Umiejętności nie mają płci – tak deklarują Polki i Polacy, ale czy na pewno w to wierzą? Na ile różnią się nasze deklaracje i przekonania? Jak postrzegamy swoje kompetencje? – Pomocna w odpowiedzi na te pytania może być sztuczna inteligencja.
Okazuje się, że to, co mówimy, może sprawdzić inteligentna technologia – „Uwierz w Siebie” to raport z pierwszego w Polsce badania przeprowadzonego za pomocą inteligentnego testu iCode. Dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji badacze byli w stanie wyjść poza obszar deklaracji i sprawdzić, co faktycznie Polki i Polacy myślą, a co mówią o sobie w kontekście pewności siebie. Jak podkreśla prof. Rafał Ohme, jeden z autorów badania: – Sprawdzamy, czy osoby są przekonane, że to, co mówią, faktycznie wynika z ich wnętrza.
Dane z badania zebrano w trzech głównych obszarach:
- Poczucie skuteczności
- Odporność na krytykę i samokrytykę
- Poczucie atrakcyjności
Jakie były główne odkrycia?
Każdy z nas słyszał zapewne o tej rozbieżności. Często pojawiającym się tematem jest to, że kobiety mają niższe poczucie wartości niż mężczyźni, czują się mniej sprawcze, mniej skuteczne… i faktycznie badania to potwierdzają – kobiety gorzej oceniają siebie niż mężczyźni. Lepiej czują się tylko w obszarze atrakcyjności fizycznej. W obszarze kompetencji zdecydowanie wypadają słabiej. Przynajmniej tak deklarują… Ale czy tak jest naprawdę?
Pierwsza niespodzianka: różnice są mniejsze niż powszechnie się wydaje. Jak podkreśla Dorota Reykowska z Neurohm: – Gdy spojrzymy na rzeczywiste przekonania, te różnice są znacznie mniejsze. I co pokazuje nasza technologia? Że obie płcie mają tendencje do kreowania swojego wizerunku, ale jest to kreowanie w innym kierunku. Otóż mężczyźni nadbudowują, a kobiety dewaluują swoją wartość. Jak pytamy kobiety, czy są odporne na krytykę, to co druga mówi, że nie, a na głębszym poziomie okazuje się, że tylko co czwarta w to wierzy.
Dlaczego „zaniżamy” swoją odporność psychiczną, odwagę i pewność siebie? Prawdopodobnie cały czas próbujemy się dopasować do stereotypu, na zasadzie „jak inni odbiorą moją siłę?” – tłumaczą eksperci i podkreślają we wspomnianym raporcie, że znaczenie mogą mieć doświadczenia z dzieciństwa (podejście do wychowywania chłopców i dziewczynek zawsze się różniło i na inne wartości/ atrybuty zwracano uwagę). Dopasowanie się do stereotypu działa niekorzystnie nie tylko na kobiety, ale też na mężczyzn. Mężczyźni na przykład przez to, że chcą wypełnić „męski” archetyp, zwykle za późno szukają pomocy, gdy jest im naprawdę potrzebna.
Tutaj pojawia się kolejna ciekawostka. Wydawałoby się, że najmniejszą pewność siebie kobieta ma zaraz po powrocie do pracy, tymczasem wcale tak nie jest. Gdy wracamy do pracy po urlopie macierzyńskim, to największy spadek poczucia własnej wartości obserwuje się po sześciu miesiącach od powrotu (już co trzecia kobieta wykazuje brak odporności na krytykę). To jest również ten moment, gdy skumulowane negatywne myślenie „rozlewa się” na inne kobiety. Kobiety po pół roku pracy najbardziej wątpią w siebie, w swoje kompetencje i potrzebują wówczas najwięcej wsparcia. Z czego to wynika? Powodów, zdaniem ekspertów, może być kilka:
- Kobiety są „rozdarte” między pracą a rodziną. Często tęsknią za dzieckiem, ale nie mówią o tym.
- Mają poczucie, że muszą w firmie nadrobić „zaległości” i bardziej się wykazać.
- Cały ich plan związany z powrotem do pracy (praca, dom, opieka nad dzieckiem, organizacja czasu) zaczyna je przerastać.
Może to być ważna informacja dla wielu firm, gdzie większość programów związanych z ponownym wdrożeniem do pracy skupiona jest na tym pierwszym okresie.
Tutaj mamy dobrą wiadomość: krzywa rośnie z wiekiem. Okazało się, że wiek ma zasadniczy wpływ na poczucie własnej wartości – im jesteśmy starsi, tym bardziej jesteśmy zadowoleni z siebie, niezależnie od płci. Ciekawe, bo często patrzymy na młodych ludzi pod takim kątem, że wydają się nam przebojowi i roszczeniowi. A tymczasem potrzebują oni więcej wsparcia, niż nam się wydaje.
– Zapytaliśmy Polki i Polaków o to, czy kobiety nadają się do pełnienia kierowniczych stanowisk. Ponad 80 proc. społeczeństwa uważa, że tak, ale gdy spojrzeliśmy na „pewność postaw” okazało się, że tylko co czwarty Polak/ co czwarta Polka ma takie przekonanie – podsumowuje Dorota Reykowska.
W korporacji z kolei już co druga osoba wierzy, że kobieta może być na kierowniczym stanowisku.
Ciekawostką jest z pewnością fakt, że korporacje wspierają samoocenę i budują wiarę w siebie (w prezentacji wyników raportu uczestniczyło zresztą wiele kobiet piastujących kierownicze stanowiska dużych firm). To wsparcie jednak inaczej wygląda u kobiet, a inaczej u mężczyzn. Kobiety pracujące w korporacjach mają wyższe poczucie skuteczności niż Polki, natomiast mężczyźni, którzy pracują w korporacji, są bardziej odporni na krytykę niż przeciętny Polak. Na samoocenę kobiet bardzo dobrze wpływa też posiadanie własnego biznesu.
Na zakończenie warto przytoczyć wypowiedź psychologa, dra hab. Piotra Olafa Żylicza: – Umiejętnością kobiet – którą obserwuję od 20 lat – jest to, że wiele z nich potrafi nie gubić strategicznych celów biznesowych i ludzi. Znam cały szereg kobiet, które przeprowadziły swoje zespoły w czasach trudnych.
Zbadano reprezentatywną grupę Polaków (około 1000 osób), a także pracowników dużych zachodnich korporacji (około 1600 osób).
Czym charakteryzuje się technologia iCode? Osoba odpowiada na pytania, ale specjalny algorytm sprawdza, jak szybko ona czyta, udziela odpowiedzi, jak dotyka ekranu itp. Maszyna najpierw „uczy się” każdej osoby, w zależności od jej temperamentu, bo wiadomo, że choleryk będzie szybciej reagował niż melancholik. Można mieć rożne uwarunkowania i dopiero po ich rozpoznaniu dostosowuje się algorytm do danej osoby. Jest to autorska metoda na pograniczu neuronauki, psychologii i sztucznej inteligencji opracowana przez firmę Neurohm.