1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Zdrowie

Książki o mózgu - 6 propozycji, które warto znać 

O mózg trzeba dbać - by był wypoczęty, odżywiony i zaopiekowany. Warto go też stymulować, co nie oznacza przestymulować. (Fot. iStock)
O mózg trzeba dbać - by był wypoczęty, odżywiony i zaopiekowany. Warto go też stymulować, co nie oznacza przestymulować. (Fot. iStock)
Zobacz galerię 8 Zdjęć
Dziś badania nad mózgiem należą do najważniejszych i najczęściej podejmowanych przez naukowców, nic więc dziwnego, że pojawia się coraz więcej popularnonaukowych publikacji, które wyjaśniają, co dzieje się w naszych głowach. I co najważniejsze, co robić, by żyło się nam lepiej. Oto kilka interesujących książek o mózgu.

„Mózg odporny na stres”, Melanie Greenberg

Stres to jeden z największych problemów współczesnego człowieka. A właściwie nie sam stres, co nieumiejętność radzenia sobie z nim. Dużo napisano już o tym, że stres to reakcja fizjologiczna na sytuację potencjalnego zagrożenia, której nie sposób wyeliminować, bo jest nam ewolucyjnie potrzebna do przeżycia. Mózg ma jednak wspaniałą właściwość, tzw. neuroplastyczność, co oznacza, że możemy wciąż tworzyć nowe połączenia nerwowe. Dzięki nim będziemy widzieć problem szerzej i tym samym spowalniać impulsywne działania wynikające z nadaktywności najbardziej pierwotnych obszarów mózgu, zwłaszcza ciała migdałowatego. Książka dr psychologii Melanie Greenberg poświęcona jest właśnie metodom i ćwiczeniom, które pozwalają wypracować taki lepszy dostęp do racjonalnych zasobów naszego umysłu. Specjaliści alarmują, że pandemia koronawirusa wywołuje w wielu osobach stan przewlekłego stresu, którego skutki odbiją się na ich zdrowiu fizycznym i psychicznym. Tym bardziej warto więc samodzielnie dbać o swój dobrostan. 

 „Mózg odporny na stres„, Melanie Greenberg, Wydawnictwo Rebis „Mózg odporny na stres„, Melanie Greenberg, Wydawnictwo Rebis

„Wyloguj swój mózg”, Anders Hansen

W każdej sekundzie jesteśmy wprost bombardowani nowych informacjami. I to w dużej mierze na własne życzenie, ponieważ prawie nie rozstajemy się ze smarfonem. Anders Hansen przytacza statystyki, z których wynika, że nie tylko dotykamy komórki średnio ponad 2,5 tys. razy dziennie (niektórzy robią to nawet w nocy), ale i duża część z nas wolałaby raczej stracić na jeden dzień głos niż właśnie komórkę... Jak to możliwe?! Ano dlatego, że korzystanie z niej podnosi poziom dopaminy, neuroprzekaźnika, który odgrywa ważną rolę w układzie nagrody w mózgu, więc o uzależnienie nietrudno. Z drugiej strony mózg musi przetworzyć każdą otrzymana informację, i im ich więcej – tym bardziej jest zmęczony. W efekcie jest nam trudniej skupić się na jednej czynności czy rozmowie, zapamiętać nowe rzeczy, okazywać empatię, budować bliskie relacje. Nowe technologie oddają nieocenione zasługi –  o czym mogliśmy przekonać się w czasie izolacji, której doświadczyliśmy tej wiosny – jednak to tylko narzędzie i warto korzystać z niego w określonym celu. A od czasu do czasu zrobić sobie cyfrowy detoks.

 „Wyloguj swój mózg”, Anders Hansen, Wydawnictwo Znak „Wyloguj swój mózg”, Anders Hansen, Wydawnictwo Znak

„Mózg. Rozwiń swój potencjał”, Sylwester Kowalski

Jak już wiemy, mózg jest neuroplastyczny, czyli komórki nerwowe są w stanie stale tworzyć nowe połączenia między sobą, żeby usprawnić przepływ informacji sobą. Jednak powstają one wtedy, gdy są potrzebne. Stąd tak istotne jest ćwiczenie pamięci i uczenie się przez całe życie. Oczywiście, mózg starzeje się jak cały organizm, jednak jeśli będziemy go odpowiednio stymulować, dłużej pozostanie on w dobrej formie. Odpowiednio nie oznacza więc przestymulowania (o ich skutkach dla psychiki opowiada polecana wcześniej książka Hansena), a zdrowe proporcje między zaangażowaniem i relaksem. W poradniku trenera Sylwestra Kowalskie poza ćwiczenia, wskazówkami i technikami rozwojowymi znalazły się więc i wskazówki, jak zadbać o to, by nasz mózg był wypoczęty, odżywiony i zaopiekowany.

 „Mózg. Rozwiń swój potencjał”, Sylwester Kowalski, Wydawnictwo Zwierciadło „Mózg. Rozwiń swój potencjał”, Sylwester Kowalski, Wydawnictwo Zwierciadło

„Zasłuchany mózg. Co się dzieje w głowie, gdy słuchasz muzyki”,  Daniel J.Levitin

Jestem przekonana, że pytanie zawarte w tytule książki nurtuje nie tylko mnie. Bo jak wytłumaczyć, że niektóre dźwięki drażnią, przeszkadzają, a inne niosą spokój albo pobudzają do działania? (I to bez względu na indywidualne preferencje. Albo przynajmniej w części niezależnie od nich) Jaka jest zależność między charakterem a utworami, jakich słuchamy? Co właściwie kształtuje nasz gust muzyczny? Autor, Daniel J.Levitin ma wszelkie podstawy, by spróbować nam to wyjaśnić – zanim został neurobiologiem, był muzykiem rockowym a potem producentem muzycznym. W książce dosłownie rozkłada dźwięki i ich percepcję przez mózg na czynniki pierwsze. To, przyznaję, miejscami utrudnia lekturę. Zatem jeśli początek okaże się zbyt techniczny, proponuję czytać nie po kolei i wrócić do definicji terminów muzycznych, gdy już na tyle wciągniemy się w temat, że zechcemy lepiej poznać teorię. 

 „Zasłuchany mózg. Co się dzieje w głowie, gdy słuchasz muzyki”,  Daniel J.Levitin, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego „Zasłuchany mózg. Co się dzieje w głowie, gdy słuchasz muzyki”,  Daniel J.Levitin, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

„Nie tylko mózg. Opowieści psychiatry o ludzkim umyśle”,  Dominika Dudek, Maria Mazurek

Ta książka opowiada nie o samym organie, ale o naszym „ja”, które na bazie mózgu powstaje. To zbiór rozmów krakowskiej dziennikarki z prof. psychiatrii Dominiką Dudek, uszeregowany tematycznie – pojawia się tu m.in. wątek chorób psychicznych, depresji, starzeniu się, religijności. To nie poradnik, choć wśród przywoływanych historii niejeden czytelnik rozpozna własne przeżycia, znajdzie pocieszenie czy nawet dostrzeże rozwiązania swoich problemów, a przede wszystkim opowieść o kruchości człowieka.  

 „Nie tylko mózg. Opowieści psychiatry o ludzkim umyśle”,  Dominika Dudek, Maria Mazurek, Wydawnictwo Mando „Nie tylko mózg. Opowieści psychiatry o ludzkim umyśle”,  Dominika Dudek, Maria Mazurek, Wydawnictwo Mando

„Emocje i nastrój. Jak je zrozumieć i kształtować”, Daniel Jerzy Żyżniewski

„Dlaczego ktoś przeżywa emocje tak jakby świat dopiero się zaczynał lub już kończył, oscylując w rozmaitych sytuacjach od jednej skrajności do drugiej – zwłaszcza wtedy gdy sprawy nie idą zgodnie z ich oczekiwaniami” – zastanawia się autor książki, psycholog, neuropsycholog kliniczny Daniel Jerzy Żyżniewski i wyjaśnia, że za naszą reakcję odpowiada całe wcześniejsze doświadczenie życiowe. Emocje nie są bowiem niczym innym jak sposobem radzenia sobie z zagrażającym bodźcem zewnętrznym rozpoznawanym za pomocą zmysłów. Popularny podział na emocje pozytywne i negatywne jest w gruncie rzeczy niewłaściwy, ponieważ z perspektywy ewolucyjnej wszystkie są potrzebne. Ważne, by zostały prawidłowo ukształtowane, co zależy przede wszystkim od doświadczeń z okresu rozwojowego. Jednak nie jesteśmy skazani na dźwiganie balastu z dzieciństwa przez całe życie! Autor dzieli się z nami swoją wiedzą i proponuje praktyczne rozwiązania, które pozwolą lepiej poznać swoją emocjonalność i wpływać na nią.

 „Emocje i nastrój. Jak je zrozumieć i kształtować”, Daniel Jerzy Żyżniewski, Wydawnictwo Zwierciadło „Emocje i nastrój. Jak je zrozumieć i kształtować”, Daniel Jerzy Żyżniewski, Wydawnictwo Zwierciadło

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Emocje i nastrój
Autopromocja
Emocje i nastrój Daniel Jerzy Żyżniewski Zobacz ofertę promocyjną
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze