związku, a potem do następnego i do następnego… I wszystkie twoje miłości stają się do siebie podobne, są nieszczęśliwe. Dzieje się tak, bo ty jesteś nieszczęśliwa. Zakochujesz się w mężczyznach podobnych do bliskich, którzy cię skrzywdzili. Wybierasz tych, którzy są na przykład tak samo niedostępni emocjonalnie. Tworzą dystans i emanują chłodem jak twoja matka. I ja też z tego powodu cierpiałam, czekając na czułość i ciepło od mężczyzn, którzy nie umieli mi ich dać. Zachowujemy się w miłości w taki sposób, jakiego nauczyliśmy się w rodzinnym domu. Trzeba wrócić do korzeni procesu zamykania się serca. Jeśli nie wykonamy tej pracy, to przez całe życie będziemy powielać tę samą relację – tak jakbyś wciąż zakochiwała się w matce czy ojcu. Zamieszkamy same, zaczniemy się spotykać z różnymi mężczyznami, ale tak naprawdę będziemy chodzić na randki, mieszkać i próbować być szczęśliwe ze swoimi rodzicami.

Jak uwolnić stary ból, lęk i smutek?
Możesz to zrobić na różne sposoby: choćby udać się do kogoś, z kim możesz szczerze pogadać. Do przyjaciela. Albo do kogoś, kto jest dla ciebie doradcą. Albo do profesjonalisty, czyli psychoterapeuty. To zależy od tego, jak bardzo zranione masz serce. Potrzebujemy psychoterapeuty, kiedy w dzieciństwie doświadczyliśmy nadużycia, przekroczenia granic, zwłaszcza tych cielesnych. I choć się nam wydaje, że przecież sobie radzimy – mamy pracę, przyjaciół, tylko po prostu nie trafiłyśmy na odpowiedniego mężczyznę – to jednak tak nie jest. Nie wystarczy, że weźmiemy się w garść i wszystko będzie dobrze. Są rany wymagające profesjonalnego opatrunku.

Co Pani pomogło?
Pisanie, bo dzięki swoim książkom odkrywam, że nie byłam kochana i że trudno mi otworzyć się na miłość. Ale dopiero praca u psychoterapeuty umożliwiła mi pokochanie samej siebie. Mogłam wtedy dokonać wyboru, którym nie kierowały ani głód miłości, ani strach przed zranieniem. Wtedy też pojawił się w moim życiu inny niż dotąd mężczyzna, pełen ciepła i miłości. Wcześniej kochałam ludzi tak samo poranionych jak ja, dlatego nawzajem się kaleczyliśmy. To doświadczenie wielu, którzy zabierają się do budowania relacji, choć są emocjonalnie zamknięci, „uszkodzeni”. W rezultacie rozstają się z kolejnymi partnerami, ale to niczego nie zmienia. Znajdują sobie bowiem do bycia razem następną tak samo poranioną osobę…

Można ten ciąg złych miłości zamknąć?
Tak, kiedy pokochamy siebie, staniemy się wewnętrznie bardziej pełnymi osobami, bo wtedy dochodzimy do wniosku, że zasługujemy na więcej i dlatego nie chcemy już być w kolejnej pokręconej relacji. Ktoś na mnie krzyczy? Ktoś się wydziera tak jak mój ojciec? Nie muszę z tym kimś być, zasługuję na szacunek. Nie chodzi o ocenianie tego, kto krzyczy. Chodzi o świadomość, co jest dla mnie dobre, a co nie jest.

Czy nie powinniśmy sobie nawzajem więcej wybaczać, jeśli wiemy, jakie dźwigamy bagaże? Czy odwrotnie – więcej wymagać? Jak sobie nawzajem pomóc?
Zasada jest taka, że najpierw to ja muszę się ogarnąć, zadbać o siebie, zanim będę w stanie komuś pomóc. Inaczej się wzajemnie wyczerpiemy, i to aż do dna tej relacji. Tymczasem kobiety często skupiają się na partnerze, dzieciach, a nie na sobie. I cierpią, bo nic się nie zmienia. Trzeba zacząć od siebie. A gdy w tym czasie druga osoba nie wykonuje swojej pracy domowej, to nasza relacja zacznie zanikać. Bo ja rosnę, rozwijam się – w innym tempie niż on, który po prostu doświadcza życia. Kluczowym elementem jest zajęcie się sobą po to, by być lepszą osobą. Pokochać siebie i otoczyć miłością. Obojętne, czy jesteś w małżeństwie, czy się z kimś spotykasz, możesz powiedzieć: „To są rzeczy, którymi się zajmuję, nad którymi pracuję, żeby być lepszą. Jeśli chcesz robić to razem ze mną, to super”.

A jeśli on czy też ona nie chce się zmienić?
Są ludzie, którzy nie chcą się zmienić. Mają prawo. Problem pojawia się, kiedy ich zmuszamy. Trudno się rozstać, ale jak zostaniemy razem, to żadne nie będzie szczęśliwe. Bo on wciąż nie będzie nikomu ufać, tylko będzie odczuwać lęk i mieć wiele złości za to, co go spotkało… Te uczucia staną na przeszkodzie waszemu szczęściu. A jeśli wiele wycierpiał, to nawet gdybyś była najwspanialszą kobietą na świecie, może cię nie chcieć, bo jeśli nie kocha samego siebie, czuje, że na ciebie nie zasługuje.

Często nie rozumiemy, dlaczego ktoś odrzuca wspaniałego człowieka i wiąże się z kimś np. skłonnym do przemocy.
Przekonanie, że nie zasługuję na nic dobrego, stanowi jeden z głównych problemów. Przyciągamy do siebie tych, o których sądzimy, że jesteśmy ich warci. Niskie poczucie wartości sprawia, że są to ci, którzy nie są dla nas dobrzy. Z tego powodu trzeba najpierw pokochać siebie, żeby mieć radosne i udane życie miłosne. To trudna robota. Przejście przez swoje dzieciństwo przypomina wspinaczkę na wysoką górę. Ale kiedy już raz weszłaś, to tam jesteś, drogę masz za sobą. To wspaniałe uczucie.

Nie wszyscy wierzą, że to w dzieciństwie znajdziemy odpowiedzi na dorosłe problemy. Dlaczego powinniśmy się przyjrzeć temu, co działo się tak dawno, żeby dziś być szczęśliwymi?
Wierzę w to, co powiedział mi kiedyś jeden z moich terapeutów: „W twojej relacji z mężem spotykają się wasi rodzice”. Kiedy się kłóciliśmy, oni byli obok nas – w nas! To tak, jakby jego matka kłóciła się z moim ojcem. A że mama mojego męża miała w sobie dużo gniewu, podobnie mój ojciec – to jak dochodziło do spięcia między nami, nie były to zwykłe kłótnie. Jak ten jego i mój gniew wzmocnione gniewem naszych rodziców zetknęły się ze sobą, wybuchały prawdziwe awantury!

Cztery osoby krzyczały?!
Pół biedy, jeśli tylko jedno z nas utknęło w gniewie swojego rodzica. Wtedy można było dać sobie radę. Ale jak oboje – to już ktoś musiał nam pomóc. Następował wówczas niebezpieczny regres – oboje wracaliśmy emocjonalnie do dzieciństwa, do tamtych uczuć, ale też do tamtego niedojrzałego stanu umysłu. Dzieci nie radzą sobie z uczuciami i są skupione na sobie, jakby były pępkiem świata. I my wtedy tacy byliśmy. Kiedy jedno z nas, czyli ja, swoją złość na rodziców przepracowało, zahamowaliśmy te konflikty. Mogliśmy je przegadać. Takie rozsądne działanie jest jednak niemożliwe, kiedy oboje jesteśmy w stanie regresu. Wtedy potrzeba pomocy specjalisty.

Czy to wszystko można uświadomić sobie, przegadać, wyleczyć?
Można mieć rozeznanie, z czego biorą się pewne zachowania. Na przykład mój mąż, gdy jest zmęczony, staje się krytyczny. Mój ojciec także był krytyczny i dlatego zachowanie męża było dla mnie trudne. Teraz wiem, że to sygnał zmęczenia, a nie tego, że coś się zmieniło w jego uczuciach do mnie. I jego krytyka już mnie nie rani. Warto nauczyć się oddzielać swoje dzieciństwo od tego, co teraz. Wtedy twoja relacja może się rozwijać. To narzędzie – oddzielanie teraźniejszości od przeszłości – możesz stosować w różnych aspektach życia. Bo jeśli twój ojciec był gwałtowny, a twój szef jest podobny, możesz czuć się w relacji z nim jak dziecko – cofać się do dzieciństwa i nie być w stanie funkcjonować normalnie, bo ktoś na ciebie krzyczy. Kiedy to zobaczysz, będziesz mogła zareagować jak dorosły – nie zamrzesz w bezruchu z lęku, nie popłaczesz się, ale powiesz: „Proszę na mnie nie krzyczeć!”.

Jakie przeżycia z przeszłości mogą zniszczyć miłość?
Dopóki chcemy się rozwijać, to cokolwiek w relacji się pojawi, poradzimy sobie z tym. Emocje bolesne i trudne wyłaniają się z nas po to właśnie, byśmy je uleczyli. Ale jeśli nie robisz nic z tym, co czujesz, to twoja miłość nie będzie się rozwijać.

Nikt nie chce być nieszczęśliwy. Czy więc można nauczyć się panować nad naszymi ranami, lękami i smutkami?
Jeżeli ktoś ma np. kłopot z gniewem, może ten gniew uleczyć albo nauczyć się nim tak zarządzać, by nikogo nie skrzywdzić. Trzeba wtedy wiedzieć, gdzie są zapalniki. Są też dni, kiedy czujemy się kruche, podatne na zranienia. Ja idę wtedy do lustra i staram się sama siebie wesprzeć. Mówię: „Dasz radę, Regina, nie masz dziesięciu lat, to nie twój ojciec, jesteś silna”. Bo nawet dziś często czuję się jak dziecko. Zwłaszcza gdy ktoś się na mnie wydziera. Mówię: „Jesteś w porządku, masz 60 lat i przeszłaś przez raka. Jesteś w stanie ogarnąć to, że ktoś jest na ciebie zły”.

Jak poznać, że mam emocjonalnie dziesięć lat?
Możesz zgadywać, że tak jest, kiedy twoja reakcja jest albo zbyt silna, albo zbyt słaba. Na przykład kiedy w sklepie chcę zwrócić bluzkę, a ekspedientka nie chce jej przyjąć, czuję się jak mała myszka. Ta sytuacja cofa mnie do dzieciństwa, do tamtego poczucia bezradności. I wtedy włącza mi się czerwona lampka, myślę sobie: „Regina! To nie jest rok 1967, ale 2021!”. Działa! To jedno z wielu narzędzi, o których piszę w książkach, a które na co dzień pomagają nam zarządzać bliznami, ranami z dzieciństwa i kochać szczęśliwie.

Tłumaczył Robert Krzyśków

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze