1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Psychologia

Konflikt, czyli niezaspokojone potrzeby

Konflikty oraz idące za nimi kryzysy i kłótnie są nieuniknione w każdej relacji. Aby się dogadać, przede wszystkim powinniśmy wiedzieć, jak słuchać i rozumieć drugą stronę. (Ilustracja: iStock)
Konflikty oraz idące za nimi kryzysy i kłótnie są nieuniknione w każdej relacji. Aby się dogadać, przede wszystkim powinniśmy wiedzieć, jak słuchać i rozumieć drugą stronę. (Ilustracja: iStock)
Trudno spotkać osoby, które w dorosłym życiu, czy jeszcze w okresie dorastania, nie muszą się z nimi zmierzyć. Zawiązki konfliktów widać zresztą u małych dzieci, które „upominają się” o swoje. Konflikty są nieodzownym elementem naszej codzienności. Są one zjawiskiem nieuniknionym i potrzebnym zarazem. Stanowią integralną część zachowań społecznych – mówi Natalia Kurzawa, ekspertka rozwiązywania konfliktów, mediatorka z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej. Wcześniej czy później każdy z nas zmierzy się z konfliktem.

Wchodząc w relacje z drugim człowiekiem, stykamy się często z innymi wartościami, poglądami, potrzebami. Nie zawsze mamy ten sam punkt widzenia czy te same priorytety. Najczęściej w kontaktach z ludźmi uwidaczniają się różnice: przekonań, interesów, wiedzy… a stąd już niedaleka droga do konfliktu. Co wówczas robimy? Reagujemy atakiem, ucieczką (wycofaniem) lub udajemy, że wszystko gra. Jednym słowem: bronimy się tak, jak potrafimy. – W sytuacji konfliktowej, choć jest ona trudna i bywa bardzo przykra, nie należy udawać, że problem nie istnieje, mając nadzieję, że sam się wyciszy – podkreśla Natalia Kurzawa i tłumaczy, dlaczego czasem tak trudno jest nam rozwiązać konflikt – cała problematyka związana jest w pojmowaniu zjawiska konfliktu i we wzajemnym postrzeganiu się stron sporu. Najczęściej popełnianym błędem jest traktowanie drugiej strony sporu jako przeciwnika i rywala w konflikcie, którego należy pokonać na „arenie sporu”, a nie jako partnera. Takie postrzeganie oddala nas od źródła problemu i przysłania możliwe rozwiązania konfliktu. Całą energię włożoną w chęć wygrania sporu i zatracania się w walce możemy przecież zamienić na twórczą, konstruktywną pracę nad poszukiwaniem optymalnego rozwiązania jako „win-win” dla obu stron.

Często wchodzimy w konflikt, nie myśląc o tym, czy nasze reakcje przyniosą pozytywne rozwiązanie. Okopujemy się na swoim stanowisku i nie dostrzegamy drugiej osoby oraz jej potrzeb. Taka postawa sprawia, że potrzeby naszego „przeciwnika” zostają niezaspokojone, a konflikt w związku z tym narasta. O wzajemne zrozumienie coraz trudniej… W dodatku pojawiają się emocje i nie potrafimy się usłyszeć. Zamykamy się na drugą osobę i obniża się w nas poziom empatii. To właśnie niezaspokojone potrzeby są podłożem konfliktów. Tymczasem kluczem do ich rozwiązanie jest dążenie do zrozumienia.

Jak możemy zbudować w sobie większą świadomość mechanizmów, które „pchają nas” w stronę konfliktów?

Zdaniem ekspertki podstawą jest Porozumienie Bez Przemocy, czyli komunikacja, w której istotną rolę odgrywa uważność: zauważamy siebie, drugą osobę, emocje, odczucia, otwieramy się na perspektywę drugiej strony. Podejście w tym duchu pozwala nie tylko nawiązać empatyczny kontakt z partnerem czy rozmówcą, lecz także lepiej zrozumieć samego siebie. Możemy nawiązać dialog oparty na wzajemnym wsłuchiwaniu się w siebie.

Warto przytoczyć tutaj główne elementy empatii (wg. prof. Theresy Wiseman):

  • umiejętność przyjęcia perspektywy drugiego człowieka;
  • nieocenianie jego perspektywy;
  • zrozumienie uczuć drugiego człowieka, rozpoznanie towarzyszących mu emocji;
  • przekazanie zrozumienia.

