1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. REKLAMA

Metoda SONAR, czyli jak najlepiej przygotować dziecko do podejmowania decyzji

fot. materiały prasowe
fot. materiały prasowe
Zobacz galerię 3 Zdjęcia
Metodę tę można wykorzystywać do rozwiązywania niemal wszystkich problemów, z jakimi mierzą się dzieci. Dzieci i nastolatki mają skłonność  do czarno – białego postrzegania świata. Decyzje często podejmują pod wpływem chwili. Koncentrują się na obecnej sytuacji, często nie przewidując skutków, które ich działanie może spowodować. A we współczesnym świecie czeka na nie sporo zagrożeń.

Jak więc je przygotować, by z rozwagą odnosiły się do pomysłów obcych ludzi? Jak sprawić, by potrafiły się oprzeć presji rówieśników?

W Boys Town, istniejącej od 1917 roku w USA organizacji opiekuńczej dla osób niepełnoletnich, stworzono autorski program zdroworozsądkowego rodzicielstwa Common Sense Parenting. Jego autorzy odkryli, że  dzieci częściej dokonują dobrych wyborów, kiedy potrafią w uporządkowany sposób przyjrzeć się problemowi i potencjalnym rozwiązaniom.  Tak powstała metoda SONAR (ang. SODAS). Co się kryje pod tym tajemniczym skrótem?

S = Sytuacja (situation)

O = Opcje (options)

N = Niekorzystne strony (disadvantages)

A = Atuty (advantages)

R = Rozwiązanie (solution)

Na co wydać kieszonkowe? Z którymi kolegami się przyjaźnić? Czy lepiej zapisać się na zajęcia sportowe, czy poszukać dorywczej pracy? Życie jest ciągłym podejmowaniem decyzji. Warto dziecko uczyć tego procesu od najmłodszych lat.

Zasady tej techniki są proste. Można ją dostosować do wielu sytuacji. Warto zacząć od drobnej kwestii. Daj dziecku czas, by oswoiło się z procesem, i nie pozwól mu  działać pochopnie. Przed podjęciem każdej tego rodzaju decyzji mogą ją szybko przeanalizować zgodnie z zasadami procesu SONAR.

 fot. materiały prasowe fot. materiały prasowe

Określ sytuację:

Dowiedz się, na czym polega problem. Określenie sytuacji jest czasami najtrudniejsze i najbardziej czasochłonne, bo dzieci często opisują zdarzenia w sposób chaotyczny i bardzo emocjonalny. Poza tym nie zawsze zdają sobie sprawę z wagi problemu. Małe dziecko może sądzić, że wybiegnięcie na jezdnię, żeby złapać piłkę, nie jest niczym złym – jedyne, o czym wtedy myśli, to odzyskanie zabawki. Nie rozumie, że to, co robi, jest niebezpieczne.

Wskazówki, jak pomóc dziecku określić sytuację:

  • Zadawaj konkretne pytania otwarte. Unikaj pytań, na które dziecko może odpowiedzieć jednym słowem: Tak, Nie, Dobrze czy Okej. Zamiast tego pytaj: I co wtedy zrobiłeś?, I co się stało, kiedy to powiedziałeś?
  • Ucz dzieci brać pod uwagę całość sytuacji, a nie tylko jej część. Na przykład pytania, które pozwalają określić, za czyją sprawą, co, kiedy i gdzie się stało, dadzą tobie i dziecku pełny obraz wydarzeń.
  • Podsumowuj uzyskane informacje. Dzieci czasami tak ulegają emocjom towarzyszącym sytuacjom życiowym, że tracą z oczu rzeczywisty problem. Przedstaw sedno sprawy jak najprościej i jak najkonkretniej. Spytaj dziecko, czy prawidłowo opisałeś sytuację.
Wymyślcie możliwe rozwiązania

Kiedy uzyskasz pełny obraz sytuacji, możesz zacząć omawiać z dzieckiem warianty różnych rozwiązań. Większość trudnych sytuacji ma kilka rozwiązań. Dzieci niestety często stosują podejście „wszystko albo nic”. Dostrzegają  tylko jedno wyjście albo chwytają się pierwszego rozwiązania, które przyjdzie im do głowy.

Rolą rodzica jest skłonić dziecko do myślenia. Zadawaj takie pytania, jak: Przychodzi ci do głowy, co jeszcze mogłeś zrobić? albo Co jeszcze rozwiązałoby twój problem? Konsekwentne zadawanie takich pytań pomaga dziecku opanować tok rozumowania potrzebny, by podejmować decyzje bez twojej pomocy.

Wskazówki, jak szukać potencjalnych rozwiązań:

  • Pozwól dziecku samodzielnie wymienić dobre i złe opcje postępowania. Unikaj mówienia mu co ma robić. Naszym celem jest zachęcenie dziecka, by się zastanowiło, jak może rozwiązać sytuację, w której się znalazło.
  • Ogranicz możliwość wyboru do maksymalnie trzech opcji. Większa liczba może zamącić dziecku w głowie. (Zadbaj też, by choć jedna z możliwości była rozsądna i mogła przynieść pozytywny rezultat).
  • Jeśli dziecko ma trudność z wymyśleniem potencjalnych rozwiązań, zaproponuj mu kilka. Zademonstrujesz w ten sposób, że z wielu sytuacji jest więcej niż jedno wyjście.
Zastanów się nad niekorzystnymi stronami i atutami każdej z opcji

Te dwa etapy służą omówieniu przez was minusów i plusów potencjalnych rozwiązań. Pomagają dziecku dostrzec związek pomiędzy obraniem danej drogi a tym, co może potem nastąpić.

Wskazówki, jak analizować niekorzystne strony i atuty każdej opcji:

  • Spytaj dziecko, co sądzi o każdej opcji. Co widzi w niej dobrego, a co złego. Dlaczego uważa, że dane rozwiązanie się sprawdzi albo nie.
  • Pomóż dziecku znaleźć niekorzystne strony i atuty każdej opcji. W niektórych przypadkach będzie to dla niego łatwiejsze, a w innych trudniejsze - dziecko może nie mieć doświadczenia ani wiedzy potrzebnej, by przewidzieć skutki wszystkich wyborów.
Wybierzcie rozwiązanie

Nadszedł czas, by wybrać opcję, która najlepiej się sprawdzi. Szybko podsumuj zalety i wady potencjalnych rozwiązań i poproś dziecko, by wybrało najlepsze.

Wskazówki, jak wybierać rozwiązanie:

  • Upewnij się, że dziecko pamięta dostępne opcje i potencjalne skutki każdej z nich. Twoim celem jest pomóc mu podjąć świadomą decyzję i ugruntować w jego umyśle schemat, który pozwoli mu w przyszłości decydować samodzielnie.
  • Niektóre decyzje są trudne. Jeśli nie trzeba od razu się decydować, daj dziecku czas na zastanowienie.
Oczywiście dzieci czasami wybierają rozwiązania, które niezbyt się podobają rodzicom.

Co wtedy? Jeśli opcja preferowana przez twoje dziecko nikogo nie krzywdzi i nie koliduje z prawem ani z twoimi przekonaniami, pozwól mu postąpić w wybrany sposób.

Kiedy jednak dzieci wpadają na pomysły, których skutki będą szkodliwe dla nich samych lub innych – to reakcja musi być stanowcza. Należy wówczas jasno wyrazić swoje niezadowolenie, wymienić wady takiej decyzji i wyjaśnić dziecku, jakie będą konsekwencje jej podjęcia.

Warto zachęcać dzieci, by podejmowały niektóre decyzje na własną rękę, ale również zapewniać je, że w każdej chwili mogą zwrócić się do ciebie o pomoc. Kiedy decyzja podjęta przez dziecko nie da oczekiwanego rezultatu, postaraj się je pocieszyć i okazać współczucie.

Więcej na ten temat w książce:

 Metoda SONAR, czyli jak najlepiej przygotować dziecko do podejmowania decyzji Metoda SONAR, czyli jak najlepiej przygotować dziecko do podejmowania decyzji

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze