Czasem niewinne słowa, wypowiadane – wydawałoby się – odruchowo przez bliskich, potrafią wpędzić w poczucie winy, zrobić z ciebie ofiarę lub zmusić do tłumaczenia się z tego, kim jesteś. To ewidentny znak, że – świadomie czy nie – bliscy stosują wobec ciebie manipulację. Wayne W. Dyer, nieżyjący już amerykański psychoterapeuta, opisał najczęstsze z nich. I podał sposoby ich rozbrojenia.
- Nie rozumiem, dlaczego tak się zachowujesz.
– ta uwaga ma na celu uświadomienie ci, że jesteś odpowiedzialna za to, czy inni cię rozumieją.
- Jak mogłaś coś takiego zrobić?!
– pytający nie tylko wyraża swoje niezadowolenie, ale też chce, byś uwierzyła, że robienie czegoś, czego on nie rozumie, jest niewybaczalne.
- Jak ktoś z takim wykształceniem i pochodzeniem mógł zrobić coś takiego?
– ukryte pochlebstwo nie umniejsza dezaprobaty i ma skłonić cię do przeprosin.
- Jestem zaskoczony, naprawdę mnie zdumiewasz.
– to wyznanie sugeruje, że powinnaś się wytłumaczyć.
- Powtórz jeszcze raz, nie rozumiem...
– i znowu musisz (ponownie!) wyjaśniać swoje postępowanie.
- Powinnaś zrozumieć, jak bardzo cierpię
– manipulator przenosi na ciebie winę za to, że on ciebie nie rozumie.
- Nie mogę uwierzyć, że chcesz to zrobić teraz, gdy...
– to kolejna próba kontrolowania twojego zachowania.
- Nigdy nie mówisz mi, co myślisz.
– ma to skłonić cię do osobistego wyznania, ale nie zdziw się, że kiedy już powiesz, co myślisz, rozmówca postara się przekonać cię, że myślisz jednak źle.
– gdy manipulator nie może zmienić twojego zachowania, posługuje się tą taktyką, byś zrobiła coś, czego nie chcesz, ale ponieważ on tego chce.
– uważaj na ludzi, którzy się obrażają, chcą zmienić twoje zachowanie.
- Przestań się tłumaczyć, jeśli nie masz na to ochoty.
- Przestań sobie wmawiać, że jesteś odpowiedzialna za to, czy inni cię rozumieją.
- Jeśli czujesz, że ktoś umyślnie cię nie rozumie, by w ten sposób mieć nad tobą kontrolę, powiedz mu to.
- Naucz się rozpoznawać uczucia osoby, która zaczyna się denerwować z powodu twojego zachowania lub chce cię upokorzyć. Powiedz jej o tym: „Widzę, że jesteś niezadowolony z mojego zachowania i chcesz, żebym je zmieniła”.
- Jeśli ktoś mówi: „uraziłaś mnie”, odpowiadaj: „sam się uraziłeś”.
- Przestań robić rzeczy, których nie lubisz, a które robisz tylko dlatego, że inaczej zostałabyś źle oceniona czy zrozumiana.
Przestań przepraszać za swoje zachowanie, nawet jeśli zrobiłaś coś, co samej ci się nie podoba – lepiej wyciągaj z niego wnioski na przyszłość.