1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Zdrowie

Dieta Pięciu Przemian

Kuchnia według Pięciu Przemian wymaga pasji i czasu, ale nie dajmy się zwariować – to, co pomaga zachować zdrową sylwetkę i dobre zdrowie, daje się sprowadzić do kilku zasad. (fot. iStock)
Kuchnia według Pięciu Przemian wymaga pasji i czasu, ale nie dajmy się zwariować – to, co pomaga zachować zdrową sylwetkę i dobre zdrowie, daje się sprowadzić do kilku zasad. (fot. iStock)
Lato to Przemiana Ognia i gorzki smak – jak w lekko przypalonych potrawach. Odżywiając się zgodnie z filozofią Pięciu Przemian, odczujesz harmonię ze sobą i ze światem. Będziesz mieć więcej energii, staniesz się bardziej pogodna i uzyskasz optymalną wagę i masę ciała.

Chińczycy od wieków dostrzegali związek człowieka z przyrodą. Żyjemy zgodnie z jej rytmami, zasadami. Podlegamy zmianom, podobnie jak sama natura – od narodzin aż do kresu przemijania. Zasada Pięciu Przemian obowiązuje na każdym poziomie – galaktyk i bakterii, w ciele i w psychice, w najbliższym parku, w Paryżu i w Koluszkach. Gdy zastosujemy także dietę Pięciu Przemian – zyska na tym nasze samopoczucie i zdrowie.

Nie jest to krótkotrwała dieta, a sposób żywienia, sprawdzony przez tysiąclecia, który pozwala na zachowanie zdrowia i równowagi psychofizycznej przez długie lata. Z początku reguły Pięciu Przemian mogą wydać się zbyt skomplikowane, bo trzeba wniknąć w zasady funkcjonowania natury. I szanując jej prawa, korzystać z dobrodziejstw. Też poprzez obserwację siebie, bo przecież i my reprezentujemy naturę i jej prawa – w naszych organizmach nieustannie odbywają się przemiany zgodne z zegarem i rytmem biologicznym, strukturą i funkcjonowaniem narządów, wrodzonymi lub nabytymi skłonnościami, wpływem otoczenia i warunkami, w jakich żyjemy… Wiedza ta pozwala, by poprzez odpowiednio dobrane składniki diety zapobiegać chorobom, a w razie zachorowań leczyć konkretne schorzenie jedzeniem.

Filozofia Pięciu Przemian

Obraz świata według filozofii chińskiej i ajurwerdyjskiej przedstawia się w pięciu elementach i ich nieustających przemianach. Odwieczny cykl zmian w naturze symbolizuje uniwersalne prawa przyrody, w każdym zakątku świata i w każdym zakątku naszego ducha i ciała. Rządzi porami roku, wpływa na jakość naszego pokarmu.

Jest pięć elementów stanowiących podstawę świata materialnego: Drzewo, Ogień, Ziemia, Metal i Woda. Każdemu z nich przypisane są analogicznie: jedna spośród pięciu pór roku (wiosna, lato, przełom pór, jesień i zima), jeden spośród pięciu kierunków świata (wschód, południe, środek, zachód i północ), jeden spośród pięciu smaków (kwaśny, gorzki, słodki, ostry i słony), zapach, klimat, faza rozwoju, narząd zmysłu, dźwięk, kolor itd. Niedobór lub nadmiar któregoś z żywiołów oddziałuje na ludzki organizm – zdrowie i samopoczucie. Należy dążyć do tego, by wszystkie elementy były ze sobą w równowadze i żebyśmy umieli rozpoznać, co nam służy i czego nam najbardziej potrzeba, uwzględniając własną konstrukcję psychofizyczną, budowę ciała, pory roku czy etap życia, na którym się znajdujemy. Przy tym należy pamiętać, że świat podlega nieustającym przemianom i my sami też wciąż się zmieniamy.

Prawo Pięciu Elementów rozpisano w odpowiedniej kolejności na okręgu koła: Drzewo, Ogień, Ziemia, Metal i Woda. – Ta kolejność nie jest przypadkowa – twierdzi Wanda Karpińska, farmaceutka i naturoterapeutka – Oznacza uporządkowane zależności między poszczególnymi elementami. Energia krąży w organizmie od momentu urodzenia aż do śmierci, przechodząc w ruchu kołowym, zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara, przez wszystkie pięć elementów. To tzw. obieg karmiący, obieg odżywczy, ponieważ narząd poprzedzający karmi narząd następujący po nim, zasila go energią.

Co to oznacza? To, że gdy mamy np. kłopoty z sercem, to trzeba wzmocnić też wątrobę i nerki (Drewno zasila Ogień), a astmę lub zapalenie płuc leczymy, pobudzając do pracy śledzionę. Jak je wzmacniać? Poprzez odpowiednią dietę Pięciu Przemian, dobierając przyprawy i zioła zgodnie z zasadami.

Zgodnie z cyklem

Ale czymże są owe przemiany? Odwiecznym cyklem życia i umierania. Wiosna to Przemiana Drzewa (narodziny i wzrost – smak kwaśny, jak smak młodych pędów roślin). Lato – Przemiana Ognia (szczyt rozwoju – smak gorzki, jak w lekko przypalonych potrawach). Późne Lato – Przemiana Ziemi (dojrzałość – smak słodki, jak dojrzałych owoców). Jesień – Przemiana Metalu (suszenie, więdnięcie – smak ostry, jak suszonych ziół). Zima – Przemiana Wody (odpoczynek i zbieranie sił do powtórnych narodzin i przemian, by odtworzyć kolejny cykl – smak słony, jak wodorosty i owoce morza).

Zabierając się do gotowania, trzeba przestrzegać powyższego porządku i dobierać składniki z nim zgodne, czyli po kolei: smak kwaśny – smak gorzki – smak słodki – smak ostry – smak słony – znowu smak kwaśny itd. Jeśli pomylimy kolejność, musimy dodawać tak, by powtórzyć cykl i dojść do pożądanego porządku.

Spróbujmy to uprościć i zastosować w swojej kuchni na przykładzie konkretnego dania. Co powiesz na ryż z jabłkami? Najpierw rozgrzej garnek i już jesteś w Przemianie Ognia. Dodaj sok jabłkowy, pokrojone jabłka oraz cynamon (Przemiana Ziemi). Teraz kardamon i utarty imbir (Przemiana Metalu). Następnie odrobinę soli (Przemiana Wody), utartą skórkę cytryny (Przemiana Drzewa), trochę kakao (Ogień), syrop klonowy (Ziemia), dołóż ugotowany ryż (Metal) i nieco masła (Ziemia). Całość podgrzej i posyp orzechami włoskimi (przepis pochodzi z książki „Gotowanie według Pięciu Przemian. 184 przepisy dla wzmocnienia duszy i ciała”, Barbary Temelie i Beatrice Trebuth).

Równowaga w diecie Pięciu Przemian

Gdy przygotowujesz potrawy zgodnie z powyższymi zasadami, naśladujesz odwieczny rytm natury Pięciu Przemian w przyrodzie. Jesteś z nią w harmonii i zgodzie. Odbiegając od praw natury, lekceważąc je lub ingerując w nie (np. poprzez spożywanie żywności modyfikowanej genetycznie czy konserwowanej chemicznie), doprowadzasz swój organizm do rozstroju i chorób. Wykorzystując starożytną, sprawdzoną przez wieki wiedzę (pomocna będzie tabela Pięciu Przemian), możesz za pomocą jedzenia (właściwości i koloru produktu oraz pory roku, w której wzrasta) wpływać na organizm – np. biała rzodkiew wzmacnia płuca (Metal), pomarańczowa marchew leczy śledzionę, a czarna fasola – nerki.

W odżywianiu się zgodnie z cyklem Pięciu Przemian ważne jest także to, czy jesteśmy bardziej Yin, czy bardziej Yang. Oba te elementy powinny być w równowadze, zatem osoby, u których przeważa Yin (blade, z niskim poziomem energii, szybko marznące, ospałe), powinny jeść potrawy rozgrzewające, energetyczne, np. czosnek, cebulę, czarną fasolę, i używać przypraw, które rozgrzewają – pieprzu, cynamonu, majeranku itd. Z kolei osoby Yang (stale jest im gorąco, mają zaróżowioną cerę, są głośne, wybuchowe) dla równowagi powinny spożywać produkty ochładzające – owoce, warzywa, soki, zieloną herbatę, miętę itd.

W naszym klimacie, w którym przeważają dni chłodne i pochmurne (poza okresem letnim), powinniśmy zjadać więcej potraw rozgrzewających. Oczywiście, uwzględniając przy tym także naszą różnorodność – typ konstytucji (zimna, gorąca, wilgotna, sucha), posiadaną grupę krwi, nietolerancje pokarmowe, alergie czy inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Jedną z takich potraw jest np. dobrze nam znany rosół – kto by pomyślał, że jest jak najbardziej zgodny z filozofią Pięciu Przemian!

Zasady diety Pięciu Przemian

Kuchnia według Pięciu Przemian wymaga pasji i czasu, ale nie dajmy się zwariować – to, co pomaga zachować zdrową sylwetkę i dobre zdrowie, daje się sprowadzić do kilku zasad:

  1. Żywność powinna być jak najmniej przetworzona – unikaj produktów mrożonych, zawierających konserwanty, odgrzewanych w mikrofalówce, modyfikowanych genetyczne – sprawdzaj pochodzenie składników, szukaj tych z certyfikatami ekologicznymi.
  2. Sięgaj po to, co bliskie natury.
  3. Używaj przypraw w określonej kolejności i w odstępach czasowych – Iwona Kozak, nauczycielka ajurwedyjskiego stylu życia, radzi: najpierw zawsze przyprawy twarde, np. gorczyca, potem sól, następnie ziarna (np. kminu), potem przyprawy zmielone (np. kurkuma), dalej suche (np. bazylia), a na końcu świeże. Każdą z tych przypraw zagrzej tak długo w oleju, aby uwolniła aromat (ok. 30–60 sekund), a potem dodawaj następną, czekaj, aż poczujesz aromat, i następną....
  4. Sprawdzaj, co ci służy, a co nie, i jedz to, po czym dobrze się czujesz.

Odżywiając się zgodnie z filozofią Pięciu Przemian, odczujesz harmonię ze sobą i ze światem. Będziesz mieć więcej energii, staniesz się bardziej pogodna i uzyskasz optymalną wagę i masę ciała.

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze