W ciągu ostatnich lat nastąpiła eksplozja literatury i towarzyszącym jej badań nad szczęściem. Bo dążymy, żeby być szczęśliwymi. Psycholog Michael W. Kraus zastanawia się, jakie są koszty poszukiwania szczęścia.
Większość z tych badań ma na celu uzmysłowienie sobie, co sprawia, że ludzie są szczęśliwi lub nieszczęśliwi. Badania koncentrują się na maksymalizacji pozytywnych emocji i minimalizacji negatywnych. Jednak ostatnie dociekania psychologiczne idą w kierunku odpowiedzi, czy szczęście zawsze dobre.
Zbyt dużo szczęścia?
Okazuje się, że można rzeczywiście poczuć zbyt wiele pozytywnych emocji, co źle wpływa na samopoczucie. Gdy stają się one coraz bardziej intensywne, mocno wchodzimy w energię biegunowości, która wymusza wyrównywanie wszystkiego. Po euforii, która nie idzie w parze z tym, co dzieje się w naszym wnętrzu (gdzie może być stłumiony smutek czy złość), nieuchronnie przychodzi załamanie, dół. Poza tym wysokie stopnie euforycznego szczęścia wiążą się ze zwiększonym ryzykiem podejmowania zachowań takich jak wszelkiego rodzaju uzależnienia. Inne badania sugerują, że wysoki stopień pozytywnej emocjonalności i niski negatywnych emocji to cechy manii i psychopatii.
Czy jest zły czas na szczęście?
Emocje są adaptacyjnymi reakcjami fizjologicznymi i motywacyjnymi, które są nam potrzebne do życia w społeczeństwie. Takie podejście sugeruje kolejny potencjalny koszt trwałego szczęścia. Bo ktoś może doświadczać szczęścia w niewłaściwym czasie. Wtedy, gdy grozi mu niebezpieczeństwo. Wówczas odprężenie nie pozwoli mu poczuć agresji, która jest potrzebna do rozpoznania wroga czy zagrożenia. Być ponad takimi sytuacjami można gdy się jest bliżej niż dalej oświecenia.
Czy istnieją złe sposoby dążenia do szczęścia?
Ciągłe dążenie do szczęścia może doprowadzić do rozczarowania, gdy celu jednak się nie osiąga. Tak więc ludzie, którzy ciągle znajdują się w procesie pościgu za szczęściem, mogą się w wyniku tego gorzej czuć. Badania, wspierające ten pogląd, pokazują że ludzie, którzy słuchają muzyki z intencją bycia szczęśliwym mają gorsze samopoczucie niż ci, którzy tak po prostu słuchają sobie muzyki.
Czy istnieją złe rodzaje szczęścia?
Niektóre formy pozytywnych emocji może być dla nas niekorzystne. Na przykład arogancka duma (jest to pozytywna emocja, z którą przez jakiś czas czujemy się dobrze), która jednak wiąże się z próżnością i narcyzmem.