Istnieje wiele ziół, dzięki którym możemy wzmocnić organizm, usunąć wolne rodniki, a także zredukować stany zapalne. Mają sprawdzone działanie bakteriobójcze, wirusobójcze, czy grzybobójcze. Iwona Wierzbicka, dietetyczka kliniczna, w książce „Jak wzmocnić odporność” wymienia ponad 10 ziół do stosowania przy infekcjach i na wzmocnienie odporności.
Artemizyna (Artemisia Annua L)
Liście rocznego piołunu, Artemisia annua (Fot. iStock)
Artemizyna to wyciąg z bylicy rocznej. W standardowej suplementacji stosuje się dawki rzędu 400–800 miligramów na dobę.
Preparat wspomaga funkcje systemu odpornościowego i ułatwia walkę z chorobotwórczymi mikroorganizmami. Jest szczególnie polecany osobom osłabionym, borykającym się z chorobami autoimmunologicznymi oraz nawracającymi infekcjami i zakażeniami o różnym podłożu (bakteryjnymi, grzybiczymi, drożdżakowymi). Suplementacja może również wspierać terapię boreliozy i koinfekcji oraz chorób nowotworowych.
Artemizyna wykazuje niezwykle szerokie spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego. Ogranicza zdolność replikacji wirusów wywołujących zapalenie wątroby typu B oraz C i zwalcza wirusy ludzkiej opryszczki. Jako jeden z niewielu związków unieszkodliwia odpowiedzialne za rozwój malarii pierwotniaki zarodźca sierpowatego (Plasmodium falciparum). Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) terapie skojarzone oparte na artemizynie (ACT) są najskuteczniejszymi dostępnymi lekami przeciwko malarii.
Ekstrakty z bylicy rocznej z powodzeniem stosuje się w leczeniu boreliozy i towarzyszących jej koifekcji. Artemizyna i jej pochodne łatwo niszczą odpowiedzialne za boreliozę bakterie Borrelia burgdorferi oraz bakterie z rodzaju Babezja. Ponadto pobudzają naturalne mechanizmy obronne organizmu do walki z tego typu patogenami.
Artemizyny nie mogą stosować osoby z alergią na bylicę.
Brodziuszka wiechowata (Andrographis paniculata)
Andrographis paniculata (Fot. iStock)
Brodziuszka wykazuje działanie przeciw lekoopornym bakteriom Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty). Wywołuje on różne choroby, łącznie z zagrażającymi życiu zakażeniami krwiobiegu, zapaleniem płuc i zakażeniem pooperacyjnym. Wykazała także aktywność przeciwko Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej), opornemu na leczenie patogenowi odpowiedzialnemu za poważne choroby związane z zapaleniem płuc i sepsą. Ponadto wykazuje działanie antywirusowe, antynowotworowe oraz przeciwpasożytnicze przeciwko Ascaris lumbricoide (glista ludzka).
Redukuje wszystkie objawy przeziębienia, w tym bóle uszu, ból głowy, kaszel, gorączkę i zmęczenie (dawkowanie 100 mg brodziuszki dwa razy dziennie przez pięć dni). 1200 mg brodziuszki zmniejszyło wszystkie mierzalne i obserwowalne objawy przeziębienia już po drugim dniu. U dorosłych pacjentów z łagodnym do umiarkowanego zapaleniem jelit leczonych dawką 1200–1800 mg była znacznie większa pozytywna odpowiedź w porównaniu z grupą biorącą placebo.
Brodziuszka jest uważana za naturalne uzupełnienie w tradycyjnych metodach leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (zmniejsza opuchliznę), wspomaga wątrobę, pracę jelit.
Tarczyca bajkalska (Scutellaria baicalensis)
Jarmułka bajkalska - roślina lecznicza o niebieskich kwiatach (Fot. iStock)
Tarczyca ma działanie przeciwalergiczne i przeciwastmatyczne, przeciwzapalne i przeciwartretyczne, żółciopędne i antyhepatotoksyczne, przeciwmiażdżycowe i przeciwzakrzepowe, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe i cytotoksyczne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne.
Flawonoidy tarczycy były badane pod kątem ich działania przeciwwirusowego. Stwierdzono ich efekt hamujący w stosunku do wirusów Epstein-Barra (EBV-EA). Właściwości przeciwwirusowe flawonoidów tarczycy bajkalskiej zostały wykazane również w stosunku do wirusów grypy, a nawet wirusów HIV-1. Tarczyca bajkalska wspomaga ponadto wątrobę i stawy.
Nagietek lekarski (Calendula offcinalis)
Kwiaty nagietka (Fot. iStock)
Napar z kwiatu nagietka wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i żółci, wykorzystywany jest w łagodzeniu dolegliwości żołądka i jelit, łagodzi skurcze przewodu pokarmowego, może być stosowany przy bólu po operacjach żołądka i dróg żółciowych, łagodzi objawy niestrawności, działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, wzmacnia odporność organizmu, niszczy niektóre paciorkowce i gronkowce. Ułatwia gojenie się ran i leczenie stanów zapalnych, ma także działanie przeciwgrzybicze.
Stosowanie kwiatów nagietka: napar do picia – łyżka stołowa kwiatów na 300 mililitrów świeżo zagotowanej wody. Parzenie pod przykryciem przez 10 minut. Napar odstawiamy do ostygnięcia i przecedzamy. Zaleca się spożywać trzy szklanki dziennie, każda na godzinę przed posiłkiem.
Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis)
Świeży rozmaryn (Fot. iStock)
Rozmaryn stabilizuje błony biologiczne, działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie, przeciwmutagennie, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, przeciwwirusowo i przeciwnowotworowo.
Traganek błoniasty (Astragalus membranaceus)
Traganek błotniasty korzeń (Fot. iStock)
Traganek aktywuje i wzmaga wydzielanie antywirusowego interferonu. Ma właściwości antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe, antymutagenne, adaptogenne i moczopędne.
Można go stosować w nawracających infekcjach, stanach zapalnych, przy uszkodzeniu wątroby, w wirusowym zapaleniu wątroby, przy grypie, wrzodach żołądka i dwunastnicy, przy neurodermatozie czy cukrzycy. Może być pomocny również w sytuacjach stresowych. Dawki sproszkowanego korzenia zalecane w medycynie chińskiej wynoszą nawet 9–30 gramów dziennie.
Koci pazur – Vilcacora Cat’s claw (Uncaria tomentosa, Vilcacora)
Kora lecznicza Uncaria tomentosa (Fot. iStock)
Koci pazur wzmacnia organizm i aktywizuje jego naturalne mechanizmy obronne. Wpływa na szereg komponentów układu immunologicznego. Wiele związków zawartych w korze wykazuje zdolność do wymiatania z organizmu nadmiaru wolnych rodników i tłumienia przewlekłych stanów zapalnych. Przeciwzapalne właściwości ekstraktów z kory z bardzo dobrym skutkiem są wykorzystywane w leczeniu stanów zapalnych kości i stawów.
Vilcacora poprawia trawienie i korzystnie wpływa na układ pokarmowy.
Rdestowiec japoński (Polygonum cuspidatum)
Działa antyoksydacyjnie, ponieważ zawiera resweratrol, wspomaga detoksykację, pracę wątroby, poprawia koncentrację i zmniejsza stany zapalne.
Żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus)
Poprawia tolerancję na stres, wpływa korzystnie na pracę układu nerwowego, poprawia odporność na wirusy i bakterie, działa adaptogennie.
Szczeć pospolita (Dipsacus sylvestris)
Ma zdolność do zabijania krętków borelii, poprawia pracę układu pokarmowego, wspiera i detoksykuje wątrobę, zmniejsza stany zapalne, zmniejsza dolegliwości stawowe.
Sarsaparilla (Hemidesmus indicus)
Cechuje się właściwościami moczopędnymi, przeciwreumatycznymi, przeciwzapalnymi, wykrztuśnymi, odtruwającymi, napotnymi, a także przeciwgorączkowymi. Wspomaga walkę z boreliozą, poprawia stan skóry i jelit. Wzmacnia odporność organizmu, chroni wątrobę i nerki.
Na podstawie M.E. Senderski, Zioła, praktyczny poradnik o ziołach i ziołolecznictwie, Wydawnictwo K.E. Liber, Warszawa 2009.
Fragmenty z książki Iwony Wierzbickiej „Jak wzmocnić odporność. Dieta, styl życia, umysł, suplementy”.