– Czy sposób komunikacji podkreślający istotność wzajemnych relacji, kontaktu i empatii jest skuteczny? Tak, ponieważ pozwala nie tylko zrozumieć lepiej, co leży u podłoża naszych działań i zachowań, ale i pomaga w znalezieniu odpowiedniego języka wyrażania potrzeb. Daje to nam większe szanse na nawiązanie dobrej współpracy, co np. w relacjach biznesowych czy osobistych przekłada się na realizację celów na zupełnie innym poziomie. Podejście oparte na zrozumieniu potrzeb swoich i partnera jest pewnego rodzaju drogą prowadząca do lepszej jakości życia i budowania porozumienia – mówi mediatorka. – Empatia pozwala nam przyjąć perspektywę drugiej osoby, wejść w jej świat, zrozumieć motywy, sposoby myślenia i potrzeby. Warto dzięki empatii – jako towarzyszeniu rozmówcy poprzez swoją obecność, uważność i głębokie słuchanie – wejść w „buty potrzeb” drugiej osoby, spojrzeć na świat jej oczami.

To zupełnie normalne, że różnimy się od siebie. Jednak jedno jest pewne: w relacjach każdy z nas ma potrzebę bycia wysłuchanym i zrozumianym.

Jak rozmawiać, aby uzyskać porozumienie?

Natalia Kurzawa podaje podstawowe zasady dobrej komunikacji, które na co dzień powinniśmy stosować w kontakcie z drugim człowiekiem:

  • Okazuj zainteresowanie punktem widzenia rozmówcy – zadbaj o przyjazną atmosferę sprzyjającą budowaniu porozumienia, spróbuj spojrzeć na sprawę „oczami partnera”.
  • Stosuj narzędzia aktywnego słuchania – wsłuchaj się w to, co partner chce ci przekazać.
  • Mów, używając komunikatu „ja” – ma on na celu wyrażenie swoich uczuć, oczekiwań i potrzeb.
  • Zadawaj pytania wyjaśniające – dąż do jasności.
  • Stosuj parafrazę – upewnij się, czy dobrze zrozumiałeś/aś komunikat partnera.
  • Sygnalizuj partnerowi, że go słuchasz, gdy do ciebie mówi – okazuj zaangażowanie w waszą rozmowę.
  • Mów otwarcie i na temat – nie utrudniaj budowania porozumienia, skup się na konkretach; zachowaj jasność.
  • Wczuj się w położenie partnera – okaż empatię. Empatia ułatwia nawiązywanie i utrzymywanie głębokich relacji międzyludzkich.
  • Wyjaśnij z partnerem, co stoi tak naprawdę za waszymi stanowiskami, jakie są wasze ukryte potrzeby.
  • Weź odpowiedzialność za swój konflikt i jeśli nie możesz go rozwiązać samodzielnie, rozważ skorzystanie z pomocy mediatora – osoby neutralnej, niezaangażowanej w konflikt. Taka osoba pomaga skonfliktowanym stronom zrozumieć dynamikę konfliktu i usłyszeć się wzajemnie na nowo.

Rozwiązanie, w którym obie strony odniosą korzyść, możemy wypracować tylko wtedy, gdy konstruktywnie podejdziemy do konfliktu. – Konflikt właściwie rozwiązany będzie dla nas wartością, szansą zmiany, przyczyni się do rozwoju i pogłębienia relacji. Aby rozwiązać konflikt, najpierw należy go zrozumieć. Dzięki komunikacji empatycznej możemy być otwarci na drugiego człowieka, jego intencje i potrzeby – podkreśla trenerka. – Konflikty nie muszą być czymś złym! Każdy dobrze rozwiązany konflikt daje nam satysfakcję na poziomie psychologicznym, więcej doświadczenia, które wniesiemy do przyszłego rozwiązywania konfliktów, a także doświadczenie efektywnej komunikacji.

Natalia Kurzawa, ekspertka rozwiązywania konfliktów, mediatorka sądowa, trenerka mediacji, certyfikowana coach.

Źródło: Dolnośląska Szkoła Wyższa

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze