Piękne i zdrowe zęby ośmielają do szerokiego obezwładniającego uśmiechu! Każdy z nas chciałby taki mieć. Niestety, czasem z powodów zdrowotnych, lub co gorsza wskutek nieszczęśliwego wypadku, możemy stracić jeden lub kilka zębów. W przypadku utraty przednich zębów (siekaczy) reakcja jest natychmiastowa – szybko wstawiamy nowe zęby. Z bocznymi jest już gorzej - odwlekamy ich odbudowę, tłumacząc sobie, że dziura nie jest widoczna. Tymczasem rekonstrukcja zgryzu, to nie tylko kwestia estetyczna.
Kompletne uzębienie jest ważne przede wszystkim ze względów zdrowotnych. Utrata choćby jednego zęba działa na zgryz negatywnie. I jeśli pojawi się taki problem, niezależnie od wieku, powinniśmy go rozwiązać, gdyż z upływem czasu może on wpływać na pozostałe aspekty naszego życia.
Braki w uzębieniu bocznym (np. brak górnej piątki, a w szczególności szóstki) sprawiają, że niemożliwe jest prawidłowe przeżuwanie i rozdrabnianie pokarmów, co może mieć niekorzystny wpływ na pracę naszego układu trawiennego i stwarzać dolegliwości żołądkowo-jelitowe.
Przestrzeń po utraconym zębie powoduje komplikacje - sąsiadujące z nią, na górze lub dole, zęby nie mając kontaktu z przeciwstawnymi, mają tendencję do „wysuwania się”. Tylko komplet zębów bocznych gwarantuje prawidłowo stykający zgryz. Z kolei zęby stojące obok dziury, mogą się przesuwać i w konsekwencji nadmiernie ścierać.
Dlatego każdy brak w uzębieniu powinien być uzupełniony, szczególnie ze względów funkcjonalnych - żeby przeciwdziałać nieprzyjemnym następstwom i niszczeniu pozostałych zębów.
Skutkiem długofalowego przemieszczania się zębów może też być odsłonięcie szyjek zębów sąsiadujących z „brakami”, a co za tym idzie zwiększeniem wrażliwości zębów.
Łuk zębowy pracuje jak sklepienie gotyckie zbudowane z cegieł. Cegiełki wzajemnie się utrzymują. Jeśli wyjmiemy jedną cegłę, to będą dwa łuki, które zupełnie inaczej pracują. Utrzymanie pierwotnej, naturalnej konstrukcji to podstawa zachowanie naturalnego zgryzu i zdrowia.
Osoby, które straciły boczne zęby śmieją się rzadziej i mniej spontanicznie. Sama świadomość, że z boku widać pustą przestrzeń między zębami, blokuje ich przed spontanicznymi reakcjami. Dodatkowo brak bocznych zębów może wpływać na rysy twarzy – sprawiać, że policzki zapadają się, co „optycznie” dodaje lat. Wystarczy popatrzeć na osoby w podeszłym wieku. Mają one często pomarszczone usta, skrócony odcinek nosowo-bródkowy, i właśnie to definiuje starczy wygląd. Może to być spowodowane obniżeniem wysokości zwarcia, co jest związane z brakami zębowymi i zanikiem kości. To właśnie z wiekiem kości żuchwy i szczęki zanikają, ale jeśli mamy pełne uzębienie, proces ten przebiega znacznie wolniej. Dlatego zamiast szukać pomocy u kosmetologa czy chirurga plastycznego, w pierwszej kolejności powinno się zrobić porządek z brakami w uzębienia. Lepiej wyeliminować przyczynę zmiany rysów twarzy, niż walczyć ze skutkami tego procesu.
