Muzeum Polin przypomina historię Żydów z gett w różnych miastach okupowanej Polski. Wystawa stała "1000 lat historii Żydów polskich" właśnie wzbogaciła się o nową instalację.
Nowa część wystawy stałej "1000 lat historii Żydów polskich" prezentuje losy żydowskich mieszkańców kilku polskich miast, którzy w czasie II wojny światowej zostali odizolowani w gettach. Najbardziej znane jest getto w Warszawie, ale Niemcy utworzyli zamknięte obszary dla mniejszości żydowskiej także we Lwowie, Łodzi, Przemyślu, Radomiu, Rzeszowie, czy Tarnowie. Nowa instalacja, którą znajdziemy na antresoli w muzealnej galerii „Zagłada”, upamiętnia te właśnie getta i ich przymusowych mieszkańców. Zwiedzający zobaczą osobiste pamiątki dokumentujące życie ludzi w zamknięciu zaledwie kilku spośród 600 gett utworzonych przez okupanta na ziemiach polskich.
W Muzeum Polin można zobaczyć listy, dzienniki oraz grafiki i szkice, które dokumentują życie Żydów uwięzionych w gettach. Ich autorów i autorki, ludzi w różnym wieku, łączy traumatyczne doświadczenie izolacji, tęsknoty, lęku o własne życie i troski o bliskich. Z archiwalnych dokumentów wyziera cierpienie związane z głodem, niepewność jutra i poczucie bliskości śmierci. Te wszystkie uczucia odnajdujemy w zapiskach i rysunkach pochodzących ze zbiorów Muzeum Polin oraz Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Cóż my znaczymy wobec świata, drobne dwie istoty, którym nie dozwolono się kochać. Słusznie to powiedziałaś: jak to dobrze, że wolno nam jeszcze tęsknić – czytamy w liście Izraela Aljuche Orenbacha z getta w Tomaszowie Mazowieckim, który w lipcu 1941 roku napisał do Edith Blau w Minden w III Rzeszy.
Jakie to głupie, ale krok przed śmiercią troszczę się o mój pamiętnik, … nie chciałabym by skończył gdzieś marnie w piecu czy na śmietniku. Chciałabym, by go ktoś znalazł, bodaj Niemiec i by przeczytał – pisze 22 września 1942 roku w swym dzienniku Miriam Chaszczewacka z getta w Radomiu. Eliszewa Binder, uwięziona w getcie w Stanisławowie. W marcu 1942 roku wyznaje w dzienniku, jak wstrząsnęła nią śmierć dziadka i że ukryli ten fakt przed matką, ponieważ „jest jej bez tego dostatecznie źle”. Na wystawie, oprócz zapisków, możemy obejrzeć także rysunki, na przykład „Obrazki domowe. 18 szkiców z natury” Elżbiety Nadel, które wykonała w 1942 roku ilustrując życie codzienne toczące się w jednym z mieszkań getta we Lwowie.
Żydzi zmuszeni do zamieszkania w odizolowanych dzielnicach – gettach – zostali pozbawieni wolności, poczucia bezpieczeństwa, często własnych domów, przedwojennego poziomu życia i statusu, pieniędzy, zdrowia. Dla wielu codziennością stała się walka o przetrwanie. Mimo poczucia samotności, dezorientacji i rozpaczy, lęku przed śmiercią, głodu i cierpienia, codzienne życie toczyło się nadal. Było w nim miejsce na troskę o bliskich, małe i wielkie zmartwienia, tęsknotę za normalnością, także na miłość, przyjaźń, marzenia i nadzieję. – we wprowadzeniu do tej części wystawy stałej napisała prof. Barbara Engelking, współtwórczyni galerii „Zagłada”.
Dokumenty i grafiki prezentowane w ramach stałej instalacji przedstawiające getta w różnych miastach okupowanej Polski będą systematycznie wymieniane. Dzięki temu zwiedzający będą mogli poznać jak najwięcej świadectw. Pierwsze z nich można już oglądać na antresoli w galerii „Zagłada” na wystawie stałej Muzeum POLIN.
Wystawa stała Muzeum Historii Żydów polskich POLIN to wędrówka przez tysiąc lat historii Żydów polskich, od średniowiecza do współczesności. Po drodze czekają na zwiedzających opowieści o królach, wynalazcach, myślicielach i przemysłowcach oraz o żydowskich świętach, obyczajach, religii i kulturze. To także historie o miłości, przyjaźni, poświęceniu i walce. Wszystko okraszone relacjami zarówno z kronik i gazet, jak i znanymi z ulic w żydowskich dzielnicach. Polin – w ośmiu interaktywnych galeriach – pokazuje, że historia polskich Żydów jest częścią historii Polski, a historia Żydów nie jest kompletna bez polskiego rozdziału. Mówi o współpracy i sąsiedztwie, współzawodnictwie i konfliktach, o odrębności i asymilacji. Kiedy Żydzi pojawili się w Polsce?, Jak powstała tu największa społeczność żydowska na świecie?, Jak doszło do jej zagłady i jak dziś się odradza? – odpowiedzi na te i inne pytania zwiedzający poznają dzięki zabytkowym obiektom, modelom, instalacjom interaktywnym, dziełom sztuki i multimediom.