Konstytucja psychofizyczna (prakriti) jest naszym naturalnym stanem (naszym naturalnym rozkładem dosz), który nie zmienia się przez całe życie.
Nie wolno redukować prakriti, tzn. wytrącać kogoś z naturalnego dla niego sposobu funkcjonowania, ponieważ doprowadzi to do choroby. Czasami błędnie rozumiemy przywracanie czyjejś równowagi, budując sztuczne modele. U każdego rozkład właściwości jest indywidualny i stanowi o czyjejś równowadze psychofizycznej. Gdy np. zmusimy nadruchliwą osobę do leżenia cały dzień, to prawdopodobnie spowodujemy u niej stan mniej lub bardziej poważnej nierównowagi. Dlatego właśnie warto poznać swój naturalny rozkład właściwości. Prakriti zazwyczaj się wiąże z dominującą u kogoś doszą, stąd określa się je również jako: vata, pitta, kapha (oraz oczywiście prakriti mieszane, np. pitta-vata, vatta-kapha-pitta itd.). W poniższej tabeli możecie sprawdzić, które właściwości są najbardziej widoczne u osób z poszczególnymi typami konstytucyjnymi.
3 przyczyny choroby wg ajurwedy
Najważniejszy tekst ajurwedy Caraka sanhita wyróżnia 3 podstawowe przyczyny złego zdrowia:
1. Błędne używanie zmysłów (szczególne widzenia, słyszenia i jedzenia):
a. niewystarczające (deprywacja sensoryczna),
b. nadmierne (np. przejadanie się),
c. niewłaściwe (np. czytanie w ciemnościach).
2. Nieakceptowanie przemiany (parinama)
Nieakceptowanie zachodzących zmian (związanych z porami roku, etapami życia, porami dnia, bieżącymi wydarzeniami).
3. Brak uważności (prajna-aparadha)
Wg Caraka sanhity jest to główna przyczyna chorób. Tu warto zauważyć, że joga także brak świadomości (avidya) uznaje za podstawową przyczynę cierpienia (kleśę).
3 filary ajurwedy i 3 środki diagnozy
3 filary ajurwedy to:
- Przyczyna choroby (hetu)
- Symptomy (lingam)
- Postępowanie lecznicze (aśadam)
Nie możemy stosować postępowania leczniczego na podstawie samych objawów. Podobne objawy będziemy leczyć w rozmaity sposób, zależnie od przyczyny, która wywołuje symptom.
3 środki diagnozy to:
- Oglądanie chorego (parśana)
- Badanie palpacyjne (sparśana) /w tym także diagnoza z pulsu/
- Zadawanie pytań (praśana)
Istotne czynniki w diagnozie chorego
Caraka sanhita każe zwracać uwagę w diagnozie chorego na następujące czynniki:
1. Które właściwości są niezrównoważone u pacjenta?
2. Która dhatu (układ ciała: np. mięśniowy, krwionośny itd.) jest niezrównoważona?
3. Jakie jest agni (metabolizm)?
4. Jaka jest konstytucja ajurwedyjska pacjenta?
5. Jaki jest wiek pacjenta?
6. Siła osoby badanej.
7. Czas (pora roku) i otoczenie.
8. Jakie są nawyki i przyzwyczajenia pacjenta?
9. Dieta pacjenta.
10. Stan umysłu pacjenta (stopień otwartości na leczenie).
Brmhana i langhana
W ajurwedzie wyróżnia się 2 sposoby leczenia: brmhana [czyt. brimana] i langhana. Brmhana oznacza leczenie przez zwiększanie, dodawanie; langhana – przez redukcję. Poniższy diagram przedstawia klasyczny sposób rozumienia brmhana / langhana w ajurwedzie.
Jak widać, większość terapii należy do grupy langhana (leczenia przez redukcję), szczególnie obecnie, gdy większość problemów zdrowotnych bierze się od nadmiaru jakiegoś czynnika (jedzenia, stagnacji, jednostronnej aktywności, cukru, stresu etc.).
W swojej książce Yoga Makaranda (napisanej ponoć w ciągu 3 dni w latach 30-tych XX wieku) Krishnamacharya dokonuje przełożenia idei brmhana / langhana na język jogi. Jego koncepcję przedstawia poniższa tabela.
Efekt brmhana i langhana możemy ponadto uzyskać przez odpowiednią wizualizację.
Strona osobista i blog Autora: . Strona Pracowni Jogi w Krakowie: www.joga-krakow.pl