Zdrowe nogi przyszłej mamy

Najczęstsze problemy i ich przyczyny

Kobiety w ciąży zmierzyć się muszą najczęściej z uczuciem zmęczenia, ciężkości i bólem kończyn, opuchlizną i obrzękami, pajączkami, a nawet żylakami. Często do powyższych objawów dołączają problemy ze stopami: bóle i skurcze, występowanie odcisków czy płaskostopie. Jakie są przyczyny?

Jedną z nich jest zwiększanie się ciężaru ciała – co jest naturalną konsekwencją rozwijania się dziecka w łonie matki. Kończyny muszą sobie radzić z większym obciążeniem, dlatego częściej i szybciej są zmęczone. Pojawia się ból, a często też skurcze, jeśli kobieta lekceważy pierwsze, najsłabsze objawy tych problemów.

Kolejną przyczyną jest zaburzenie krążenia krwi. Po pierwsze, w organizmie kobiety w ciąży zachodzą zmiany hormonalne i może to doprowadzić do rozluźnienia się naczyń krwionośnych. Problemy z krążeniem pojawiają się także dlatego, że ilość krwi zwiększa się o prawie dwa litry. Dodatkowo, powiększający się płód uciska naczynia krwionośne, zwiększa się więc ciśnienie krwi. Wszystko to prowadzi do sytuacji, gdy krew ma utrudniony przepływ – a to jest już prosta droga do tego, by cierpiały nogi. Serce bowiem musi przepchnąć krew tętnicami do nóg, a później żyłami z powrotem. I właśnie ten powrót jest utrudniony, a widoczny efekt to obrzęki i uczucie zmęczenia oraz ciężkości nóg.

Problemy z krążeniem odbijają się także na gospodarce wodnej organizmu. Krew, której krążenie jest utrudnione, nie jest w stanie odbierać nadmiaru wody z tkanek. Dlatego w ciele gromadzi się więcej wody, a nogi cierpią wskutek pojawiania się opuchlizn i obrzęków.  Problemy te nasilają się zwłaszcza w trzecim trymestrze ciąży oraz podczas lata.

Kobieta w ciąży często musi się też zmierzyć z pojawianiem się pajączków. Przyszłe mamy, które mają genetyczne uwarunkowania do występowania żylaków (np. w rodzinie inne kobiety mają ten problem), powinny uważnie obserwować nogi, gdyż są w grupie podwyższonego ryzyka. Związane jest to z problemami z krążeniem, jakie dotykają kobietę w ciąży z powodu zmian hormonalnych, zwiększenia się ilości krwi oraz jej ciśnienia. Efekt to zaleganie krwi w naczyniach, co prowadzić może najpierw do widocznych pajączków, a później żylaków. Ratunkiem są jednak… mięśnie nóg, które pracując pomogą sercu przepompować krew żyłami, a tym samym zapobiec jej zaleganiu.

W czasie ciąży pojawiają się także problemy ze stopami. Zwiększenie się masy ciała oraz obrzęki nóg prowadzą do przemęczenia stóp, czego konsekwencją jest zarówno ból i skurcze, jak też występowanie odcisków. Warto wiedzieć, że nie należy ich leczyć chemicznie, wskazane jest moczenie stóp w kąpieli z solami oraz unikanie pozycji, które powodują nasilanie się bólu. Trzeba też pamiętać, że zwłaszcza w ostatnich miesiącach ciąży trudniej jest pielęgnować paznokcie i często pojawia się problem z wrastaniem płytek. Aby temu zapobiec, można poprosić najbliższych o pomoc w równym przycięciu paznokci bądź wybrać się do sprawdzonej kosmetyczki, co do której mamy pewność, że dokładnie czyści i sterylizuje narzędzia.

Jak sobie pomóc?

Jest kilka prostych sposobów na to, by poradzić sobie z wyżej wymienionymi problemami nóg:

- unikanie obuwia na wysokim obcasie, które nie wpływają korzystnie na krążenie krwi w nogach. Warto wiedzieć, że zupełnie płaskie obuwie także nie jest wskazane w okresie ciąży. Idealne obcasy to 2-5 cm. Często dobrym rozwiązaniem jest także zakup miękkiego obuwia w rozmiarze o jeden numer większym, niż normalnie;

- unikanie obcisłych spodni i spódnic oraz uciskających nogi skarpetek. Rekomendowany jest zakup specjalnych spodni o szerszych nogawkach oraz szerokich, przewiewnych spódnic. W sklepach dostępne są modne i kształtne ubrania, przygotowane specjalnie z myślą o kobietach w ciąży. Zakup specjalnych rajstop, które uciskając odpowiednie partie nóg poprawiają krążenie krwi, jest także rekomendowanym sposobem;

-  aby zmniejszyć opuchliznę i uczucie zmęczenia nóg warto przygotować kąpiel nóg w ciepłej wodzie z dodatkiem soli czy olejków (dodatkowo nawilżymy stopy). Pomoże także ciepło-chłodny prysznic, podczas którego polewamy naprzemienne chłodną i ciepłą wodą nogi, w kierunku od stóp do góry;

- masowanie nóg zgodnie z kierunkiem przepływu krwi, tj. od stóp do góry tak, aby przepchnąć krew w kierunku serca, poprawia krążenie krwi. Masaż można także wykonać pod prysznicem, wodą na przemian ciepłą i chłodną;

- picie wody pomaga oczyścić organizm oraz go nawodnić. Także odpowiednia dieta ma znaczący wpływ na stan nóg, warto poradzić się w tej kwestii dietetyka czy lekarza;

- robienie przerw, ruch są wskazane. Zbyt długi stan bezruchu powoduje problemy nóg. Nawet krótkie ćwiczenia, proste rozprostowanie nóg czy kręcenie stopą, poprawiają krążenie krwi w kończynach;

- zwłaszcza pod koniec ciąży, w 3 trymestrze, aby ulżyć nogom warto stosować preparaty chłodzące, np. żele z mentolem. Zadaniem takiego produktu jest przynieść ulgę nogom, które są obolałe i spuchnięte. Zaleca się wmasowywanie żelu okrężnymi ruchami, od stóp w kierunku ud tak, aby przepchnąć krew w kierunku serca. Lekkie wymasowanie ulży nogom i pobudzi krążenie w nogach, zaś składniki żelu, a zwłaszcza mentol, ochłodzą je i sprawią, że objawy przestaną być tak uciążliwe. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na to czy żel zawiera pantenol (prowitamina B5) oraz glicerynę – dzięki tym składnikom skóra nóg jest dodatkowo nawilżana i pielęgnowana – radzi dr n. farm. Urszula Rogozińska. - Co jest jednak ważne, zanim zastosuje się jakikolwiek preparat, trzeba zwrócić uwagę czy jest przeznaczony do pielęgnacji nóg kobiet w ciąży. Ma to znaczenie, gdyż poszczególne składniki wnikają w skórę i przenikają do krwiobiegu matki oraz dziecka. W przypadku żelu „Lioven dla kobiet w ciąży” skład został starannie opracowany i jest dedykowany właśnie przyszłym mamom. Skuteczność i bezpieczeństwo działania preparatu zostało potwierdzone w badaniu z udziałem przyszłych mam i matek w okresie karmienia, w specjalistycznym laboratorium pod opieką lekarza-ginekologa. Dzięki temu kobieta, która sięgnie po ten preparat ma pewność, że jego działanie przyniesie jej ulgę i nie zaszkodzi dziecku.

Bardzo ważne jest stosowanie się do kilku zasad, dzięki którym o wiele łatwiej będzie cieszyć się ciążą, zamiast martwić i denerwować dyskomfortem. Warto pamiętać, że opisane objawy zwykle ustępują po porodzie. Nie należy jednak bagatelizować symptomów. Z lekarzem należy się skonsultować, jeśli:

- poza obrzękami kończyn pojawiają się obrzęki twarzy, - gdy uczucie ciężkości nóg utrudnia normalne funkcjonowanie, - jeśli obrzęki pojawiają się nierównomiernie, np. tylko na jednej nodze, - gdy ból kończyn jest bardzo silny, - gdy na nodze z żylakami pojawia się bardzo widoczne zasinienie, zaczerwienienie.

Tekst pod opieką merytoryczną dr n. farm. Urszuli Rogozińskiej