Hydrofobia to irracjonalny lęk przed wodą. I to nie zawsze i nie tylko przed rwącą rzeką czy wzburzonym morzem, w cięższej postaci u osób cierpiących na hydrofobię paniczny strach wywołuje również deszcz czy woda płynąca z kranu. W poniższym artykule piszemy o tym, czym jest hydrofobia, jakie są jej przyczyny i metody leczenia.
Hydrofobia to forma fobii, zaliczająca się do kategorii zaburzeń lękowych. Nie trudno sobie wyobrazić, jak bardzo silny lęk przed wodą może utrudniać codzienność - woda stanowi przecież nieodłączny element naszego życia. Na szczęście podobnie jak wiele innych zaburzeń lękowych, hydrofobię można leczyć w procesie psychoterapii, a także w cięższych przypadkach również farmakologicznie.
O ile respekt przed tonią jeziora, czy rozbujanym wiatrem morzem zdarza się wielu z nas, o tyle paniczny lęk przed kąpielą w wannie, a nawet zmoczeniem rąk dotyczy osób z zaburzeniem lękowym przed wodą, czyli właśnie hydrofobią. Hydrofobicy najchętniej omijaliby ją szerokim łukiem, każdy nawet najmniejszy kontakt z wodą wywołuje w nich bowiem silny lęk. Towarzyszą mu silne symptomy fizjologiczne, takie jak przyspieszone bicie serca, pocenie się, drżenie ciała, zawroty głowy, a nawet nudności.
Czytaj także: Mizofonia – co to za choroba? Przyczyny, objawy i leczenie
O ile pływania w morzu, wodnych parków rozrywki czy surfowania po morskich falach można spokojnie uniknąć, o tyle regularnych kąpieli, nalewania wody do czajnika czy ulewy, która łapie nas w czasie powrotu do domu już trudniej. Podobnie jak inne fobie, takie jak klaustrofobia czy agorafobia, hydrofobia może prowadzić do wycofania i ograniczenia kontaktów społecznych.
Czytaj także: Skąd się biorą nasze lęki
Skąd bierze się irracjonalny lęk przed wodą? Hydrofobia jest zazwyczaj nabyta, choć badania potwierdzają wrodzoną predyspozycję do lęków. Bardziej podatni na hydrofobię są też ludzie żyjący w ciągłym stresie, a także mający inne fobie.
Lęk przed wodą może mieć różne przyczyny: zarówno traumatyczne doświadczenia, takie jak chociażby wrzucenie na głęboką wodę w czasie nauki pływania, bycie świadkiem tonięcia albo słuchanie opowieści o topielcach, wodnikach i groźnych stworach zamieszkujących głębiny, którymi faszerowano nas często w dzieciństwie.
Czytaj także: Strach, lęk, fobia – jak je pokonać? Rozmowa z Wojciechem Eichelbergerem
Niesamowite historie o demonach i potworach wodnikach i pannach wodnych zamieszkujących głębiny znane były już w starożytności. Obfituje w nie folklor wielu kultur. Wiele tego typu opowieści można znaleźć w książce „Legendarne potwory wodne” autorstwa Katarzyny Jasińskiej. Autorka opisała i zilustrowała około dwudziestu mieszkańców jezior, mórz i oceanów znanych z legend i mitologii z różnych stron świata, w tym najsłynniejszych takich jak potwór ze szkockiego jeziora Loch Ness, Ketos, potwór morski z mitologii grackiej czy Makara stwór wodny przedstawiany z paszczą krokodyla i ogonem ryby z mitologii indyjskiej.
Zaburzenia lękowe zazwyczaj diagnozują i leczą psycholodzy i psychiatrzy. Diagnoza opiera się na wywiadach klinicznych i kwestionariuszach oceniających poziom lęku, a do najczęstszych metod leczenie zalicza się:
- terapię poznawczo-behawioralna (CBT): metoda polega na identyfikacji i zmianie negatywnych wzorców myślenia, które prowadzą do lęku.
- metodę stopniowej ekspozycji: systematyczne i kontrolowane wystawianie pacjenta na kontakt z wodą, aby stopniowo zmniejszyć lęk.
- techniki relaksacyjne: medytacja, joga i techniki oddechowe mogą pomóc w redukcji ogólnego poziomu lęku.
- terapię farmakologiczną: w ciężkich przypadkach hydrofobii może być konieczność stosowania leków przeciwlękowych lub antydepresyjnych.
Hydrofobia to zaburzenie lękowe, objawiające się nieuzasadnionym lękiem przed wodą w każdej postaci. Podobnie jak inne fobie, hydrofobia może znacząco utrudniać życie, uniemożliwiając codzienne obowiązki, ale również ograniczając życie towarzyskie. Zrozumienie przyczyn i objawów hydrofobii oraz poddanie się odpowiednim metodom leczenia (psychoterapii i w razie potrzeby farmakoterapii) oraz zastosowanie strategii radzenia sobie z lękiem wypracowanych z terapeutą, może pomóc osobom cierpiącym na hydrofobię radzić sobie w sytuacjach, kiedy pojawia się silny lęk związany z wodą.