Ochrona przeciwsłoneczna – jak chronić skórę przed fotostarzeniem?

Z każdym rokiem na opakowaniach kremów przeciwsłonecznych pojawia się coraz więcej skrótów, a cyfry są coraz wyższe (chyba także działa zasada, że 50 to nowe 30). Żeby zrozumieć tę całą nomenklaturę, trzeba zacząć od podstaw, czyli od samego światła.

Światło słoneczne składa się ze spektrum promieni: światła widzialnego, ultrafioletowego (powszechnie znanego jako UV) i światła podczerwonego. Każdy z różnych promieni światła w widmie ma inną długość fali. Światło widzialne stanowi około 50 proc. widma światła słonecznego i, jak sama nazwa wskazuje, jest jedyną częścią światła, którą ludzkie oko może wykryć. Część tego widzialnego widma ma szczególnie wysoki poziom energii i jest znana jako światło widzialne o wysokiej energii (high-energy visible light, w skrócie HEVIS lub HEV).

Światło ultrafioletowe jest niewidoczne dla ludzkiego oka i występuje w trzech formach: ultrafiolet A (UVA), ultrafiolet B (UVB) i ultrafiolet C (UVC), który jest blokowany przez ziemską atmosferę i nie dociera do skóry. Światło UV ma krótszą długość fali niż światło widzialne. UVA i UVB to mocni zawodnicy, choć stanowią jedynie około 5 proc. promieni słonecznych. Promienie UVA są mniej intensywne niż UVB, ale jest ich od 30 do 50 razy więcej. Są one też obecne stale, ze stosunkowo równą intensywnością, we wszystkich godzinach dziennych przez cały rok. Promienie UVB są najsilniejsze w południe (tak, to one powodują poparzenia). I jedne, i drugie przechodzą praktycznie bez przeszkód przez chmury i smog.

Na ostatnią część widma światła składają się promienie podczerwone (z ang. infrared, stąd filtr ochronny oznaczany na opakowaniach jako IR). Podobnie jak promienie UV – nie są widoczne dla ludzkiego oka. Stanowią one pozostałe 45 proc. światła. Część tych promieni jest odbijana przez skórę, część penetruje naprawdę głęboko.

Jak to wszystko działa? Światło słoneczne może być dla nas dobre – aktywuje produkcję witaminy D, poprawia nastrój, ale w zbyt dużej dawce powoduje uszkodzenia skóry. Oparzenia słoneczne, fotostarzenie (przedwczesne starzenie się skóry spowodowane słońcem), nieestetyczne przebarwienia i alergie słoneczne to przykłady widocznych uszkodzeń skóry, ale skutki ekspozycji na słońce mogą być jeszcze głębsze, powodując uszkodzenia DNA na poziomie komórkowym, a w konsekwencji choroby skóry. Główną przyczyną wszystkich tych problemów są promienie UV (zarówno UVA, jak i UVB), ale światło widzialne o wysokiej energii (HEV) również obciąża skórę. Wnika głęboko i powoduje stres oksydacyjny, który jest główną przyczyną przedwczesnego starzenia się skóry. Zniszczeniu ulegają włókna kolagenu i elastyny, a skóra traci jędrność i pojawiają się zmarszczki. Światło widzialne sprzyja też hiperpigmentacji, szczególnie jeśli mamy skłonność do przebarwień. Dlatego ważne jest, by stosować produkty ochronne o szerokim spektrum działania – chroniące przed promieniowaniem UVA, UVB, ale też IR (znowu stres oksydacyjny i fotostarzenie!) oraz światłem widzialnym. Nie zapominajmy, że emitowane przez urządzenia elektroniczne (ekrany telefonów komórkowych, komputerów, tabletów) światło niebieskie ma tę samą długość fali 435–500 nm co słoneczne światło HEV.

Ochronę przeciwsłoneczną warto uzupełnić produktami z antyoksydantami, które zmniejszą zniszczenia spowodowane stresem oksydacyjnym, spowolnią procesy fotostarzenia i obniżą ryzyko powstawania przebarwień. Warto szukać serum z witaminami A, C i E, a także kwasem ferulowym czy resweratrolem.