Grzyby nie cieszą się najlepszą reputacją. Choć nie są postrzegane jako niezdrowe, to często słyszy się, że ze względu na ich nikłą wartość odżywczą nie warto włączać ich do codziennej diety.
Prawda jest natomiast taka, że naukowcy już nie raz udowodnili, że grzyby zawierają cenne związki, zwiększające odporność organizmu, a nawet sprzyjające walce z rakiem. Podgrzybki, kurki, prawdziwki, maślaki, koźlarze – to tylko niektóre z grzybów dostępnych w Polsce, docenianych za oryginalny smak i chętnie zbieranych. Można przyrządzać je na wiele sposobów: suszyć, marynować, dusić, przygotowywać na ich bazie zupy, sosy i nadzienie do różnych potraw. Oto dlaczego warto włączyć je do naszego menu…
• Mają dużą wartość odżywczą
Choć grzyby dostarczają bardzo niewielu kalorii (100 g to zaledwie 20-60 kcal) i są ubogie w tłuszcz, cholesterol czy sód, to znajdziemy w nich:
• witaminy z grupy B, w tym B2, B3, B5, które wspomagają metabolizm komórkowy oraz zapewniają prawidłową pracę układu nerwowego;
• selen, który ma działanie przeciwutleniające – chroni komórki organizmu przed uszkodzeniami mogącymi prowadzić do chorób serca, niektórych nowotworów i innych chorób przewlekłych; stwierdzono również, że selen ma istotny wpływ na układ immunologiczny i płodność mężczyzn;
• miedź, która jest niezbędna do produkcji erytrocytów (czerwonych krwinek), uczestniczy w przesyłaniu impulsów nerwowych, wspomaga układ krążenia i reguluje aktywność wielu enzymów;
• potas – jeden z ważniejszych minerałów w organizmie; pomaga on utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi i wpływa korzystnie na funkcjonowanie nerwów i mięśni, w tym mięśnia serca;
• beta-glukany, które wykazują znaczące działanie stymulujące odporność organizmu i zwiększają zdolność komórek odpornościowych do walki z niebezpiecznymi mikroorganizmami;
• ergotioneinę – silny przeciwutleniacz obniżający ryzyko wielu chorób przewlekłych, w tym nowotworów.
2. Są dobrym źródłem witaminy D
Witamina D jest niezbędna dla zdrowych i mocnych kości – korzystnie wpływa na ich mineralizację, ponieważ zwiększa wchłanianie wapnia i fosforu. Poza tym wspomaga odporność, przyczyniając się do właściwego funkcjonowania komórek odpornościowych i do przedłużenia ich życia. Reguluje także ciśnienie krwi oraz wydzielanie insuliny przez trzustkę.
Grzyby, podobnie jak ludzie, potrafią syntetyzować witaminę D, jeśli są wystawione na promienie słoneczne, przy czym witamina ta występuje w poszczególnych gatunkach w różnych proporcjach. Całkiem duże jej ilości znajdziemy w popularnych pieczarkach – naukowcy z Boston University School of Medicine (BUSM) wykazali, że ich obecność w diecie może być sposobem na zapobieganie bardzo powszechnym niedoborom witaminy D.
Skuteczne jest w dodatku nie tylko spożywanie tych świeżych, ale także suszonych czy sproszkowanych pieczarek – podnoszą one prawidłowy poziom witaminy D w ustroju i pomagają go utrzymać w takim samym stopniu co suplementy zawierające witaminę D2 lub D3.
3.Wzmacniają odporność
Grzyby są ważnym źródłem niezbędnego dla naszego organizmu selenu, który chroni komórki przed uszkodzeniami mogącymi prowadzić do chorób przewlekłych i przyczynia się do wzmocnienia układu immunologicznego.
Ponadto grzyby zawierają beta-glukan wpływający korzystnie na naszą odporność, uczestniczący w procesach metabolicznych, naprawczych i detoksykacyjnych oraz przeciwdziałający stanom patologicznym i tym samym decydujący w znacznym stopniu o ogólnej kondycji organizmu. Składnik ten powoduje także uaktywnienie podstawowych komórek układu odpornościowego – makrofagów, tworzących tzw. pierwszą linię obrony organizmu, której zadaniem jest pochłanianie i niszczenie dostających się do organizmu obcych komórek i patogenów, takich jak bakterie, wirusy i komórki nowotworowe.
4. Mają smak umami
Umami jest piątym smakiem odczuwanym przez człowieka, po podstawowych: słodkim, słonym, gorzkim i kwaśnym. Jego nazwa pochodzi od japońskiego słowa umame, czyli „smaczne”. Smak ten, opisywany jako rosołowy, mięsny, sprawia – zdaniem naukowców – że potrawa lepiej nam smakuje, a po jej zjedzeniu czujemy miły posmak w ustach.
Warto wiedzieć, że oprócz mięsa, serów czy sfermentowanych produktów sojowych źródłem smaku umami są właśnie grzyby, a w towarzystwie tofu z sosem sojowym stają się one prawdziwą bombą umami. Inną interesującą cechą umami jest to, że pozwala na zmniejszenie ilości dodawanej soli do posiłku bez pogorszenia smaku.
Według raportu powstałego przy współpracy Harvard School of Public Health i Culinary Institute of America, gotowanie dań na bazie produktów bogatych w umami, takich jak grzyby, to sposób na ograniczenie ogólnej zawartości sodu w daniu. A jest to ważne, ponieważ nadmiar sodu zwiększa ryzyko nadciśnienia, zawału serca czy udaru mózgu.
Jak kupować grzyby?
Przy zakupie warto zwrócić szczególną uwagę na świeżość grzybów. Wybierajmy zdrowe, młode, ale wyrośnięte sztuki. Trzeba również ocenić, czy grzyby nie mają oznak zepsucia, np. w postaci zmienionego koloru kapelusza. Zakupione grzyby najlepiej od razu wykorzystać: ususzyć, udusić lub zamarynować.
Autor: Vimed.pl