W pierwszych latach życia intensywnie rozwijają się: układ pokarmowy, nerwowy, odpornościowy, kostny i inne, co stanowi dla młodego organizmu nie lada wyzwanie. Aby temu sprostać, dziecko potrzebuje odpowiedniej ilości energii oraz wielu składników pokarmowych, których dostarczy mu właściwie zbilansowana dieta. Bardzo dobrym źródłem energii są produkty zbożowe.
Jedną z fundamentalnych zasad układania jadłospisu jest jego urozmaicanie, nie ma bowiem produktu, ani grupy produktów, które dostarczyłyby wszystkich potrzebnych substancji odżywczych. Innymi słowy, bilansowanie diety przypomina układanie puzzli, z których każdy element wnosi do całości niepowtarzalną wartość, której nie da się zastąpić niczym innym.
Każda z grup produktów dostarcza do jadłospisu zarówno dziecka, jak i opiekunów składniki, które organizm wykorzysta w odmienny sposób. Im większa różnorodność produktów, po które sięgamy, planując menu, tym lepiej przysłuży się to zdrowiu całej rodziny.
Po co nam produkty zbożowe?
Produkty zbożowe są dla organizmu człowieka dobrym źródłem energii z uwagi na obecność w nich znacznej ilości węglowodanów złożonych, m.in. skrobi. Pieczywo, makarony, kasze, ryż, mąka, jeśli nie zostały poddane oczyszczeniu, dostarczają dodatkowo wielu cennych składników mineralnych, witamin i błonnika. W obowiązującej Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej produkty zbożowe zajęły miejsce tuż nad warzywami i owocami, co oznacza, że stanowią istotną grupę w planowaniu jadłospisu dorosłego[1].
Kiedy i jak zapoznać maluszka z produktami zbożowymi?
Rozszerzanie diety należy rozpocząć nie wcześniej niż po ukończeniu przez niemowlę 17. tygodnia życia i nie później niż w 26. tygodniu. Z uwagi na wrodzoną niechęć niemowlęcia do smaku gorzkiego, eksperci radzą, aby przygodę z nowymi smakami rozpocząć od warzyw, one bowiem są mniej słodkie i trudniejsze do zaakceptowania. Dopiero kiedy młody smakosz zaakceptuje ich smak, wprowadzamy do diety owoce, kaszki i inne nowe pokarmy. Najważniejsza jest ich jakość, nierozerwalnie związana z ich bezpieczeństwem i właściwym komponowaniem diety.
Zboża dla mamy, taty i dziecka
Ilości i jakość produktów zbożowych w diecie maluszków w 1000 pierwszych dni życia i ich opiekunów różnią się z uwagi na odmienne potrzeby młodego organizmu. Szczególnie ważna jest jakość produktów przeznaczonych dla najmłodszych, zapewniająca bezpieczeństwo nie w pełni jeszcze rozwiniętemu organizmowi. Kaszki, kleiki oraz zboża wykorzystywane w recepturach dla najmłodszych spełniają restrykcyjne normy w zakresie zawartości pozostałości zanieczyszczeń: metali, mykotoksyn, związków chemicznych (EU 1881/2006), pestycydów (EU 396/2005). Nie zawierają dodatków, takich jak: barwniki, sztuczne aromaty, konserwanty, słodziki (1333/2008), a ich receptury opracowane są przez ekspertów w zakresie żywienia niemowląt i małych dzieci. Wybierając produkty adresowane do niemowląt i małych dzieci, opiekunowie mogą mieć pewność, że maluszek zjada posiłek w pełni zbilansowany, bezpieczny i odpowiadający aktualnym potrzebom jego organizmu.
A może tak pełnoziarnista kaszka bez cukru?
Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 13-36 miesięcy w Polsce, badanie przeprowadzone pod kierownictwem prof. Haliny Weker, pokazało, że dzieci spożywają zbyt mało pełnoziarnistych produktów zbożowych, a za dużo cukru. Jednym z rozwiązań godnych polecenia rodzicom i opiekunom jest asortyment pełnoziarnistych kaszek bez dodatku cukru. Z uwagi na kształtujące się nawyki żywieniowe maluszka warto zapoznać go z takimi właśnie produktami zbożowymi, zauważono bowiem, że dzieci spożywające znaczne ilości słodkich produktów jednocześnie jedzą mniejsze ilości produktów mlecznych, a także warzyw oraz produktów zbożowych, zawierających cenny błonnik[2]. Wyniki badań dowodzą, że aż 50-60% preferencji smakowych dzieci w wieku 2-3 lat może przetrwać nawet do 17.-22. roku życia, dlatego też dbałość o zdrowe nawyki malucha jest prawdziwą bronią w profilaktyce otyłości i chorób jej towarzyszących w dorosłym życiu niemowlęcia i małego dziecka[3].
[1] https://www.izz.waw.pl/pl/zasady-prawidowego-ywienia
[2] Ruottine S. et al.: ”High sucrose intake is associated with poor quality of diet and growth between 13 months and 9 years of age”; Pediatrics 2008; 121; e1676.
[3] Nicklaus, et al., A prospective study of food preferences in childhood, Food Quality and Preference Volume 15, Issues 7–8, October–December 2004, Pages 805–818.