Po podjęciu decyzji o rekonstrukcji zgryzu lekarz stomatolog - implantolog, specjalista protetyk - w pierwszej kolejności na podstawie badania jamy ustnej oraz zdjęć rentgenowskich (rtg) oceni stan uzębienia tzn. ile zębów brakuje oraz ile wymaga rekonstrukcji. Wstępne badanie określa również jaki jest stopień zaniku kości, jaki jest stan stawu skroniowo-żuchwowego, jaki jest stan pozostałych zębów pod kątem wykorzystania ich jako filary w procesie leczenia protetycznego. Celem protetyka jest dążenie do odtworzenia pełnej funkcjonalności naszego zgryzu oraz pełnego harmonijnego, uśmiechu.
Dzisiejsza protetyka i implantologia oferują dwa typy uzupełnień i rekonstrukcji zgryzu i braków w uzębieniu: uzupełnienia stałe i ruchome. Różnią się one od siebie sposobem utrzymania w jamie ustnej.
Uzupełnienia ruchome to takie, które pacjent może wyjąć z ust w celu czyszczenia. Należą do nich tzw. protezy osiadające oraz protezy wsparte na istniejących zębach pacjenta (np. szkieletowe). Protezy ruchome należą do rozwiązań tzw. ekonomicznych, i są najmniej komfortowe w użytkowaniu, oraz znacznie mniej trwałe.
Stałe uzupełnienia to takie, które osadzone są na zębach własnych lub implantach, i nie wyjmuje się ich do „konserwacji” i higieny. Dzisiaj najczęściej wykonuje się korony i mosty porcelanowe na bazie metalu lub zirconu. Stałe uzupełnienia są wygodniejsze i trwalsze, znacznie bardziej estetyczne i dają poczucie pewności.
Uzupełnienia stałe można osadzić na implantach dopiero po idealnym wrośnięciu implantu w kość, czyli po tzw. okresie osseointegracji, który trwa od 3 do 6 miesięcy. Należy o tym pamiętać i wiedzieć, że proces odbudowy trwa.
Najczęściej sam zabieg wszczepienia implantu nie obejmuje kosztów założenia korony. Pełny zabieg rekonstrukcji składa się z wszczepienia implantu (czyli korzenia) oraz odbudowy korony zęba (np. ceramicznej czy metalowej).
Na implantach mogą być osadzone korony, mosty oraz protezy ruchome. Implanty zębowe są najwierniejszą imitacją korzeni zębowych a ich zastosowanie daje możliwość pełnej odbudowy zęba jeżeli został on utracony.
Wszczepione implanty mogą służyć jako zamocowania do protez ruchomych. Jest to metoda, która w sposób mało kosztowny poprawia korzystanie z protez ruchomych a czasami jest to jedyna możliwość poprawienia komfortu życia zwłaszcza dla osób starszych bardzo poprawiając komfort żucia. To bardzo ważne u osób starszych, u których dobre odżywianie jest niezwykle istotne.
Wszczepienie implantów i odbudowa braków w uzębieniu to obecnie najlepsza metoda na rekonstrukcję zgryzu i uzupełnienie utraconych zębów.
Podstawową i najważniejszą zaletą zastosowania implantów jest zahamowanie utraty kości, co w przypadku noszenia protez jest nieuniknione. Implanty zębowe przenoszą siły żucia bezpośrednio na kości szczęki i jest to jedyna metoda, która odtwarza naturalne warunki panujące w jamie ustnej. Wszczepione implanty stymulują odbudowę kości. Przy rekonstrukcji z zastosowaniem implantów zębowych kształt szczęki i linia dziąseł pozostaje niezmieniona, co jest równoznaczne z zahamowaniem starzenia (niekorzystnym wpływem na kształt twarzy w przypadku braków w uzębieniu). Implant z odpowiednio dobraną koroną zębową przywraca piękny, pełny uśmiech i pozwala dłużej zachować rysy twarzy zgodne z wiekiem a jednocześnie wpływa na komfort życia.
Ostateczny wybór i forma rekonstrukcji zależą od stanu faktycznego i kondycji naszych zębów, od naszego wieku i możliwości finansowych. Jednak możliwości jest wiele i na pewno każdemu uda się wspólnie z lekarzem dobrać odpowiednią metodę.
Tekst: dr Tomasz Falkowski, więcej na: